In Nederland klagen ze, in Frankrijk gooiden de boeren hun eieren stuk op straat. Hun minister deed een smeekbede aan de Franse supers. In Nederland berekende het LEI dat 10 tot 20% van de boeren zal sneuvelen. Ze hebben geen geld meer om het voer voor hun beesten te betalen.

Nederlandse en Franse eierboeren zitten tot hun nek vol krediet omdat nieuwe EU- en nationale regelgeving op het gebied van dierenwelzijn hen tot verbouwing van hun oude stalinrichtingen dwong. Het batterij-ei werd verboden. Nederland ging massaal aan het scharrelei. Zo massaal dat er een overaanbod is ontstaan dat de prijzen ver onder de kostprijs doet dalen. De kostprijs van een ei is 7 cent. De Nederlandse boer krijgt er 4,5 cent voor. Zijn Franse collega krijg nog iets minder, 4,3 cent, maar heeft dan ook iets lagere kosten omdat hij koos voor een minder duur houderijsysteem. Dat laatste legde hier ZLTO-kippenvoorman Hugo Bens afgelopen zaterdag uit.

Verliesfinanciering
De boer houdt dat niet lang meer vol en moet met zijn bank praten. Zijn nieuwe stallen kosten hem dermate veel geld in rente en aflossing dat hij het niet trekt
Hij heeft dus nieuw krediet nodig. Niet om iets beter te doen of om iets op te bouwen, maar uitsluitend om zijn verliezen te financieren en voor niets te mogen werken. Omdat het voor een aantal bedrijven goed achter kwaad geld aangooien wordt, zal een flink aantal bedrijven de nog nieuwe stallen moeten sluiten. Het Landbouw Economisch Instituut schat dat 10 tot 20% van de Nederlandse bedrijven zal verdwijnen. Daarmee zal het aanbod afnemen en is de situatie weer in evenwicht, zo redeneert het LEI doorgaans.

LTO: 'soort van importheffing'
De boeren zijn daar niet blij mee. Zij willen natuurlijk allemaal door. In de Provinciale Zeeuwse Courant zegt LTO kippenvoorman Eric Hubers vandaag dan ook dat er misschien maar 'een soort van importheffing' moet komen. Nederland koopt ongeveer 10% van zijn eieren voor thuisgebruik. Circa 25% gaat door de koekjes, ons brood, de mayonaise en andere sauzen; zo'n 65% wordt geëxporteerd, met name naar oosterbuur Duitsland.

De banken moeten beslissen
Wat het LEI vergeet en zijn berekening daarom laat rammelen, is het feit dat de EU de productie van de goedkopere kooi-eieren in Europa heeft verboden maar de import ervan toestaat. De economische crisis maakt een goedkoper ei aantrekkelijk voor vele voedselverwerkers (gebak, brood, sauzen) en natuurlijk ook voor Europese consumenten waarvan het grootste deel minder hecht aan dierenwelzijn dan de Nederlandse burger en zijn supers. Nederland zit dan ook door zijn grote exportbelang en nog nét iets strengere welzijnseisen met een te buitenissig, exclusief product. Het gat dat boeren hier laten, zou weleens snel opgevuld kunnen raken door buiten-Europese eieren die steeds weer een rand van 5, 10 of 15% zullen wegsnoepen. Op den duur is daar geen houden aan.

Zolang de grenzen open blijven, blijft verliesfinanciering dweilen met de kraan open. Het probleem van de boeren doet zich nú voor; een oplossing kan geen maanden op zich laten wachten. Eer de Europese politiek de situatie heeft kunnen doorgronden en er vervolgens een oordeel over heeft kunnen vellen, is de teerling vermoedelijk allang geworpen.
Dit betekent dat uiteindelijk de banken - m.n. de Rabobank en de Crédit Agricole - nu moeten beslissen hoe zij de toekomst en markt voor het welzijnsei in de EU taxeren. Het feit dat deze situatie heeft kunnen ontstaan, laat zien dat er een fout is gemaakt door de Europese regelgevers. Die fout is herhaald in Den Haag door nog nét iets strengere nationale eisen op te leggen.

Le Foll smeekt vanaf het ziekbed
De Franse minister van landbouw, Stéphane le Foll, is begaan met het lot van zijn Franse eierboeren. Hij zit, schreef Le Figaro vanmorgen, aan het hoofdeinde van hun bed. Eerder deze week gaf hij al toe dat er overproductie is. Maar hij doet niets. Hij smeekte de supermarkten hun verantwoordelijkheid te nemen. Maar waarom zouden die geld besteden aan een fout die op politiek niveau is gemaakt?
Vanmiddag om 14:30h spreekt hij boeren in Bretagne, het eierepicentrum van Frankrijk. Hij heeft vooral één doel: voorkomen dat boeren het publiek nog verder tegen zich innemen door nog meer eieren op straat kapot te smijten; Le Figaro drukte een duidelijke foto af van de taferelen die burgers - die wordt verteld dat ze geen voedsel mogen verspillen - pijn in het hart doen.
Op hun beurt kondigden de boeren alvast aan dat ze daarmee door zullen gaan als er geen oplossing komt.

De eiercrisis is interessant omdat hij mogelijk gaat laten zien dat de overheid zijn boeren niet meer opvangt. De markt mag beslissen over politieke fouten. Ministers huilen nog wat aan het ziekbed voor de vorm.

Fotocredits: Fred Tanneau, AFP, uitsnede, Le Figaro
Dit artikel afdrukken