Een hoogleraar en een tuinder vuurden gisteravond de nodige cijfers op het Rode Hoed-publiek af. Was het op twitter daarom zo stil? Alexis de Roode laat de bezoekers van de tweede avond in de serie It's the food, stupid aan het woord.
De tweede aflevering van "It's the food, stupid" in De Rode Hoed zette de tongue-in-cheek presenterende hoogleraar milieukunde Lucas Reijnders tegenover de tuinder-innovator Rob Baan die geen blad voor de mond nam. Thema van de avond: energiegebruik in de landbouw. Reijnders gaf overzicht. Baan vertelde over zijn ontdekkingen op weg naar duurzame innovatie.
Voor een volle zaal gaf Lucas Reijnders in kort bestek een overzicht van de energiesituatie in de Nederlandse landbouw en mogelijkheden voor verduurzaming. Op het gebied van duurzame energie staat Nederland in Europa op de 22e plaats. Toch heeft onze landbouwsector de potentie om netto energieleverancier te worden, met behulp van zonne-energie en windenergie, en met de nodige efficiëntieverbeteringen. Biobrandstof is een vergissing en biogas is vooral interessant voor afvalverwerking, viel uit Reijnders betoog af te leiden. En passant pleitte de hoogleraar voor eiwitten uit lupinen en ecologische intensivering met inzet van stikstofbindende en fosfaatvrijmakende planten. De enige vragensteller die na afloop een cijfer van Reijnders in twijfel trok, was melkveehouder en windmolenaar Jan Cees Vogelaar, die een biomassaproject heeft opgezet dat volgens hem een EROI (Energy Return On Investment) van 9 heeft - een cijfer dat bij de hoogleraar op scepsis stuitte.
Rob Baan is tuinder, gespecialiseerd in microgroenten. Hij hield een gepassioneerd pleidooi voor het Westland als Silicon Valley van de tuinbouw. Hij vertelde in rap tempo over zijn innovaties zoals zuinige LED-lampen (met licht in uitsluitend het rode en blauwe spectrum) en zijn tot het uiterste geïntegreerde energievoorzieningen. Hij wees ook indringend op het belang van inhoudsstoffen in verse groente en fruit voor onze gezondheid. Frustratie klonk door in zijn verhaal wanneer het ging over botsingen met de regelgeving. Zo mag hij niet werken met bier en zeepsop als bestrijdingsmiddelen, terwijl die oude middelen uitstekend werken en innovatief gebruikt kunnen worden in plaats van chemische bestrijdingsmiddelen. De mijnbouwwet zit hem dwars bij bij de ondergrondse opslag van warmte boven de 25 graden Celsius. Op dat punt kreeg ook de milieubeweging ervan langs. Die blijkt op cruciale momenten onvoldoende steun te geven om werkelijke innovaties op het gebied van warmte-opslag te realiseren.
In de aansluitende discussie was veel aandacht voor het verhaal over inhoudstoffen en de rol van voedsel als preventief medicijn, bijvoorbeeld bij kanker. Reijnders waarschuwde voor al te eenvoudige redenaties ("ik ben niet onder de indruk van dat soort eenvoudige biochemische systemen") maar ging met Rob Baan akkoord om een denkbeelding onderzoeksbudget, dat Felix Rottenberg hypothetisch beschikbaar stelde, te besteden aan onderzoek naar de relatie tussen voeding en gezondheid.
Samuel Levie, worstenmaker en oprichter van de Youth Food Movement, prees na afloop het leerzame verhaal van Reijnders en de prikkelende uitspraken van Baan. Op Twitter bleef het echter nogal stil deze keer, meldde Levie. "Als het in brede zin over voeding gaat, praat iedereen mee. Zo'n debat wordt altijd met veel emotie gevoerd. Maar zodra het wat technischer en cijfermatiger wordt, vindt men het kennelijk moeilijk om iets bij te dragen."
Felix Rottenberg: "Reijnders is een zuivere denker, iemand die zijn mening baseert op zorgvuldige berekeningen. Hij staat voor wat we met deze serie debatten willen. Rob Baan is een prachtig prototype van de ondernemer, iemand die een internationale rol speelt."
Bert van Ruitenbeek, oprichter van Ecominds: "Het informatieniveau van de avond was fantastisch. Wat mij onder andere triggerde, is de kwestie van inhoudsstoffen. Rob Baan spreekt steeds over "schone" producten, die op substraat worden geteelt. Dan denk ik echter meteen aan de enorme rijkdom aan micronutriënten in de grond. In hoeverre kan je die vervangen door substraat met opgeloste kunstmest, wanneer het je om inhoudsstoffen en hun onderlinge samenhang gaat?"
Anna Groenewegen, een jonge deelneemster aan de Youth Food Movemement Academy, is na het verhaal van Rob Baan vooral blij dat ze de hele week broccoli heeft gegeten: "Ik las vanmorgen nog een verhaal in de Volkskrant over de mogelijkheid om medicijnen te vervangen door diëten. Het verhaal van Rob Baan sloot daar mooi op aan. Het idee van gesloten energiesystemen met ondergronds opslag spreekt ook aan. Dat kan op veel meer plaatsen worden toegepast, bijvoorbeeld in woonhuizen."
Marieke Hoste, lobbyist in de Tweede Kamer voor LTO Nederland: "Ik neem het idee mee naar huis dat de agrarische sector energieleverancier kan worden. Lucas Reijnders schetste hoe het kan, maar het lijkt me niet makkelijk te realiseren. Nederland is daar qua beleid en regelgeving nog niet op ingericht. Daar liggen nog veel kansen."
Maren Schoormans, werkzaam voor automatiseerder Priva die zich richt op duurzame kassenbouw, voelde zich ook aangesproken door het verhaal over de remmende rol van de overheid: "Wij werken al jaren aan een plan voor duurzame, geïntegreerde delta's. De techniek is er, we kunnen wereldwijd het voortouw nemen. Maar de regelgeving is verouderd en de geldstromen gaan naar de verkeerde partijen. Het is frustrerend dat mooie innovaties op die manier vastlopen."
De volgende bijeenkomst van "It's the food, stupid" vindt plaats op 18 maart in - let op - Wageningen. Thema: de meerwaarde van agro-ecologie. Locatie: Droevendaalsesteeg 2, zaal C222 Forum.
Fotocredits: It's the food, stupid
Dit artikel afdrukken
Voor een volle zaal gaf Lucas Reijnders in kort bestek een overzicht van de energiesituatie in de Nederlandse landbouw en mogelijkheden voor verduurzaming. Op het gebied van duurzame energie staat Nederland in Europa op de 22e plaats. Toch heeft onze landbouwsector de potentie om netto energieleverancier te worden, met behulp van zonne-energie en windenergie, en met de nodige efficiëntieverbeteringen. Biobrandstof is een vergissing en biogas is vooral interessant voor afvalverwerking, viel uit Reijnders betoog af te leiden. En passant pleitte de hoogleraar voor eiwitten uit lupinen en ecologische intensivering met inzet van stikstofbindende en fosfaatvrijmakende planten. De enige vragensteller die na afloop een cijfer van Reijnders in twijfel trok, was melkveehouder en windmolenaar Jan Cees Vogelaar, die een biomassaproject heeft opgezet dat volgens hem een EROI (Energy Return On Investment) van 9 heeft - een cijfer dat bij de hoogleraar op scepsis stuitte.
Rob Baan is tuinder, gespecialiseerd in microgroenten. Hij hield een gepassioneerd pleidooi voor het Westland als Silicon Valley van de tuinbouw. Hij vertelde in rap tempo over zijn innovaties zoals zuinige LED-lampen (met licht in uitsluitend het rode en blauwe spectrum) en zijn tot het uiterste geïntegreerde energievoorzieningen. Hij wees ook indringend op het belang van inhoudsstoffen in verse groente en fruit voor onze gezondheid. Frustratie klonk door in zijn verhaal wanneer het ging over botsingen met de regelgeving. Zo mag hij niet werken met bier en zeepsop als bestrijdingsmiddelen, terwijl die oude middelen uitstekend werken en innovatief gebruikt kunnen worden in plaats van chemische bestrijdingsmiddelen. De mijnbouwwet zit hem dwars bij bij de ondergrondse opslag van warmte boven de 25 graden Celsius. Op dat punt kreeg ook de milieubeweging ervan langs. Die blijkt op cruciale momenten onvoldoende steun te geven om werkelijke innovaties op het gebied van warmte-opslag te realiseren.
In de aansluitende discussie was veel aandacht voor het verhaal over inhoudstoffen en de rol van voedsel als preventief medicijn, bijvoorbeeld bij kanker. Reijnders waarschuwde voor al te eenvoudige redenaties ("ik ben niet onder de indruk van dat soort eenvoudige biochemische systemen") maar ging met Rob Baan akkoord om een denkbeelding onderzoeksbudget, dat Felix Rottenberg hypothetisch beschikbaar stelde, te besteden aan onderzoek naar de relatie tussen voeding en gezondheid.
Samuel Levie, worstenmaker en oprichter van de Youth Food Movement, prees na afloop het leerzame verhaal van Reijnders en de prikkelende uitspraken van Baan. Op Twitter bleef het echter nogal stil deze keer, meldde Levie. "Als het in brede zin over voeding gaat, praat iedereen mee. Zo'n debat wordt altijd met veel emotie gevoerd. Maar zodra het wat technischer en cijfermatiger wordt, vindt men het kennelijk moeilijk om iets bij te dragen."
Felix Rottenberg: "Reijnders is een zuivere denker, iemand die zijn mening baseert op zorgvuldige berekeningen. Hij staat voor wat we met deze serie debatten willen. Rob Baan is een prachtig prototype van de ondernemer, iemand die een internationale rol speelt."
Bert van Ruitenbeek, oprichter van Ecominds: "Het informatieniveau van de avond was fantastisch. Wat mij onder andere triggerde, is de kwestie van inhoudsstoffen. Rob Baan spreekt steeds over "schone" producten, die op substraat worden geteelt. Dan denk ik echter meteen aan de enorme rijkdom aan micronutriënten in de grond. In hoeverre kan je die vervangen door substraat met opgeloste kunstmest, wanneer het je om inhoudsstoffen en hun onderlinge samenhang gaat?"
Anna Groenewegen, een jonge deelneemster aan de Youth Food Movemement Academy, is na het verhaal van Rob Baan vooral blij dat ze de hele week broccoli heeft gegeten: "Ik las vanmorgen nog een verhaal in de Volkskrant over de mogelijkheid om medicijnen te vervangen door diëten. Het verhaal van Rob Baan sloot daar mooi op aan. Het idee van gesloten energiesystemen met ondergronds opslag spreekt ook aan. Dat kan op veel meer plaatsen worden toegepast, bijvoorbeeld in woonhuizen."
Marieke Hoste, lobbyist in de Tweede Kamer voor LTO Nederland: "Ik neem het idee mee naar huis dat de agrarische sector energieleverancier kan worden. Lucas Reijnders schetste hoe het kan, maar het lijkt me niet makkelijk te realiseren. Nederland is daar qua beleid en regelgeving nog niet op ingericht. Daar liggen nog veel kansen."
Maren Schoormans, werkzaam voor automatiseerder Priva die zich richt op duurzame kassenbouw, voelde zich ook aangesproken door het verhaal over de remmende rol van de overheid: "Wij werken al jaren aan een plan voor duurzame, geïntegreerde delta's. De techniek is er, we kunnen wereldwijd het voortouw nemen. Maar de regelgeving is verouderd en de geldstromen gaan naar de verkeerde partijen. Het is frustrerend dat mooie innovaties op die manier vastlopen."
De volgende bijeenkomst van "It's the food, stupid" vindt plaats op 18 maart in - let op - Wageningen. Thema: de meerwaarde van agro-ecologie. Locatie: Droevendaalsesteeg 2, zaal C222 Forum.
Fotocredits: It's the food, stupid
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
"Ik neem het idee mee naar huis dat de agrarische sector energieleverancier kan worden." Tja, als dat het niveau is van gisteravond! De agrarische sector is DE enige energieleverancier die er toe doet. Anders stopt je machientje er mee.
Voor diegene waarvoor het nog niet duidelijk is, een moderne maatschappij kan niet draaien op alternatieve energiebronnen. Punt. Andere maatschappij dus?
Voor wat betreft kassen, Maren Schoormans, welke techniek voor welke doeleinden en in welke omvang heb je op het oog? Kassen zijn veruit de grootste koolstof emitters in de landbouw. Maren, wel substantiële reductie ga jij met je nieuwe techniek voor je rekening nemen? Van die ene prof. horen we vast nooit wat weer, I guess!
Ik ben net weer in Papenburg geweest voor energiesystemen in Passivhäuser, bezit daar enige expertise, op dat gebied lopen we jaren achter. Klein voorbeeld, ik dacht dat ik met 18cm isolatie voor de kap van mijn nieuwe kantoor al extreem isoleerde, in Papenburg is 24cm heel gewoon. In dit land daarentegen wenst men de isolatie eisen slechts marginaal op te krikken terwijl in die hoek de grootste besparingen kunnen worden gerealiseerd. Meer in ieder geval dan je met zonnepanelen en windmolentjes zult realiseren.
Beste Hendrik, punten plaatsen is voor onderzoekende discussies niet de methode. Lucas heeft mij gisteren juist overtuigd dat we er met vooral zonne-energie wel kunnen komen, al gaf hij ook aan dat we op termijn naar een forse reductie van de wereldbevolking moeten vanwege o.a. fosfaattekorten. De kans dat die bevolkingsreductie er komt lijkt mij heel reeel als je ziet wat er wereldwijd aan de hand is. Kennis gecombineerd met bewustzijn zal ons door deze transisties heen moeten helpen.
Aan die zonne-energie uit pv's etc., is heel goed gerekend, de prime movers van deze samenleving zijn er echt niet mee vooruit te branden. Zie ook de schamelijke bijdrage van deze sector in het Walhalla Duitsland. Industriestandort Deutschland braucht das Braunkohleraftwerk Grevenbroich. Merkel! Punt. Dacht je nu echt dat die industriebazen in dat land niet kunnen rekenen?
Prof. Reijnders is een slimme man die weet dat ook wel.
Bezuinigen, Bert, bezuinigen in energieverbruik, uit de landbouw valt niks extra's te halen. Ik wil al die bekkies wel eens zien als ze het licht gaan zien. Gestaffelde brandstofprijzen voor alle sectoren, en natuurlijk Schiphol dicht. En wel onmiddellijk.
Als bevolking afneemt, worden we dan automatisch duurzaam?
Jan Peter, ik ken wel een Amsterdamse gozer die je hele dak met PV's wil en kan vol leggen.
Trouwens wat heb jij met duurzaam. Duurzaamheid is tegen het leven. Ooit is al het leven uit de oersoep van onduurzaamheid ontstaan. Wijzelf zijn in alle opzichten het toonbeeld van onduurzaamheid.
Zal ik je wat vertellen, die duurzaamheids kwestie ontspruit uit ons allen omdat we bang zijn het comfortabele leventje van nu te verliezen. Daarom is de meute ook zo reactionair geworden dat niks meer gaat. Wel lullen maar niks doen. Bestel je vanavond even.