De voedselzandloper heeft als ondertitel: over afvallen en langer jong blijven. De auteur, Kris Verburgh, is arts en onderzoeker. Hij heeft zich gespecialiseerd in neurologie en biogerontologie. Hij schrijft in zijn voorwoord: 'Eigenlijk was ik nooit van plan een dieetboek te schrijven'. Dat heeft hij ook niet gedaan. Het boek gaat niet over afvallen, maar over verouderen en hoe voeding dat proces kan remmen of juist versnellen.

Verburgh ging op zoek naar het hoe en waarom van veroudering en kwam tot de conclusie dat "de meeste ziekten die het Westen plagen in essentie verouderingsziekten zijn: hart- en vaatziekten, dementie, osteoporose, diabetes type 2, achteruitgang van het gehoor en zicht, het wegkwijnen van de spieren en het toenemen van het vetpercentage, hoge bloeddruk, staar enzovoort.''

Door meer aandacht te besteden aan het verouderingsproces zelf, kunnen volgens hem deze ziekten integraal aangepakt worden, in plaats van steeds als aparte ziekten bestreden te worden. En zo'n integrale aanpak begint bij het begin: het voedingspatroon van mensen.

Hoe eet je zodanig gezond eten dat we niet onnodig verouderen? Om die vraag te beantwoorden heeft Verburgh de 'voedselzandloper' ontwikkeld. Het positieve bijeffect daarvan is dat we daar ook van afvallen. Dubbele winst dus.

Het boek leest als een trein en is - als het allemaal waar is - leerzaam en inspirerend. Verburgh vliegt met TGV-snelheid door een veelheid aan gerenommeerde studies heen die hij in het notenapparaat verantwoordt. Hij is nadrukkelijk tegen de opgeblazen-koppen-onderzoeken. De voorbeelden van de onderzoeken zijn erg aansprekend. De lezer krijgt allengs het gevoel zichzelf te kort te doen door het leeswerk niet in actie om te zetten. Zo eenvoudig is het je eetpatroon aan te passen.

Een gezond voedingspatroon volgens Verburgh is gebaseerd op drie basisprincipes die samenhangen met de manier waarop het menselijk lichaam omgaat met energie-inname (biochemische en metabolische mechanismen):
1. Suikers (koolhydraten) zijn niet ongezond: ze zijn zeer ongezond
2. Kijk uit met eiwitten (en eiwitrijke diëten)
3. Vetten zijn gezonder dan gedacht

De voedselzandloper bestaat uit twee driehoeken, ieder met corresponderende treden. De bedoeling is dat je de ongezonde voedingsmiddelen uit de bovenste driehoek vervangt door de gezonde uit de onderste. Bijvoorbeeld, trede 1 bevat dranken: Frisdranken, melk, (drink)yoghurt, niet-versgeperste vruchtensappen VERVANGEN DOOR water, groene thee, witte, thee, gemberthee, versgeperst vruchtensap, plantaardige melk, koffie. In de tekst legt Verburgh, gestaafd door onderzoek, bij iedere trede en bij ieder voedingsmiddel uit waarom je het een beter wel en het ander beter niet kunt eten. Het blijft uiterst leesbaar, al is het wel veel leeswerk voor iemand die dieettips zoekt. Wie het echt teveel van het goede vindt, wordt op zijn wenken bediend. Iedere paragraaf sluit af met een puntsgewijze samenvatting.

De allerbeste manier om niet onnodig snel te verouderen bewaart Verburgh bijna tot het laatst: calorierestrictie - ongeveer een kwart minder calorieën eten dan je nodig hebt.
Calorierestrictie werd ontdekt door Clive McCay, een biochemicus en onderzoeker aan de Cornel University. Hij wilde weten wat er zou gebeuren als je ratten gedurende een groot deel van hun leven weinig voedsel geeft. Hij verwachtte dat zijn ratten vroeger zouden sterven omdat ze nooit voldoende te eten krijgen, maar het omgekeerde was juist waar. De levensduur van de ratten steeg en deze toename van de levensduur was evenredig met de mate van calorierestrictie. Bij fikse calorierestrictie, waarbij de ratten minder dan de helft te eten kregen dan ze normaal gesproken nodig hadden, steeg de levensduur van 1000 dagen naar 1800 dagen, wat overeenkomt met een levensduur voor mensen van 150 jaar! Ook bleven de ratten veel gezonder tot in hun oude dagen: het risico op kanker werd veelvouden lager, evenals de kans op diabetes, hart- en vaatziekten en cognitieve achteruitgang. Op oude leeftijd waren deze ratten nog fit en zag hun vacht er glanzend uit.

Calorierestrictie werkt doordat het lichaam zijn groeiprocessen gaat vertragen, en meer energie gaat investeren in het onderhoud van de cellen. Er lijkt volop wetenschappelijk bewijs dat hierdoor verouderingsprocessen vertragen en ziekten minder snel ontstaan.

Honger je zelf dus een beetje uit, want wie wil nu niet slank, gezond én oud worden?

De Voedselzandloper
uitgeverij Bert Bakker
ISBN 978 90 351 3758 5
Prijs: € 19,90
Bestel bij Bol.com

Foto: Kris Verburgh
Dit artikel afdrukken