We starten nu iedereen weg is. Met de die-hards die ook vanaf het strand, vanuit de bergen, de hete en droge of juiste natte en koude vlaktes contact houden met dat 'iets'.

Wat is het eigenlijk, dat 'iets'?

Het geeft ruimte aan wat in de gebruikelijke communicatie niet wordt benoemd. Het verstoort de beelden van de orde om ruimte te geven aan wat mensen zelf willen, zonder de door zorgvuldig door staat, kerk (NGO's, de moderne kerken) en krant (die verzaakt achter het nieuws te duiken wegens geld- en dus tijdgebrek) gemodelleerde discoursen die ons denken 'in de orde' moeten brengen.
Het zet hopelijk aan tot een vrijheid van denken die mensen weer betrekt.

Ik vind dat Foodlog de ambitie moet hebben verder te gaan. Vanuit een brede lezersgroep van zo'n 5.000 -7.500 heel nauw betrokken lezers - de 'community' die de site laat leven - en zo'n 35-40.000 daaromheen moet het doorgroeien naar een civil society platform dat geïnformeerd en vanuit vrij onderling overleg nieuwe richtingen biedt waar de bestaande discoursen vast zijn gelopen.

Daar werken we aan. Of het gaat lukken weet niemand. Er is een basis van mensen uit alle hoeken van de maatschappij. Van 'gewone' consumenten tot ondernemers. Van praktijkmensen tot wetenschappers. Van voedingsmiddelenmakers tot gezondheidswetenschappers en boeren. Van retailers tot belangenbehartigers en van consultants tot NGO's en ambtenaren. Het zou dus kunnen lukken.

Foodlog is een experiment in geïnformeerde democratie dat inmiddels zeven jaar oud is. Het experiment leverde kennis op over hoe dit soort dingen werkt, niet werkt en ideeën over hoe het verder zou kunnen gaan.
Een van die ideeën is het creëren van een Europees netwerk van dergelijke sites. Die moeten niet vanuit staatsgrenzen worden vormgegeven, maar vanuit een territoir waar mensen in tastbare zin iets mee hebben omdat ze aan de inrichting daarvan kunnen bijdragen. Misschien kan het bijdragen aan het laten verdwijnen van het Wilderisme, het De Winterisme, het De Weverisme en het Le Penisme dat gevoed wordt vanuit angst en het gevoel van mensen dat ze buiten spel staan. Valse profeten brengen wel hoop, maar geen uitkomst. De weg naar andere tijden die we nodig hebben zit in het betrekken van mensen bij hun eigen toekomst. Niets geeft zoveel hoop en voldoening als het gevoel zelf iets te kunnen betekenen.

We kunnen niets met grote dingen waar we bang voor zin – verlies van werk, verlies van zekerheid, moeten betalen voor falende banken - maar wel met de wereld direct om eens heen waarin we zinvolle dingen kunnen doen die een samenleving en onze rol daarin laten draaien. Zo dacht ook Adam Smith daarover. Vermoedelijk was hij de eerste die zag dat de wisdom of the crowd functioneert als er echt contact in de kring zit.* Zoniet dan krijg je een neoliberale bende, angst onder de mensen en anderen die er met de buit vandoor onder de ogen van een overheid die alleen nog maar lijdelijk toe kan zien. Hij noemde die wisdom of the crowd de ‘invisble hand’, een begrip dat anderen later andere betekenissen hebben gegeven.

In de late herfst ontstaat Breizhlog.fr, een interactieve online krant die zich met meer dan eten alleen bezighoudt, maar net als Foodlog met de vraag wat betekent het nieuws en wat willen wij als we het goed tot ons door laten dringen.
Toch zal het ook dicht bij voedsel en voeding liggen. Om 2 redenen. Onze welvaart en welzijn zullen in de nabije toekomst meer dan ooit over toegang tot de middelen voor voldoende en gezonde voedselproductie gaan. Daarnaast is Bretagne een grote voedselproducerende regio in het oude Europa, met problemen die lijken op de onze in Nederland.

En wat is nou l’été breton? Het zal nauwelijks over cider (die maken ze in Bretagne ook), camembert en mooie Bretonse baaien gaan. Wel over het creëren van expressiemogelijkeden voor een civil society van echte mensen. De discussie daarover vindt deels in het Frans onder Bretonnen plaats in een van de Circles. Op Foodlog verschijnt wekelijks tot in september een tweetalig artikel met daarbij een automatisch vertaalknopje, zodat Franstaligen en Nederlandstaligen elkaars reacties en manier van daarmee omgaan via Google Translate kunnen lezen. Dat zal af en toe voor hilariteit en frustratie zorgen, maar dat hoort erbij als mensen elkaar moeten leren verstaan.
De Bretonnen komen op de Nederlandse site meekijken en - praten om te zien hoe wij Batavieren het doen. Straks doen wij mee op hun Breizhlog. Let maar op, Europa wordt straks heruitgevonden via mensen in regio's. Die mensen kunnen van elkaar leren en hun denkhorizonten over en weer oprekken.

Wist u trouwens dat het Guggenheim in Bilbao ook zo'n regionale daad van iets willen en er trots op kunnen zijn is? Spanje zou dat niet gelukt zijn. De Basken wel en dat binnen een provinciebudget dat het land niet naar de Filistijnen hielp. Hetzelfde geldt voor het rond afgelopen weekend gehouden Bretonse Festival des Vieilles Charues, een van de grootste muziekfestivals ter wereld. Ik denk dat Europa zulke kernen van nabijheid en eigenheid dringend nodig heeft om de Europese maatschappij in termen van landbouw, financiën, industrie, handel en de controle op vrij verkeer van mensen en goederen vanuit een menselijk maat en betrokkenheid her uit te vinden. Het huidige Europa is vervreemd van zichzelf en van niemand meer. Dat lijkt zelfs te gelden voor de landen waar we ingezetenen van zijn. We ervaren onze regeringen als tegenover ons staand, terwijl we er zelf voor gekozen hebben. Tegelijk zijn inmiddels de triple A-ratings van Nederland en zelf Duitsland naar de maan. Heel Europa moet opdraaien voor een slecht management van een ooit goed begonnen Europese eenwording.
We gaan spannende tijden tegemoet.

* Smith hanteerde een actieradius van 30 mijl, daarbuiten zag hij geen zelfreinigend vermogen van daden (verantwoordelijkheid dus) meer. In onze digitale tijd is dat anders, maar de plek waarop ze fysiek tot uiting komen heeft noodzakelijk een forse beperking nodig. Anders is er geen controle en geen zelfreiniging.


Fotocredits: svet, Guggenheim Bilbao
Dit artikel afdrukken