Zo’n 360 miljoen jaar geleden, aan het einde van het Devoon, stierf zo'n 74 procent van alle soorten zeedieren uit. Tot nu toe was onbekend waarom. Een Brits en Amerikaans team van geologen denkt de oplossing te hebben gevonden. Het was het de evolutie van de eerste boomwortels!
De massa-extinctie zou het gevolg zijn van een fiks zuurstoftekort in de oceanen. In Schotland en Groenland verzamelden de onderzoekers grondmonsters op plekken die in het Devoon bodems van meren waren. Op basis van sedimentanalyses vermoeden de onderzoekers dat wortelstelsels de oorzaak zijn voor de massa-extinctie.
De wortelstelsels zouden namelijk geleid kunnen hebben tot een fiks zuurstoftekort in de oceanen.
Wortels leiden tot zuurstoftekort in zeeën
Hoe krijgen boomwortels dat voor elkaar? Toen de eerste boomwortels door evolutie ontstonden, zakte het gehalte aan fosfor in de bodem. De bomen haalden het uit het gesteente en namen het op in hun stengels en bladeren. Stierven ze af, dan spoelde de inmiddels fosforrijke grond uit naar meren en zeeën. Dat zou tot algenbloei hebben geleid en de algen gebruikten veel zuurstof.
In de sedimenten van de onderzochte meren konden de onderzoekers fosfor- en zuurstofschommelingen aantonen. Voor veel in de zeeën levende planten- en diersoorten betekende het zuurstoftekort het einde, zeggen de onderzoekers.
Andere oorzaken
Toch overtuigt deze hypothese niet iedereen: de fosfor- en zuurstofschommelingen zouden ook een andere oorzaak kunnen hebben, zegt Maya Elrick van de universiteit van New Mexico, die niet betrokken is bij de studie. Het massale uitsterven van soorten in het Devoon zou bijvoorbeeld ook veroorzaakt kunnen zijn door vulkaanuitbarstingen.
Nu is de mens de boosdoener
De eutrofiëring die de studie beschrijft lijkt op het fenomeen wat wij kennen van bijvoorbeeld de Oostzee - al speelt het nu wel op kleinere schaal dan in het Devoon.
Tegenwoordig houdt de dikke laag grond die we nu hebben meer nutriënten vast dan het nog maar dunne laagje dat de aarde tijdens het Devoon bedekte. Een massale uitsterving van soorten door wortels hoeven we dan ook niet meer te verwachten.
Op dit moment is vooral de mens verantwoordelijk voor CO2-concentraties in de atmosfeer en misschien ook wel voor een massa-extinctie van soorten.
Dit artikel afdrukken
De wortelstelsels zouden namelijk geleid kunnen hebben tot een fiks zuurstoftekort in de oceanen.
Wortels leiden tot zuurstoftekort in zeeën
Hoe krijgen boomwortels dat voor elkaar? Toen de eerste boomwortels door evolutie ontstonden, zakte het gehalte aan fosfor in de bodem. De bomen haalden het uit het gesteente en namen het op in hun stengels en bladeren. Stierven ze af, dan spoelde de inmiddels fosforrijke grond uit naar meren en zeeën. Dat zou tot algenbloei hebben geleid en de algen gebruikten veel zuurstof.
In de sedimenten van de onderzochte meren konden de onderzoekers fosfor- en zuurstofschommelingen aantonen. Voor veel in de zeeën levende planten- en diersoorten betekende het zuurstoftekort het einde, zeggen de onderzoekers.
Andere oorzaken
Toch overtuigt deze hypothese niet iedereen: de fosfor- en zuurstofschommelingen zouden ook een andere oorzaak kunnen hebben, zegt Maya Elrick van de universiteit van New Mexico, die niet betrokken is bij de studie. Het massale uitsterven van soorten in het Devoon zou bijvoorbeeld ook veroorzaakt kunnen zijn door vulkaanuitbarstingen.
Nu is de mens de boosdoener
De eutrofiëring die de studie beschrijft lijkt op het fenomeen wat wij kennen van bijvoorbeeld de Oostzee - al speelt het nu wel op kleinere schaal dan in het Devoon.
Tegenwoordig houdt de dikke laag grond die we nu hebben meer nutriënten vast dan het nog maar dunne laagje dat de aarde tijdens het Devoon bedekte. Een massale uitsterving van soorten door wortels hoeven we dan ook niet meer te verwachten.
Op dit moment is vooral de mens verantwoordelijk voor CO2-concentraties in de atmosfeer en misschien ook wel voor een massa-extinctie van soorten.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Interessante studie, die een aantal bijzondere elementen in zich heeft.
1- klaarblijkelijk waren er dan wel heel erg veel bomen.
2- die bomen moeten dan wel heel erg veel zure wortel exudaten produceren om zo veel gesteente fosfaat te mobiliseren, of ze hebben er gewoon heel lang over kunnen doen. Dat laatste lijkt me een betere aanname.
3- zouden het loof of naaldbomen geweest zijn? Ik denk naaldbomen, omdat die sneller groeien en dus intensievere interactie met het bodemleven hebben. Dat kan je ook zien aan de schimmels die op boomhout leven.
De diepzeebodem. Een vergaarbak, waarin ook vele omzettingsprocessen hebben plaats gevonden sinds de prehistorie. Maar nu accumulerend met onze industriële productiewijze.
Nu op hun plaats gehouden, maar dat kan veranderen (zoals temperatuursveranderingen in de isolerende waterlagen). En misschien heeft dat al eerder plaatsgevonden.
Zie ook hier.
Een reeks diepzee vulkaan uitbarstingen lijken me plausibel.
Een verwarrend artikel. Algen maken netto zuurstof. Dus algenbloei als oorzaak van zuurstoftekort is vreemd. Het kan wel gaan om te grote schommelingen, waarvoor ook James Lovelock al waarschuwde. Dode algen en algen in de nacht verbruiken wel zuurstof. Als wij de zeeën gaan exploiteren met zeewierteelt, wat eigenlijk al gebeurt door overbemesting, krijgen we overdag teveel zuurstof, wat tot gigantische branden zal leiden, en ‘s nachts tekort, waardoor veel dieren gaan stikken. Wij ook dus. Is maar een van de vele rampen waarvoor nederlanders graag de kop in het zand steken. Ongetwijfeld proberen er mensen al een win-win te verzinnen, zonder hiermee rekening te houden.
#3 Tedje, elke plant levert overdag zuurstof en gebruikt het s nachts en ook bij vertering. Dus wat is daar anders aan. Zolang de wereld meer nutriënten in de leefomgeving brengt dan het leven op aarde kan gebruiken zal er een nutrientenlek zijn naar de afvalputjes van de wereld: de zeeen en de atmosfeer.
Het lijkt me dan toch beter om aan 2 kanten te werken aan de oplossing en die nutriënten lek te stoppen en tegelijkertijd het huidige overschot op te vangen met meer planten/bomen op land en op zee.
Ton, helemaal eens met je eerste alinea. Wat betreft de tweede, dat weet ik niet. Veel goedbedoelde oplossingen hebben ooit fout uitgepakt. Punt is dat behalve netto CO2/O2 balans je ook moet kijken naar de heftigheid van schommelingen. Daar hoor ik te weinig over.