2 min
"Als het milieu je lief is en je armoede wilt bestrijden, dan is intensieve landbouw een morele plicht." Dat viel afgelopen zaterdag te lezen in Trouw, de krant van duurzaam Nederland en thuisbasis van de duurzame top 100.
Dat is de visie van theoloog Ralf Bodelier in de duurzamste krant van het land. Zijn opinie leverde hem de nodige protesten op. Onder meer van HenkFarmer die schreef:
Het moet niet gekker worden... een theoloog die ons komt vertellen dat we vooral industrieel bereid voedsel moeten nuttigen. Zijn pleidooi is er vooral een voor ongebreidelde voortplanting en daartoe doet hij willekeurige grepen uit de grabbelton van Dijkhuizen. Met negeren van de heel wat zwaarder wegende argumenten van @Sly. De industriële landbouw en veeteelt loopt inmiddels tegen haar grenzen op en hoe eerder we dit inzien hoe beter het voor ons allemaal is!
Aalt Dijkhuizen zelf twitte: "Heldere essay van Bodelier in Trouw. Westerse trend van biolog. en lokaal voedsel ramp voor armen en milieu."
Het stuk verscheen in de bijlage Letter & Geest en is inmiddels in zijn geheel online geplaatst. Je vindt er deze visie in: biologisch en lokale landbouw zijn fout, duur en elitair, intensief is goed, milieubewust en betaalbaar.
Intensief naast extensief
De werkelijkheid zit net wat gelaagder in elkaar. Zoals de FAO zegt is niet-intensieve landbouw in zelfs grote delen van de wereld een oplossing voor mensen en zelfs steden. Wat meer infrastructuur en arme mensen die alleen voor zichzelf produceren gaan ook voor anderen produceren. Het rapport Smallholder Integration in Changing Food Markets ziet er duidelijk een groot been in. In gebieden waar intensief niet kan, maar wel afzet is, helpen alle kleine beetjes en help je mensen met kleinschalige, maar goed ontsloten landbouw aan een bestaan. Het bijzondere is zelfs dat boeren in rijke landen die het goed aanpakken zo veel meer kunnen verdienen met veel minder risico's dan hun grote intensieve collega's.
Die maken op een klutje immers zoveel verse en bederfelijke waar dat ze die door moeten draaien om nog enigzins uit hun kosten te komen. Dat mag een graadje minder intensief. Te intensief leidt tot faillissementen.
Om de wereld vlees te leveren is de FAO al even duidelijk. Dat gaat niet zonder intensieve dierhouderij. Ook het voer voor de dieren zal intensief verbouwd moeten worden.
Daarnaast zijn de argumenten van VN-rapporteur voor het recht op Voedsel Olivier de Schutter. Hij hamert erop dat kleine boeren zelfstandige mensen kunnen blijven en geen lompenproletariaat in de steden hoeven te worden. Zij zijn geen kandidaten voor de consumptie van producten uit de intensieve landbouw omdat ze geen geld hebben. Daarom moeten ze zelf hun voedsel kunnen verbouwen.
Niet òf òf
Bodelier kreeg 4 pagina's in de Trouw die zich uiteindelijk ook eens kritisch uitliet over biologisch en kleinschalig. Er spreekt echter geen begrip uit voor de rol van landbouw in de samenleving. Bodelier schiet door.
De werkelijkheid van landbouw is deze:
- van de 10 miljard mensen die straks de aarde bevolken, zullen er zo'n 7 miljard in stedelijke delta's wonen en gevoed worden door hoofdzakelijke intensieve landbouw, aangevuld met kleinschaliger lokaal vers (groenten, zacht fruit)
- 1,5 miljard mensen worden gevoed door kleinschalige niche landbouw (voor de rijkste mensen)
- 1,5 miljard mensen dreigen aan de zelfkant van de samenleving te verdwijnen of redden het door niet naar de steden te trekken, maar voor hun eigen kostje en dat van hun familie te zorgen; ze zijn nl. uitgesloten van de economie en zullen dus wel voor zichzelf daarbuiten moeten zorgen.
Dijkhuizen heeft gelijk: veruit het grootste deel van de mensheid zal intensief eten van de plekken waar dat op aarde het goedkoopst gemaakt kan worden, aangevuld met wat lokaal vers. Daar is geen twijfel over. Aan de randen van het systeem aan zowel de boven- als de onderkant is klein en lokaal echter de oplossing. De vrienden van Bodelier die slow food en lokale bloemkool willen, hebben dus ook gelijk. Die twee schijnbaar tegengestelde gelijken sluiten elkaar niet uit.
Landbouw is niet óf óf, het is en en. Daarom deze poging om het eeuwig durende gekrakeel tussen intensief en gezellig en lekker duur extensief, of armeluis lokaal en biologisch scherp te krijgen.
Fotocredits: fotoshot Trouw, Foodlog Media
Dit artikel afdrukken
Het moet niet gekker worden... een theoloog die ons komt vertellen dat we vooral industrieel bereid voedsel moeten nuttigen. Zijn pleidooi is er vooral een voor ongebreidelde voortplanting en daartoe doet hij willekeurige grepen uit de grabbelton van Dijkhuizen. Met negeren van de heel wat zwaarder wegende argumenten van @Sly. De industriële landbouw en veeteelt loopt inmiddels tegen haar grenzen op en hoe eerder we dit inzien hoe beter het voor ons allemaal is!
Aalt Dijkhuizen zelf twitte: "Heldere essay van Bodelier in Trouw. Westerse trend van biolog. en lokaal voedsel ramp voor armen en milieu."
Het stuk verscheen in de bijlage Letter & Geest en is inmiddels in zijn geheel online geplaatst. Je vindt er deze visie in: biologisch en lokale landbouw zijn fout, duur en elitair, intensief is goed, milieubewust en betaalbaar.
Intensief naast extensief
De werkelijkheid zit net wat gelaagder in elkaar. Zoals de FAO zegt is niet-intensieve landbouw in zelfs grote delen van de wereld een oplossing voor mensen en zelfs steden. Wat meer infrastructuur en arme mensen die alleen voor zichzelf produceren gaan ook voor anderen produceren. Het rapport Smallholder Integration in Changing Food Markets ziet er duidelijk een groot been in. In gebieden waar intensief niet kan, maar wel afzet is, helpen alle kleine beetjes en help je mensen met kleinschalige, maar goed ontsloten landbouw aan een bestaan. Het bijzondere is zelfs dat boeren in rijke landen die het goed aanpakken zo veel meer kunnen verdienen met veel minder risico's dan hun grote intensieve collega's.
Die maken op een klutje immers zoveel verse en bederfelijke waar dat ze die door moeten draaien om nog enigzins uit hun kosten te komen. Dat mag een graadje minder intensief. Te intensief leidt tot faillissementen.
Om de wereld vlees te leveren is de FAO al even duidelijk. Dat gaat niet zonder intensieve dierhouderij. Ook het voer voor de dieren zal intensief verbouwd moeten worden.
Daarnaast zijn de argumenten van VN-rapporteur voor het recht op Voedsel Olivier de Schutter. Hij hamert erop dat kleine boeren zelfstandige mensen kunnen blijven en geen lompenproletariaat in de steden hoeven te worden. Zij zijn geen kandidaten voor de consumptie van producten uit de intensieve landbouw omdat ze geen geld hebben. Daarom moeten ze zelf hun voedsel kunnen verbouwen.
Niet òf òf
Bodelier kreeg 4 pagina's in de Trouw die zich uiteindelijk ook eens kritisch uitliet over biologisch en kleinschalig. Er spreekt echter geen begrip uit voor de rol van landbouw in de samenleving. Bodelier schiet door.
De werkelijkheid van landbouw is deze:
- van de 10 miljard mensen die straks de aarde bevolken, zullen er zo'n 7 miljard in stedelijke delta's wonen en gevoed worden door hoofdzakelijke intensieve landbouw, aangevuld met kleinschaliger lokaal vers (groenten, zacht fruit)
- 1,5 miljard mensen worden gevoed door kleinschalige niche landbouw (voor de rijkste mensen)
- 1,5 miljard mensen dreigen aan de zelfkant van de samenleving te verdwijnen of redden het door niet naar de steden te trekken, maar voor hun eigen kostje en dat van hun familie te zorgen; ze zijn nl. uitgesloten van de economie en zullen dus wel voor zichzelf daarbuiten moeten zorgen.
Dijkhuizen heeft gelijk: veruit het grootste deel van de mensheid zal intensief eten van de plekken waar dat op aarde het goedkoopst gemaakt kan worden, aangevuld met wat lokaal vers. Daar is geen twijfel over. Aan de randen van het systeem aan zowel de boven- als de onderkant is klein en lokaal echter de oplossing. De vrienden van Bodelier die slow food en lokale bloemkool willen, hebben dus ook gelijk. Die twee schijnbaar tegengestelde gelijken sluiten elkaar niet uit.
Landbouw is niet óf óf, het is en en. Daarom deze poging om het eeuwig durende gekrakeel tussen intensief en gezellig en lekker duur extensief, of armeluis lokaal en biologisch scherp te krijgen.
Fotocredits: fotoshot Trouw, Foodlog Media
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een interessant artikel in Trouw"Afrika heeft grote agrobedrijven nodig".
Guido, ik zou zeggen kies een andere goeroe. Om te beginnen, Pimentel is wel een goeie. Savory en Salatin, mnn! klinkt leuk maar is niks. Te veel goeroe, te weinig realistisch.
Het artikel van Pimentel kijkt alleen naar graangevoerde runderen in de analyse van de vleesproductie. Dat is geen goed idee:
- Je moet graan planten voor runderen (i.p.v. natuurlijk gras te gebruiken)
- Runderen zijn geen graaneters en ze worden er ziek van (geen dierwaardig leven)
- Graangevoerde runderen ontwikkelen andere (voor de mens minder gunstige) vetten in de vorm van Omega-6 vetten.
Het zou mooi zijn wat rekenwerk te vinden van een systeem gebaseerd op holistic management van Allen Savory, bijvoorbeeld in praktijk gebracht door Joe Salatin met zijn polyface farm. Ik kon het zo snel niet vinden (en ken de wegen in dit domien ook niet zo goed).
@Jopie: dank voor de link. Ik ga het lezen als ik er tijd voor heb.
@Huib: Je zegt:
“Maar het nut van groente is nu juist dat er weinig calorieën in zitten.”
Wat is het nut van het produceren van voedsel dat weinig calorieën (en minder voedingsstoffen gram voor gram) bevat? Het is toch juist veel beter om met beperkte middelen maximaal rendement in termen van voedzaamheid te halen?
Deze stelling is overigens gebaseerd op het idee dat overgewicht (ik neem aan dat je opmerking over calorieën daar op slaat) niet als oorzaak heeft dat er te veel calorieën worden ingenomen, maar het resultaat is van verkeerde voedselkeuzes: landbouwproducten dus in de vorm van hoog glycemische koolhydraten als suiker, graan, mais, aardappelen.
Met een omschakeling (vooral terugschakeling) naar het eten van meer beesten bewijzen we onze gezondheid een dienst en mogelijk ook de generaties na ons.
Zie bijvoorbeeld dit interview met Lierre Keith, schrijfster van The Vegetarion Myth.
Guido, hier een link naar het artikel van Pimentel. In dit artikel wordt ook gesteld dat het voer wat in VS aan vee gevoerd wordt genoeg is om meer dan 800 miljoen mensen te voeden.