Onze garnaal komt voor van Noorwegen tot in de Middellandse Zee, maar daar is het niet de moeite om erop te vissen. De grootste concentratie geirnoaze vind je in de Zuidelijke Noordzee, en in ondiepe zeeën en estuaria, zoals de Wash in Engeland en de Wadden in Nederland en Duitsland. Maar er zitten er ook in de Schelde. Men vangt nu garnaal voor Bornem, mogelijk ook voor Dendermonde! Dat was vroeger ook zo, maar de pollutie deed ze verdwijnen. Nu zijn ze terug. In de rivier rukt bij elk tij het zeewater op naar het binnenland. Dat doet het in een tong van zout water dat onder het rivierwater doorloopt. Zout en zoet mengen moeilijk. Daarom kan je (in principe) in dezelfde rivier bovenaan riviervis vangen, en onderaan pladijs, bot en knorhaan. En Dendermonde had voor de oorlog nog een vismijn! Daar verkocht men echt niet alleen karper en voorntjes. Vandaar ook het verhaal dat de 'tomate crevettes' van oorsprong een Oost-Vlaams recept is.
Goede garnaal is vers gevangen en handgepeld. Om Noordzeekaviaar te kopen spoor ik gezwind naar OostendeOngepoeierd
Goede garnaal is vers gevangen en handgepeld. Voorverpakte gepelde garnalen zijn het kopen niet waard. Om Noordzeekaviaar te kopen spoor ik gezwind naar Oostende (garnaal vaut le voyage). Niet ver van het station ligt de Vistrap, waar de garnalen gegarandeerd dagvers zijn en 'ongepoeierd'. Dat laatste betekent dat ze geen lading conserveermiddelen over zich heen kregen. Idealiter zou je de beestjes kunnen pellen in de trein bij de terugreis, maar ik weet niet of er zitplaats is en of de treinbegeleider dat tolereert. Bied hem/haar desnoods een garnaaltje aan. Vier handen kunnen een kilootje pellen op het traject Oostende-Brussel Zuid. Het gepelde garnaalvlees mag nu niet meer worden gekookt. De schalen, waar we vloeibaar goud uit extraheren, gaan mee. Terug in de keuken doen we ze in een kookpot met een grote klomp boter, een takje selder en wat gesnipperde ajuin. Kruiden! Even laten aanstoven en dan onder water zetten. Laat 25 minuten zacht sudderen en zeef het vocht. Nu hebt u de basis voor een heerlijke garnalensoep of om deeg te maken voor kroketten.
Potted shrimp
Het vlees zelf bederft snel. Vandaar die obsessie met bewaarmiddelen bij de industriële verdelers. Om een paar dagen te winnen, hier een Engels recept, potted shrimp:
Smelt 100 gram boter in een pan voor 450 gram gepelde garnalen. Voeg de garnalen pas toe, wanneer de boter gesmolten is. Laat ze warm worden in de boter, maar niet koken. Te warm en te lang zal de garnaal taai maken. Het geheel wordt traditioneel gekruid met foelie en cayennepeper. Na het warm afvullen in potjes wordt de bovenkant nog overgoten met gesmolten boter om elk contact van garnaal met de open lucht tegen te gaan. Koel bewaren.
De potted shrimps worden opgediend in hun potje, of uitgehaald (door even het potje in warm water te zetten en dan om te keren op het bord). Hierbij hoort brood of toast, wat citroen en eventueel waterkers. Smakelijk.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Inderdaad: volop nostalgie. Zaterdagmiddag vaste prik bij ons thuis: een berg gekookte garnalen op tafel op een krant, met z'n allen pellen. Wat blijft ervan over? Met witte peper, drupje citroen en wat mayonaise op een witte boterham. Een uur werk in tien minuten verdwenen. Mijn vader maakte van de schillen en koppen bouillon voor de garnalenkroketjes, ook veel werk, maar lonend. In Oost-Vlaanderen, te gast bij zakenpartners, aten we inderdaad tomate crevette, in een restaurant aan de Maas.
Versgepelde 'garnoten' zijn onvergelijkbaar veel lekkerder dan de gepelde garnalen, of ze nu uit Marokko terugkomen of uit Volendam of uit welke pelmachine ook. Ik ken geen smakelijker zeebanket.
Mijn ex-aanstaande schoonvader Hannes Bon deed voor RIVO/TNO in IJmuiden onderzoek naar methoden om al aan boord van de kotters de garnalen te conserveren, met UV-licht meen ik. Wat het heeft opgeleverd weet ik niet.
De heimwee slaat toe naar de tijd toen je nog makkelijk ongepelde garnalen en wilde konijnen kon kopen! Ik maakte ze toen samen klaar. En met 'samen' bedoel ik niet alleen het zee- en het duindier liefdevol harmonieus maar ook dat mijn lief mocht meehelpen pellen. Het ging zo: eerst een bergje Noordzeegarnalen pellen. Dan een duinkonijn in stukken snijden, de stukken op de gewone manier stoven in boter met zout, peper, ui, een knofje, kruiden naar wens en iets alcoholisch. Het vlees bedekken met de garnalenschillen, deksel op de pan en zachtjes gaar laten pruttelen. De schillen weggooien, het stoofvocht inkoken met een dot room en in de allerlaatste seconden (een deel. van) de garnalen erbij doen. Lekker hoor!