De vangst van langoesten is eenvoudig. De dieren leven op rotskusten onder de getijdenzone en zitten overdag verscholen in holtes in de rotsen. Als het donker is, komen ze tevoorschijn om op jacht te gaan. Kreeftenvissers laten zogenoemde kreeftenpotten of -kooien naar de bodem zakken, vaten van metaal of aardewerk of kooien van gaas, voorzien van wat aas. Het enige wat je hoeft te doen is die dingen overdag omhoog te trekken en de kreeft eruit te plukken. Omdat de dieren zo lekker smaken en er een groeiend kapitaalkrachtig publiek voor is (langoest eten is duur), leidde dat tot overbevissing. In de jaren '50 werd er rondom Corsica nog zo'n 300 ton langoest per jaar gevangen. De afgelopen 2 jaar was dat nog maar 61 ton.

Ondanks maatregelen als vangstbeperkende quota, perioden van visverbod en een verbod op het vangen van vrouwtjes met eieren, dreigt de langoest dan ook door overbevissing aan zijn einde te komen. "De enige nog te nemen stap zou een compleet vangstverbod zijn," zegt Jean-José Filippi, onderzoeker van het instituut Stella Mare, in The Guardian. "Maar dat wil niemand, het zou het einde betekenen van de visserij op Corsica."

Het lab was er in geslaagd 6 juveniele kreeftjes uit eieren op te kweken, met een bemoedigend overlevingspercentage van 50%
Kweek
De langoestenvangst levert jaarlijks een bescheiden €4 miljoen op maar is goed voor zo'n 70% van het visserij-inkomen op Corsica. Als beheermaatregelen niet blijken te werken en de vangsten terug blijven lopen, moet een 'list' verzonnen worden, vinden vissers en onderzoekers.

De onderzoekers van Stella Mare denken daarin te voorzien. Zij willen langoesten kweken, en wel in zulke grote aantallen dat de bestanden weer op een gezond peil komen - en de lokale vissers weer genoeg langoesten kunnen vangen. Volgens Filippi is langoesten kweken in het lab makkelijker, sneller en duurzamer dan welk afspraken- of regeltraject dan ook.

Toch staan bij het kweken van langoesten nog flink wat obstakels in de weg. Dit voorjaar kondigde Stella Mare een 'doorbraak' aan. Het lab was er in geslaagd 6 juveniele kreeftjes uit eieren op te kweken, met een bemoedigend overlevingspercentage van 50%. Langoesten kweken blijkt bijzonder lastig en sinds de jaren '80 zijn diverse kweekpogingen op niets uitgelopen. De vorm en maat van het kweekbassin, het aantal dieren per tank, de hoeveelheid zonlicht en de zuurgraad van het water spelen allemaal een rol. De larfjes zijn kwetsbaar en wat ze eten luistert erg nauw. "Iedereen gebruikt op dit moment eigenlijk hetzelfde standaardvoer van schaaldiertjes en plankton," zegt Filippi. "Maar dat is niet geschikt voor kreeften, het mist de vitaminen en mineralen die langoesten nodig hebben."

Wat ook nog een belangrijke rol speelt, is de watertemperatuur. In de Atlantische Oceaan doet een larf er 12 maanden over om uit te groeien tot juveniel kreeftje, in de Middellandse Zee is dat 5 maanden. En in de bassins van Stella Mare maar 3. Geen wonder dat het instituut het proces wil opschalen en miljoenen langoesten wil gaan kweken.

Andere onderzoekers schrikken wakker bij het noemen van zulke aantallen. Het kweken van soorten buiten hun natuurlijke omgeving kan impact hebben op de genetische diversiteit in de oceaan als ze uiteindelijk opnieuw worden geïntroduceerd. "Het gebruik van in het lab gekweekte kreeften en het uitzetten ervan in de natuurlijke populatie kan genetische effecten hebben," waarschuwt Marcelo Vasconcellos, visserijfunctionaris bij de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO). "Je moet heel voorzichtig zijn om geen inteelteffecten te veroorzaken."

Dat risico erkent Stella Mare ook. "Maar wij zijn specialisten op dit gebied," zegt Filippi, "We houden ons al jaren bezig met de genetica, adequate genetische vermenging en het monitoren van de uitgezette populaties." Met andere woorden: we weten wat we doen. Daar denkt Greenpeace anders over. De NGO ziet kweekkreeft als een deel van het plaatje van duurzame visserij op langere termijn, maar wijst erop dat er nog meer nodig is: van regelgeving voor grootschalige visserij tot zeereservaten en regionale instandhoudingsverplichtingen.

Behalve langoesten wil Stella Mare ook andere bedreigde soorten als platte oesters, zeeëgels en spinkrabben gaan kweken.
Dit artikel afdrukken