Voor het eerst is er, in Nederland, duurzaam gas geproduceerd op industriële schaal. De eerste 500 kubieke meters 'groengas' van de spiksplinternieuwe SCW Systems-fabriek aan de rand van Alkmaar stroomden vorige week woensdag om 18.11 uur de Alkmaarse gasleidingen in.
Met wind en zon produceer je groene stroom, maar neemt de hoeveelheid CO2 in de lucht niet af. Met deze technologie kan dat wel
SCW Systems is het geesteskind van Gerard Essing. Hij kwam zo'n 12 jaar geleden op het spoor van 'superkritische watervergassing', als potentiële technologie om gas van biologische oorsprong te maken zonder één druppel fossiel. Al puzzelend loste hij een aantal van de problemen waar de technologie - uit de jaren '70 - mee worstelde en voilà, de eerste 4 reactoren zijn een feit.

Superkritische watervergassing is een techniek waarbij allerlei soorten afval in een reactor worden gestopt. Denk aan rioolslib, etensresten, glycerine of plasticafval. In de reactor wordt het afval in water, onder zeer hoge druk (240 bar) en bij een temperatuur van 600 graden Celsius 'losgeknipt' in de verschillende losse atomen als waterstof en koolstof. Die atomen smelten vervolgens samen tot bruikbare gasmoleculen zoals methaan, waterstof en CO2. In principe kun je zelfs kerosine of diesel maken van de losse atomen.

'Groengasambities'
"Ik wilde technologie ontwikkelen die maatschappelijke impact heeft," zegt Essing in de Volkskrant.

Daar lijkt hij in geslaagd te zijn, want 'zijn' gas kan in potentie in 2030 zo'n 850.000 tot 1,5 miljoen huishoudens verwarmen. Het kan bovendien door het bestaande gasleidingennet getransporteerd worden. Op termijn zouden daarvoor 250 reactoren nodig zijn, die jaarlijks 1 miljard kuub groengas produceren. SCW wil daarvoor nieuwe fabrieken bouwen, in Delfzijl en in het zuiden van Nederland.

Gasunie, een partner van SCW, pensioenfonds PGGM en investeringsclub Invest-NL hebben al geïnvesteerd in de Alkmaarse fabriek. Ook minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) kwam op bezoek. "De techniek kan veel bijdragen aan de groengasambities van Nederland," zegt hij in de Volkskrant.

Superkritische vergassing levert vijf tot twintig keer meer energie op dan erin gaat
De techniek brengt twee extra voordelen met zich mee. Ook afvalstromen waar je nu eigenlijk niets mee kunt, zoals rioolslib, kunnen de reactor in. "Vroeger moest het eerst worden gedroogd en daarna verbrand. Vergeleken daarmee is dit proces ongelooflijk veel beter," zegt Berend Vreugdenhil, senior onderzoeker en vergassingspecialist bij TNO. En hoewel het op druk brengen en verwarmen van het afvalwater energie kost, "levert superkritische vergassing vijf tot twintig keer meer energie op dan erin gaat," aldus Essing.

De grootste CO2-afvanger ter wereld
Maar het tweede voordeel is nog spannender. Bij vergassing van bio-afval ontstaat CO2, uit de plantenresten die zich tijdens het vergassingsproces binden aan de vrijkomende koolstofatomen. Maar, zegt Essing, binnenkort kunnen we die vrijkomende CO2 opvangen en omzetten in een vaste stof, die als cement- en betonvervanger kan dienen. "Dan wordt de CO2-voorgoed uit de kringloop gehaald," zegt Essing. Hij wordt daarin bijgevallen door Vreugdenhil. "Met wind en zon produceer je groene stroom, maar neemt de hoeveelheid CO2 in de lucht niet af. Met deze technologie kan dat wel." Je kunt er bijvoorbeeld huizen van bouwen.

Essing straalt bij voorbaat: "Als het systeem straks volledig draait, hebben we hier de grootste CO2-afvanginstallatie ter wereld."