Het is helemaal geen alledaags fruit dat je in elke supermarkt aantreft. Maar de smaak en geur ervan duiken vaak op.
Guyave, goyave, goejave: er zijn zoveel schrijfwijzen voor deze vrucht in de pers dat het als bewijs mag gelden dat guaves hier bijna onbekend zijn. Maar als guave staat het nu in het groene boekje.
Oorsprong onbekend
Niemand weet nog waar de plant oorspronkelijk vandaan komt. Men vermoedt dat hij zich ergens in het Amazonewoud of op de Antillen ontwikkelde, maar hij verspreidt zich gemakkelijk. Voor de koloniale periode was hij al gesignaleerd en zelfs aangeplant van Uruguay en Peru tot in het Aztekenrijk van Mexico. Van daaruit veroverde de plant de rest van de tropische en subtropische wereld met hulp van de Spanjaarden.
Veelsoortig
Onze guave, Psidium guajava L, is een bescheiden boom die tot tien meter hoog wordt. Sommige schrijvers spreken zelfs van een struik. Hij draagt witte bloemen en mooi generfde, leerachtige bladeren met een viltige onderkant. Het boompje behoort tot de familie van de Myrthaceae. Dat zijn doorgaans bomen uit warme klimaten. De Eucalyptus behoort ook tot die familie, net zoals de kruidnagel. Het is een heel diverse plantengroep: waar er veel myrteplanten voorkomen, is er altijd een grote biodiversiteit. Toch is er niet veel ander fruit in deze familie. Maar er zijn gelukkig heel wat soorten guave, niet alleen P. guajava. Het zouden er meer dan honderd zijn. En zelfs binnen die ene soort zijn er heel wat verschillen, van peer- over appelvorm, met rood of wit vlees, met veel of weinig – soms zelfs helemaal geen – pitten. Die pitten zijn doorgaans hard maar klein, wat waarschijnlijk de reden is waarom de plant zich zo goed verspreidt. Eenmaal ingeslikt overleeft het zaadje tot het er aan de andere kant van vogel of mens weer uit komt.
Net zoals er veel soorten guave zijn, bestaan er ook veel namen voor. In het Spaans is het guayaba, maar in Mexico ook pichi, enandi of xalxocotl.
Guayabera
De vrucht moet op één of andere manier iets te maken hebben met de nationale klederdracht van Latijns-Amerika (en de Filippijnen): de guayabera. Dat is het wit of pastelkleurige hemd met geborduurde banen en vier opgenaaide zakken waar alle hoogwaardigheidsbekleders uit die landen zich in vertonen. Guayaberas horen bij Panamese bankdirecteuren, Cubaanse ambtenaren en Venezolaanse plantagebezitters net zoals salsamuziek, domino en sigaren. Eén van de verklaringen van de naam van dit hemd is dat de zakken groot genoeg zijn om er guaves in te steken.
Niet dat die vruchten nu zo groot zijn. Zo groot als een appeltje, meestal. Vaak zijn ze groengeel van uiterlijk, met een wasachtige schil en de rest van het bloempje onderaan, ook zoals een appel. Hier in Brussel zien we ze niet vaak en dat heeft zo zijn redenen. Rijpe guaves zijn zacht en raken makkelijk beschadigd, ook bewaren ze bijzonder slecht en zoals zoveel tropisch fruit weigeren ze hardnekkig verder te rijpen wanneer ze onrijp werden geplukt. Het gevolg zijn adstringerende (“smoeltrekkende”) onrijpe ballen, die niet echt lekker zijn. Het is zoals bij onrijpe avocado’s: nutteloos om te kopen indien ze niet volledig rijp zijn. Voorts zijn onrijpe vruchten vitamine C-bommen, vooral de schil. Na rijping (en bij verdere verwerking) verdwijnt die vitamine ook weer.
'Zwoel en complexe' geur en smaak
Maar waarom ik er dan over schrijf? Omdat de smaak zo bijzonder lekker is dat er in allerlei verwerkte producten wel eens guave opduikt. Ik hou er niet van om smaken te vergelijken. Ik lees vaak dergelijke smaakbeschrijvingen, maar ik ben het er zelden mee eens. Ooit liet ik een meisje in de tropen proeven van een Duvel. “Hé, smaakt als pils”, zei ze overtuigd. Inderdaad: voor wie alleen pils kent, smaakt elk bier naar pils. Maar met zo’n beschrijving schieten we dus niet op. Iedereen (en ook ik) is akkoord dat guave een zwoel en complex parfum bezit, lichtjes zurig maar ook zoet. Eenieder die ze proeft, zal wegdromen naar exotische oorden. Sommige mensen vinden de smaak en geur zelfs wat té. De schil bevat buitengewoon veel pectine en kan dus ook gebruikt worden bij het tot jam koken van ander, niet stollend fruit.
Wat kun je ermee?
Wegens de smaak en de gelei zijn er in de tropische wereld heel wat plantages van guaves. Verse guaves in ons land kunnen afkomstig zijn uit Egypte of Thailand, maar in zowel Aziatische als Amerikaanse producten ‘met toegevoegde waarde’ worden ze graag gebruikt voor hun parfum. In de Caraïben worden de schillen van gehalveerde guaves gekookt en als groente opgediend met witte kaas.
De foto toont twee producten, een guavesap uit Thailand en een fruitpasta, gemaakt in Brazilië. Dat laatste is wel bijzonder. Om te beginnen zit deze pâte de fruit in een groot plat blik (600 gram) dat nog op de ouderwetse manier – met een blikopener – moet worden aangepakt. Binnenin vinden we een baksteenrode taaie massa, net iets te plakkerig om vlot op brood te smeren. Dat wordt dus snoepen (want dat blik kan nu niet meer dicht!) of een deel oplossen in water om er een kant en klare stroop van te maken die spuitwater omtovert tot een heerlijk zomers drankje. Meer is niet nodig om te dromen. Smakelijk.
Nick Trachet © Brussel Deze Week
Fotocredits: Nick Trachet
Dit artikel afdrukken
Oorsprong onbekend
Niemand weet nog waar de plant oorspronkelijk vandaan komt. Men vermoedt dat hij zich ergens in het Amazonewoud of op de Antillen ontwikkelde, maar hij verspreidt zich gemakkelijk. Voor de koloniale periode was hij al gesignaleerd en zelfs aangeplant van Uruguay en Peru tot in het Aztekenrijk van Mexico. Van daaruit veroverde de plant de rest van de tropische en subtropische wereld met hulp van de Spanjaarden.
Veelsoortig
Onze guave, Psidium guajava L, is een bescheiden boom die tot tien meter hoog wordt. Sommige schrijvers spreken zelfs van een struik. Hij draagt witte bloemen en mooi generfde, leerachtige bladeren met een viltige onderkant. Het boompje behoort tot de familie van de Myrthaceae. Dat zijn doorgaans bomen uit warme klimaten. De Eucalyptus behoort ook tot die familie, net zoals de kruidnagel. Het is een heel diverse plantengroep: waar er veel myrteplanten voorkomen, is er altijd een grote biodiversiteit. Toch is er niet veel ander fruit in deze familie. Maar er zijn gelukkig heel wat soorten guave, niet alleen P. guajava. Het zouden er meer dan honderd zijn. En zelfs binnen die ene soort zijn er heel wat verschillen, van peer- over appelvorm, met rood of wit vlees, met veel of weinig – soms zelfs helemaal geen – pitten. Die pitten zijn doorgaans hard maar klein, wat waarschijnlijk de reden is waarom de plant zich zo goed verspreidt. Eenmaal ingeslikt overleeft het zaadje tot het er aan de andere kant van vogel of mens weer uit komt.
Net zoals er veel soorten guave zijn, bestaan er ook veel namen voor. In het Spaans is het guayaba, maar in Mexico ook pichi, enandi of xalxocotl.
Guayabera
De vrucht moet op één of andere manier iets te maken hebben met de nationale klederdracht van Latijns-Amerika (en de Filippijnen): de guayabera. Dat is het wit of pastelkleurige hemd met geborduurde banen en vier opgenaaide zakken waar alle hoogwaardigheidsbekleders uit die landen zich in vertonen. Guayaberas horen bij Panamese bankdirecteuren, Cubaanse ambtenaren en Venezolaanse plantagebezitters net zoals salsamuziek, domino en sigaren. Eén van de verklaringen van de naam van dit hemd is dat de zakken groot genoeg zijn om er guaves in te steken.
Niet dat die vruchten nu zo groot zijn. Zo groot als een appeltje, meestal. Vaak zijn ze groengeel van uiterlijk, met een wasachtige schil en de rest van het bloempje onderaan, ook zoals een appel. Hier in Brussel zien we ze niet vaak en dat heeft zo zijn redenen. Rijpe guaves zijn zacht en raken makkelijk beschadigd, ook bewaren ze bijzonder slecht en zoals zoveel tropisch fruit weigeren ze hardnekkig verder te rijpen wanneer ze onrijp werden geplukt. Het gevolg zijn adstringerende (“smoeltrekkende”) onrijpe ballen, die niet echt lekker zijn. Het is zoals bij onrijpe avocado’s: nutteloos om te kopen indien ze niet volledig rijp zijn. Voorts zijn onrijpe vruchten vitamine C-bommen, vooral de schil. Na rijping (en bij verdere verwerking) verdwijnt die vitamine ook weer.
'Zwoel en complexe' geur en smaak
Maar waarom ik er dan over schrijf? Omdat de smaak zo bijzonder lekker is dat er in allerlei verwerkte producten wel eens guave opduikt. Ik hou er niet van om smaken te vergelijken. Ik lees vaak dergelijke smaakbeschrijvingen, maar ik ben het er zelden mee eens. Ooit liet ik een meisje in de tropen proeven van een Duvel. “Hé, smaakt als pils”, zei ze overtuigd. Inderdaad: voor wie alleen pils kent, smaakt elk bier naar pils. Maar met zo’n beschrijving schieten we dus niet op. Iedereen (en ook ik) is akkoord dat guave een zwoel en complex parfum bezit, lichtjes zurig maar ook zoet. Eenieder die ze proeft, zal wegdromen naar exotische oorden. Sommige mensen vinden de smaak en geur zelfs wat té. De schil bevat buitengewoon veel pectine en kan dus ook gebruikt worden bij het tot jam koken van ander, niet stollend fruit.
Wat kun je ermee?
Wegens de smaak en de gelei zijn er in de tropische wereld heel wat plantages van guaves. Verse guaves in ons land kunnen afkomstig zijn uit Egypte of Thailand, maar in zowel Aziatische als Amerikaanse producten ‘met toegevoegde waarde’ worden ze graag gebruikt voor hun parfum. In de Caraïben worden de schillen van gehalveerde guaves gekookt en als groente opgediend met witte kaas.
De foto toont twee producten, een guavesap uit Thailand en een fruitpasta, gemaakt in Brazilië. Dat laatste is wel bijzonder. Om te beginnen zit deze pâte de fruit in een groot plat blik (600 gram) dat nog op de ouderwetse manier – met een blikopener – moet worden aangepakt. Binnenin vinden we een baksteenrode taaie massa, net iets te plakkerig om vlot op brood te smeren. Dat wordt dus snoepen (want dat blik kan nu niet meer dicht!) of een deel oplossen in water om er een kant en klare stroop van te maken die spuitwater omtovert tot een heerlijk zomers drankje. Meer is niet nodig om te dromen. Smakelijk.
Nick Trachet © Brussel Deze Week
Fotocredits: Nick Trachet
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het is lang geleden dat je het vroeg Nel, maar misschien zoek je nog? Er zijn tenminste twee bedrijven hier die guave inblikken, een in Zuid Afrika en een in Swaziland met een branche in Zuid Afrika. Je zou ze kunnen mailen om uit te vinden of ze naar Europa verschepen. Rhodes Food Group (Swazi eigendom, maar met branches in Zuid Afrika): www.rhodesfoodgroup.com, en Koo: www.koo.co.za.
Beste heren Nick en Dirk, dit klinkt als een romantische vrucht. Die lofzangen die ik hier lees. Is leuk om te lezen.
Voor mij als sapjesmaker en gewichtsconsulente is dit een heel interessant product. Mijn vraag is dan ook of het in Nederland te koop is en in welke periode? Ik wil het graag eens proberen. Een nieuwe superfood? Zo commercieel ben ik niet maar anderen waarschijnlijk wel.
En als ik Info.nu mag citeren helpt de Guave ook tegen overgewicht.
"Guave helpt tegen overgewicht. Het valt onder de groente- en fruitsoorten die ons van overgewicht kunnen afhelpen. Overgewicht heeft in vrijwel alle gevallen te maken met een tekort aan vitaminen en mineralen. Het lichaam reageert hierop door om meer eten te vragen. Wanneer we aan die roep gehoor geven door vlees, suikerrijke producten of transvetten te eten dan wordt dit gelijk opgeslagen als vet. In guave zitten erg veel gezonde ingrediënten. Een lichte lunch met een guave als aanvulling zorgt ervoor dat je geen honger krijgt omdat het lichaam waarneemt dat het zeer gezond heeft gegeten". Bron InfoNu.nl.
Dit is voor mij een heel interessant product ;-) Ik ga op zoek waar ik het kan kopen vers of in blik! Tips zijn welkom. Leuk dit soort producten waar je alleen mee in aanraking komt als je in bepaalde plaatsen in de wereld bent geweest en het daar hebt geproefd. Ik hou daar van ;-)
Beste Nick: ik voelde me weer even in guyabera door de milpas van Mexico rondstruinen door je stukje, alhoewel ik nooit enigszins in de buurt van bankdirecteur kwam daar, die guaves groeiden daar idd overal als een soort onkruidstruik (zoals hazelaar bij ons) en de meeste vruchten vielen af en werden nimmer gegeten, maar je kon er een heerlijke gelei van maken als je tijd had (of een vrouw had, daar tenminste). in Brazilie wordt die gelei altijd bij de kaas na de maaltijd gegeven, Guyaba con Queijo(= Romeo en Juliet, zo verknocht is het dus), hebben ze van de spanjaarden die hun Manchego altijd serveren met Membrillo, kweeperengelei. Omdat ik niemand meer heb om gelei voor me te maken, neem ik tegenwoordig gewoon een Monatoetje als postre, wel zo makkelijk. Wat me nog wel rest: La Eterna Nostalgia.