2 min
In de begindagen van de coronacrisis konden we het als supermarkten niet vaak genoeg benadrukken: in ons land is ruim voldoende voedsel voor iedereen. Een positieve boodschap met een ingewikkelde keerzijde. Het betekent namelijk ook dat er meer voedsel is dan we op kunnen. Die voedselrijkdom plaatst ons nu voor nieuwe dilemma’s.
Normaal gaat 80% van al het voedsel dat Nederlandse boeren produceren naar het buitenland. Sinds een aantal weken is echter niets meer normaal. De horeca in binnen- en buitenland zijn gesloten, exportmarkten vallen deels weg. De sluiting van de Nederlandse horeca is voor boeren waarschijnlijk niet onoverkomelijk. Immers, de asperges en andere producten die je anders in een restaurant zou bestellen, kun je ook thuis eten. Supermarkten kunnen daarbij helpen met meer aandacht voor lokale producten. En boeren bedenken zelf ook creatieve en succesvolle oplossingen, zoals asperge-drive-throughs.
Een logische reactie is dat je iets voor deze getroffen boeren wilt doen. Bijvoorbeeld met acties om de verkoop van frietaardappelen te stimuleren. Dat klinkt sympathiek en is het natuurlijk ook. Maar tegelijkertijd gaat het ten koste van de verkoop van gewone ‘tafelaardappelen’ en dus ten koste van het inkomen van andere boeren. Het is daarom terecht dat de overheid deze specifieke sector voor een deel compenseert. Maar hetzelfde probleem speelt ook bij andere producten. Als we in de supermarkt vis meer gaan promoten, brengen we de vleessector in de problemen. Dit waterbedeffect is een duivels dilemma.
De voedselketen moet antwoorden vinden op nieuwe vragen: Helpen we elkaar met aanbiedingen of juist niet? Is het verantwoord om komend jaar net zo veel te produceren als nu of moet het een tandje minder? En hoe komen in de corona-economie eerlijke en redelijke prijzen tot stand? Vast staat dat een deel van de oogsten dit jaar helaas verloren zal gaan. De vraag is wie voor de kosten moet opdraaien. De boeren zelf? De keten inclusief de consument? De overheid met gerichte financiële steun vanwege het belang van de agrarische sector voor onze economie en internationale positie?
De coronacrisis brengt ons een nieuwe economische werkelijkheid met nieuwe dilemma's. Supermarkten doen wat ze kunnen om Nederlandse boeren te helpen, bijvoorbeeld door hun producten in het zonnetje te zetten. Maar dat is niet genoeg. Voor evenwichtige oplossingen is een realistische dialoog nodig waarin alle partijen verantwoordelijkheid nemen.
Marc Jansen is directeur van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, de brancheorganisatie voor supermarkten.
Dit artikel afdrukken
Dit waterbedeffect is een duivels dilemmaHet probleem van de weggevallen export is een stuk complexer. We gaan in Nederland niet opeens meer uit eten met z’n allen. Er blijft dus simpelweg voedsel over. Een sprekend voorbeeld zijn de frietaardappelen, die grotendeels bedoeld zijn voor buitenlandse horeca. Daar is maar liefst een miljoen ton van over. Dat is schrijnend voor de boeren die deze aardappelen met zorg hebben geteeld en hun inkomen nu zien verdampen.
Een logische reactie is dat je iets voor deze getroffen boeren wilt doen. Bijvoorbeeld met acties om de verkoop van frietaardappelen te stimuleren. Dat klinkt sympathiek en is het natuurlijk ook. Maar tegelijkertijd gaat het ten koste van de verkoop van gewone ‘tafelaardappelen’ en dus ten koste van het inkomen van andere boeren. Het is daarom terecht dat de overheid deze specifieke sector voor een deel compenseert. Maar hetzelfde probleem speelt ook bij andere producten. Als we in de supermarkt vis meer gaan promoten, brengen we de vleessector in de problemen. Dit waterbedeffect is een duivels dilemma.
De voedselketen moet antwoorden vinden op nieuwe vragen: Helpen we elkaar met aanbiedingen of juist niet? Is het verantwoord om komend jaar net zo veel te produceren als nu of moet het een tandje minder? En hoe komen in de corona-economie eerlijke en redelijke prijzen tot stand? Vast staat dat een deel van de oogsten dit jaar helaas verloren zal gaan. De vraag is wie voor de kosten moet opdraaien. De boeren zelf? De keten inclusief de consument? De overheid met gerichte financiële steun vanwege het belang van de agrarische sector voor onze economie en internationale positie?
Supermarkten doen wat ze kunnen om Nederlandse boeren te helpen, bijvoorbeeld door hun producten in het zonnetje te zetten. Maar dat is niet genoegAls het over geld gaat, wordt al gauw naar de supermarkten gekeken. Zeker nu de supermarkten door de hamsterwoede van consumenten hoge omzetten hebben gedraaid. Maar ook voor veel supermarkten is de coronacrisis onder aan de streep een kostenpost. De kosten voor honderden extra vrachtwagens en veel extra personeel, voor extra schoonmaak, veiligheidsmaatregelen en beveiliging lopen heel fors op. Die kosten accepteren we als branche, omdat we Nederland veilig van voedsel willen blijven voorzien. We zitten allemaal in deze crisis en iedereen draagt zijn steentje bij. Ook supermarkten. Maar supermarkten kunnen niet de last van de hele keten dragen.
De coronacrisis brengt ons een nieuwe economische werkelijkheid met nieuwe dilemma's. Supermarkten doen wat ze kunnen om Nederlandse boeren te helpen, bijvoorbeeld door hun producten in het zonnetje te zetten. Maar dat is niet genoeg. Voor evenwichtige oplossingen is een realistische dialoog nodig waarin alle partijen verantwoordelijkheid nemen.
Marc Jansen is directeur van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, de brancheorganisatie voor supermarkten.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Haha, het is altijd een beetje gevaarlijk als je gelijk krijgt #17 , maar niet helemaal begrijpt waarvoor je gelijk krijgt.
Zou ik gelijk krijgen voor deze zin "PS. Dick, het zou mooi zijn als de retail het probleem retail zou analyseren"? Ik denk het niet, want anders zou Marc het wel gedaan hebben. Of hij dacht dat ie het al gedaan had, ik ga hem straks wat helpen, en gunde "de fabrikanten, catering, horeca, de agrarische sector (zeg: melk, varkensvlees, tomaat) en de toeleverende industrie (uitgangsmateriaal, kassenbouw, machinebouw)" ook zoiets. Het zou wat zijn als die allemaal, inclusief dus de retail, na de zelfanalyse ook met de billen bloot gingen.
Maar een korte probleem-analyse van de retail laat het volgende zien:
- race to the bottom
- inkoopmacht remt innovatie en differentiatie
- rendementsdenken komt voor gezondheidsdenken
- branche vervaging, lees: annexatie (horeca, non food, online, speciaalzaken)
- stadsgezichten worden bepaald door blinde muren en conformiteit
- dominantie in vastgoed markt
Ik heb hier weinig over gelezen in bovenstaand 'soortgelijk' stuk.
https://www.youtube.com/watch?v=iOXiutxssdM
In Amerika het zelfde probleem.
Als boer ervaar ik de super als een criminele organisatie (Maffia) De prijs van mijn product mag niet meer zijn dan 15% van de consumenten prijs (Bizar) (Oplichters)
Jos #3 en #12 Voor een groot deel ligt mijns inziens het antwoord in meer (strategische) ketensamenwerking. Dedicated Supply Chains if you like. Ik ging er te gemakkelijk vanuit dat op dit gremium bekend zou zijn dat wij hier voordelen in zien. Vandaar ook dat wij hierover een studie hebben laten uitvoeren, we een workshop tijdens de Grune Woche over hebben georganiseerd en het in de praktijk steeds meer gebeurt. Alleen als je elkaar echt kent in de keten, kun je elkaar ook echt helpen. In goede en slechtere tijden. Het zal alleen niet de oplossing voor alles kunnen zijn. Vandaar de dilemma's die domweg reëel zijn.
Peter # 14 heeft natuurlijk groot gelijk. Ik gun hem nog een paar steken erbij. Wat mij betreft komt er een soortgelijk stuk vanuit de optiek van fabrikanten, catering, horeca, de agrarische sector (zeg: melk, varkensvlees, tomaat) en de toeleverende industrie (uitgangsmateriaal, kassenbouw, machinebouw). Deze praktijkbeschrijvingen (en ze mogen wellicht scherper) in combinatie met de wat meer systeembenadering van Krijn in de belendende draad, moeten toch leiden tot resultaten en perspectief voor de nabije toekomst van de komende 2 jaar.
De medische crisis zal wegebben, de economische komt als een golf over de wereld.
#14, Jan Peter, dat is een prima steek van de wesp. Op dit moment proberen we een retailer voor de camera te krijgen over de vraag hoe de extra omzetten zich verhouden tot de extra kosten.
Ik hoop dat het lukt.
#9 IJsbrand Velzeboer, op dit moment wordt er in het Westland hard nagedacht over hoe het verder moet, nu de kassen daar hun spullen niet bij de klant elders in de EU krijgen.
Hoe denk je over die problematiek? De landbouw in Italië ligt op zijn kont vanwege de seizoensarbeid; ook Nederland zit met dat vraagstuk. Hoe denk je daarover. En is dat de schuld van detailhandel of van overheden die niet reguleren? De Keuringsdienst van Waarde heeft laatst weer een uitzending aan heeft gewijd, maar het is - zegt ook de Dienst - een onderwerp dat al uit een veel oudere doos komt. Daarom heb ik die jongste uitzending maar gelaten, omdat te raden valt wat er te zien is (en niet onterecht - en met de regelmaat van de klok - door de vakbonden aangezwengeld, maar wellicht is het 'barking up the wrong tree').