Er zijn al veel onderzoeken waarin een verband is aangetoond tussen een gebrek aan vitamine D en allerlei chronische ziekten. Er is nog geen onderzoek gedaan naar hoe de vitamine D status en het gebruik van vitamine D3 supplementen de genexpressie in mensen beïnvloeden. Nieuwe onderzoek, beschreven in PLOS ONE, richtte zich op het in kaart brengen van de gevolgen van vitamine D supplementen op moleculair en genniveau.

Daarvoor werd bij 8 gezonde proefpersonen bloed afgenomen bij het begin van het onderzoek en na 8 weken. In die periode kregen de proefpersonen gerandomiseerd, dubbelblind ofwel 400 IUs of 2000 IUs vitamine D3 gesuppleerd. Het onderzoek vond plaats in de wintermaanden, zodat de invloed van direct zonlicht (waar het menselijk lichaam zelf vitamine D van kan maken) geminimaliseerd werd. In het bloed werden de witte bloed cellen geanalyseerd op gevolgen hiervan van de vitamine D supplementen op genexpressie.

Er is sprake van vitamine D tekort als de concentratie in het bloedserum van 25-hydroxyvitamine D [25(OH)D] onder de 20 ng/ml komt. Vitamine D tekort is de grootste pandemie in de wereld. De gevolgen van vitamine D tekort op het bot- en spierstelsel zijn breed geaccepteerd. Daarnaast is inmiddels van een toenemend aantal ziekten/aandoeningen bewezen dat vitamine D tekort daar een rol bij speelt, zoals diverse vormen van kanker, auto-immuunziekten, infectieziekten, type 2 diabeter en hart- en vaatziekten. Het risico op bepaalde tumoren (borst, eierstok, dikke darm) is omgekeerd evenredig met blootstelling aan zonlicht en/of vitamine D status. Vitamine D zou 'chemopreventive properties' hebben.

Uit de resultaten van dit onderzoek bleek dat supplementeren met vitamine D3 een verbetering van de 25-hydroxyvitamine concentratie in het bloedserum opleverde, die bij 291 genen tot een 1,5 keer grotere genexpressie leidde. Bij 66 genen was sprake van een significant verschil tussen de genexpressie bij de proefpersonen met een vitamine D tekort en die zonder aan het begin van het onderzoek. 8 Weken later - na vitamine D suppletie - bleek het verschil verdwenen. Er werden 17 genen geïdentificeerd waar vitamine D niveaus van invloed zijn en waarvan dat nog niet bekend was. Bij deze genen zitten genen die een rol spelen in o.a. de immuunfunctie, stressreacties en DNA-reparaties.

De conclusie van het onderzoek: 'Onze data suggereren dat iedere verbetering in vitamine D status significante gevolgen zal hebben op de genexpressie van genen met een breed scala aan biologische functies die een rol spelen in meer dan 160 'pathways' die te relateren zijn aan kanker, auto-immuunverstoringen en hart- en vaatziekten. [...] Dit onderzoek toont voor het eerst de moleculaire vingerafdrukken aan die de gezondheidsvoordelen van vitamine D behalve voor het botstelsel helpen verklaren.'

Wetenschappers lijken het eerste stukje bewijs ontrafeld te hebben. Vitamine D supplementen lijken goed te zijn voor je gezondheid. Zeker als de zon zich zo weinig laat zien als deze weken.

Fotocredits: Voor Pampus, uitsnede, Roel Wijnants
Dit artikel afdrukken