In toenemende mate verbaas ik me over het gemak waarmee beleidsmakers het woord ‘piekbelaster’ bezigen in hun pogingen om de stikstofcrisis op te lossen. Graag maak ik u deelgenoot van mijn verbazing.
Geen misverstand: ik behoor tot degenen die vinden dat onze natuur op de zandgronden snel maatregelen verdient. Gedwongen uitkoop van bedrijven is volgens mij dan onvermijdelijk. Toch lijkt me de zoektocht naar ‘piekbelasters’ een heilloze weg.
Toch is er geen ontkomen aan dat ook op gebiedsniveau rekening gehouden wordt met het effect van emissies op de uiteindelijke depositie en de gevoeligheid van gebieden voor die depositie. Geen rechter zal instemmen met het wegzetten van een bedrijf als piekbelaster als daarbij geen rekening gehouden wordt met de afstand tot het depositiegevoelige gebied, de positie van het bedrijf ten opzichte van de overwegende windrichting, en de voorziene aanpassingen voor zover die geborgd zijn. Het berekenen van alleen de emissie is niet voldoende om piekbelasters te detecteren.
Maar er is een kronkel die me doet twijfelen aan de uitvoerbaarheid van zo'n manier van kijken.
Stel je twee naburige melkveehouders voor: één met, bijvoorbeeld, 25 hectare, 350 ton melk en een emissie van 40 kg ammoniak per hectare, en een ander met, bijvoorbeeld, 75 hectare, 1200 ton melk en een emissie van 30 kg ammoniak per hectare. Het eerste bedrijf emitteert 1000 kg ammoniak per jaar, het tweede 2250 kg ammoniak.
Daarmee heet het tweede bedrijf een relatieve piekbelaster ook al is de emissie per ton melk van dat bedrijf een kilo lager.
Het voelt niet goed dat het grotere bedrijf met zijn lagere emissies per hectare en liter moet wijken. De wereld wordt namelijk niet beter van meer bedrijven met meer emissies.
Wie bedenkt een systeem dat wel recht doet aan lage emissies per ton product en ‘grote bedrijven’ niet op voorhand de klos laat zijn?
Dit artikel afdrukken
Het berekenen van alleen de emissie is niet voldoende om piekbelasters te detecteren.Komende maand schijnt een tool beschikbaar te komen waarmee je zou kunnen bepalen of je piekbelaster bent of niet. Naar verluidt berekent die tool de hoeveelheid ammoniak die jouw bedrijf per jaar uitstoot. In geval van landbouwbedrijven neem ik aan dat het gaat om de emissies vanuit de stal, de mestopslag en de toediening van mest en urine aan het land. En dat daarbij rekening gehouden wordt met dieraantallen, de veevoeding, het type stal en mestopslag, de aan- en afvoer van mest, en de wijze van mesttoediening. Zoals velen wensen, komt het accent op die manier op emissies en niet langer op deposities en KDW’s te liggen.
Toch is er geen ontkomen aan dat ook op gebiedsniveau rekening gehouden wordt met het effect van emissies op de uiteindelijke depositie en de gevoeligheid van gebieden voor die depositie. Geen rechter zal instemmen met het wegzetten van een bedrijf als piekbelaster als daarbij geen rekening gehouden wordt met de afstand tot het depositiegevoelige gebied, de positie van het bedrijf ten opzichte van de overwegende windrichting, en de voorziene aanpassingen voor zover die geborgd zijn. Het berekenen van alleen de emissie is niet voldoende om piekbelasters te detecteren.
Maar er is een kronkel die me doet twijfelen aan de uitvoerbaarheid van zo'n manier van kijken.
Stel je twee naburige melkveehouders voor: één met, bijvoorbeeld, 25 hectare, 350 ton melk en een emissie van 40 kg ammoniak per hectare, en een ander met, bijvoorbeeld, 75 hectare, 1200 ton melk en een emissie van 30 kg ammoniak per hectare. Het eerste bedrijf emitteert 1000 kg ammoniak per jaar, het tweede 2250 kg ammoniak.
Daarmee heet het tweede bedrijf een relatieve piekbelaster ook al is de emissie per ton melk van dat bedrijf een kilo lager.
Het voelt niet goed dat het grotere bedrijf met zijn lagere emissies per hectare en liter moet wijken. De wereld wordt namelijk niet beter van meer bedrijven met meer emissies.
Wie bedenkt een systeem dat wel recht doet aan lage emissies per ton product en ‘grote bedrijven’ niet op voorhand de klos laat zijn?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het benoemen van piekbelasters lijkt mij een onbegaanbaar pad, zie inleiding. Omdat iedere situatie anders, is er bij het oplossen van stikstofproblemen wel al decennia lang de oproep tot maatwerk. Dat voelt voor velen rechtvaardiger dan een ‘botte’ maatregel zoals een verplicht laag aantal GVE’s per hectare rondom ieder natuurgebied. Toch kleven er ook grote nadelen aan maatwerk. Allereerst vraagt maatwerk vaak aanvullend (validatie-)onderzoek om de daarvoor noodzakelijke tools geaccepteerd te krijgen. Dat kost opnieuw tijd. Maatwerk gaat vervolgens hand in hand met discussies over de uitkomst van berekeningen, gigantische apparaatkosten, borging en handhaving van ‘technofixes’, en ongetwijfeld ellenlange bezwaar- en beroepprocedures. De stikstofcrisis dreigt daardoor pijnlijke gelijkenissen te gaan vertonen met de oeverloze en onnodig dure afhandeling van het Groninger gasdrama of de kindertoeslagaffaire. Willen we dat nog een keer? En om het allemaal nog erger te maken, verlangen veel boeren ook nog eens om niet langer op middelvoorschriften afgerekend te worden maar op doelvoorschriften. De staat van instandhouding van de natuur (SvI) bevalt hen daarbij het beste. Dat is immers gefundenes Fressen voor free-riders (‘niet ikke, maar buurman is de oorzaak’) en voor hen die blijven beweren dat de slechte SvI puur aan droge zomers ligt. Tot opluchting van de gedupeerden schieten tenslotte de Louise Fresco’s te hulp die gelaten vaststellen dat ‘de natuur nu eenmaal dynamisch is’. Als je de huidige natuur wilt behouden, simpelweg omdat jij die mooi vindt zoals een ander Verdi of Vermeer koestert, red je dat niet met meer onderzoek en meer maatwerk. Dat onttrekt alleen maar geld, energie en arbeidspotentieel die zinniger in te zetten zijn. Misschien dus maar leren accepteren dat er grenzen zijn aan rechtvaardigheid voor de individu in ruil voor eenvoud, voortgang en enig herstel van natuur? Dan toch een max aan GVE’s per hectare rond sommige natuur? Of sneuvelt zoiets ook in de rechtbank?
Alle stukken van Nico Gerrits gelezen Jaap?
Alle 'gebiedsanalyses' van Arcadis gelezen in Brabant?
Is u bekend dat Aerius niets kan? en dus de virtuele depositie er niet is en dus de virtuele schade ook uit de sprookjesboeken (gebiedsanalyses) kan.
lees deze ook eens : https://www.melkvee.nl/artikel/674546-natuurdoelanalyse-bemoeilijkt-intrekken-vergunning/
Ook ik bestempel de term piekbelasters als een tijdje als een 'kwalitatieve alpha-term'. Ik denk niet dat er een sluitende definitie is of zal komen. Dat komt omdat ik erg bang ben dat met in Den Haag denkt aan die bedrijven die een grote piek-(droge)depositie op een natuurgebied hebben. Maar ja hoe bepaal je dat dan? Ik hoor het al ... via Aerius ... ?! **
Een alternatief is om het over bedrijven te laten gaan die een grote emissie hebben. Maar ja dat is natuurlijk ook niet mogelijk, je zult maar Rockwool zijn :-) Kortom, naar emissie kijken heeft ook niet zo zin.
Eens met Jaap J. Schröder dus, dit gaat flink wat discussie opleveren.
Ach, met een beetje geluk komen er in de loop van de zomer nieuwe verkiezingen.
** ik denk dat de minister hier aan denkt.
#2, René, ik zou als boer mijn twee handen dicht knijpen met een dergelijk pleidooi. Als ik het samenvat: kom tot eenvoudig te begrijpen regels.
En als ik iets mag toevoegen: monitor het resultaat. Waarom zo? Omdat het stofjesdenken - net als in de voedingsleer - zum Teufel führt.
Jaap, door een wending in het gesprek over het Vlaamse stikstofakkoord moet ik opeens denken aan een opmerking van Zwier van der Vegte (zie hier: bepaal de uitstoot per hectare, een efficiencymaat.
Ik denk dat Lely er met zijn Sphere-concept ook blij me zal zijn, al rekent dat bedrijf in dierplaatsen en volgt de mestverwerking. Hoe zie jij dat?