FlashCirculaire economie misschien onlogisch voor Nederland
Nederland zet in op de circulaire economie. Dat betekent dat ons land grondstoffen die in gebruik zijn steeds weer opnieuw wil gebruiken om er producten van te maken. Om de grondstofafhankelijkheid en de milieu-impact van de Nederlandse economie te verminderen heeft het kabinet als doel gesteld dat de economie in 2050 volledig circulair is.
Dertien procent van de grondstoffen die in 2020 in de Nederlandse economie werden gebruikt bestond uit hergebruikte materialen. Ondanks beleid en stimuleringsmaatregelen, is dit percentage vrijwel gelijk aan de recylingscore van acht jaar geleden.
Kennelijk wil het nog niet zo lukken met de circulaire ambities van de Nederlandse politieke economie in de praktijk. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van het CBS over grondstoffengebruik, die een onderdeel vormen van de Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER), een samenwerkingsverband van het PBL, CBS, CPB, CML, RIVM, RVO, Rijkswaterstaat, TNO en de Universiteit Utrecht.
Het CBS concludeert dat het aandeel geïmporteerde grondstoffen dat door Nederlandse bedrijven wordt verwerkt, groeide in de periode 2014-2020. Voor de directe materiaalinzet nam dit aandeel toe van 67% in 2014 tot 73% in 2020. Met name de afhankelijkheid van fossiele energiedragers uit het buitenland is gestegen, vooral van aardgas. Dit is het gevolg van de verminderde aardgaswinning in Groningen.
De conclusies zouden geen verwondering mogen wekken. Nederland importeert grondstoffen, verwerkt ze en voert ze weer uit. Circulariteit zou bijvoorbeeld betekenen dat we de mest die mensen produceren door het eten van Nederlandse paprika's in Parijs weer ophalen om er hier tomaten of bloemkool van te maken. Of dat we het staal van een schip dat in IJmuiden is gemaakt weer terughalen van een scrap yard elders in de wereld om er met geïmporteerde energie weer nieuw staal van te maken.
Circulariteit en Nederland staan op gespannen voet omdat we een exporterende economie zijn die nou juist niet vanuit circulariteit is ontworpen. Circulariteit in strikte zin zou de Nederlandse maakindustrie tot een schim van zichzelf reduceren. Denkbaar is wel een samenwerkingsmodel voor de commerciële economie waarin Nederlandse bedrijven een wereldwijd netwerken creëren waarin grondstoffen worden hergebruikt, maar niet op Nederlands grondgebied.