Winterpret is aangebroken. Tijd om dingen te gaan eten die ons aan de winter doen denken. Wie weet wordt het weer geen echte winter!
Ik ben geen fan van tartiflette, die aardappelsmurrie met klef gekookte kaas uit de Alpen. Ook niet van glühwein, ook al is dat nog écht een oude lokale traditie. Onder de naam van hypocras bestond die hier al in de middeleeuwen, een manier om slechte wijn te verkopen: suiker bij, specerijen en verwarmd ... Het parfum van die specialiteiten is ook moeilijk verteerbaar. Geef mij dan maar erwtensoep.
Erwtensoep kan erg chic zijn, dan heet ze potage Saint Germain en wordt ze gemaakt met nieuwe erwtjes in de lente. Maar erwtensoep van droge erwten is een volksgerecht, bekend van West-Azië tot de Britse eilanden.
Ik heb goede herinneringen aan de Erbseneintopf in Duitsland, vullende erwtenbrij, meestal met aardappelen en brood, die je gewoon langs de baan kon eten als je ergens in Bremen of Hamburg moest zijn. In dit seizoen welteverstaan. De Duitse Raststätte hebben vaak een bijzondere keuze van spijzen, afwijkend van de internationale frituur-en-ketchupkeuken.
Zo'n eenpansgerecht (Eintopf) wordt gemaakt met droge spliterwten. In veel supermarkten staan ze onopvallend te wachten op de wakkere klant. Doe ze in een ruime kom en zet ze onder regenwater. Laat een nacht weken. Ons stadswater bevat veel calcium-ionen, en dat houdt bonen hard bij het koken. Vandaar regenwater! Gekookt water is ook een mogelijkheid: door vooraf het water te koken, worden de opgeloste calciumzouten omgezet in neutraal carbonaat (ketelsteen).
Zelf maken
Laat in een ketel blokjes gesneden gerookt spek uitzweten, voeg er dobbelsteentjes ajuin, knolselder en wortel aan toe, laat even bakken. Doe er dan de geweekte erwten bij, samen met voldoende water tot alles onder staat. Kruid met peper en zout (opgelet, het spek is al zout), laurierblad en marjolein. Over dat laatste kruid zijn de meeste Duitse bronnen het eens. Laat een dertigtal minuten koken. Doe er dan aardappel bij, in blokjes. Nog eens koken, klein half uur, tot de aardappelen gaar zijn. Leg er dan enkele frankfurterworstjes in om op te warmen, of kasseler rookvlees in hapklare stukken en verdeel over de kommen van de genodigden. Dien op met wat brood.
Dit was de dagelijkse kost bij de Duitse lange omvaart. Erwten waren goedkoop en bleven lang goed. Maar bij sommige scheepvaartmaatschappijen stond er zo vaak erwtensoep op het menu, dat er een wet werd uitgevaardigd die een limiet stelde aan het aantal keren Erbseneintopf per week.
Dit artikel afdrukken
Erwtensoep kan erg chic zijn, dan heet ze potage Saint Germain en wordt ze gemaakt met nieuwe erwtjes in de lente. Maar erwtensoep van droge erwten is een volksgerecht, bekend van West-Azië tot de Britse eilanden.
Ik heb goede herinneringen aan de Erbseneintopf in Duitsland, vullende erwtenbrij, meestal met aardappelen en brood, die je gewoon langs de baan kon eten als je ergens in Bremen of Hamburg moest zijn. In dit seizoen welteverstaan. De Duitse Raststätte hebben vaak een bijzondere keuze van spijzen, afwijkend van de internationale frituur-en-ketchupkeuken.
Ik heb goede herinneringen aan de vullende erwtenbrij, die je in Duitsland langs de baan kon etenSpliterwten
Zo'n eenpansgerecht (Eintopf) wordt gemaakt met droge spliterwten. In veel supermarkten staan ze onopvallend te wachten op de wakkere klant. Doe ze in een ruime kom en zet ze onder regenwater. Laat een nacht weken. Ons stadswater bevat veel calcium-ionen, en dat houdt bonen hard bij het koken. Vandaar regenwater! Gekookt water is ook een mogelijkheid: door vooraf het water te koken, worden de opgeloste calciumzouten omgezet in neutraal carbonaat (ketelsteen).
Zelf maken
Laat in een ketel blokjes gesneden gerookt spek uitzweten, voeg er dobbelsteentjes ajuin, knolselder en wortel aan toe, laat even bakken. Doe er dan de geweekte erwten bij, samen met voldoende water tot alles onder staat. Kruid met peper en zout (opgelet, het spek is al zout), laurierblad en marjolein. Over dat laatste kruid zijn de meeste Duitse bronnen het eens. Laat een dertigtal minuten koken. Doe er dan aardappel bij, in blokjes. Nog eens koken, klein half uur, tot de aardappelen gaar zijn. Leg er dan enkele frankfurterworstjes in om op te warmen, of kasseler rookvlees in hapklare stukken en verdeel over de kommen van de genodigden. Dien op met wat brood.
Dit was de dagelijkse kost bij de Duitse lange omvaart. Erwten waren goedkoop en bleven lang goed. Maar bij sommige scheepvaartmaatschappijen stond er zo vaak erwtensoep op het menu, dat er een wet werd uitgevaardigd die een limiet stelde aan het aantal keren Erbseneintopf per week.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Lekker hoor, goed weer er voor. Maar regenwater? Vol met roet hier.
Ik heb hier in Zuid-Holland geen last van dat de erwten hard blijven met kraanwater, half uurtje koken en ze zijn kapot gekookt.
En in de winter eten we best vaak erwtensoep, echtgenoot lust geen spek, dat gaat er niet in, wel rookworst en een pond gesneden soepgroente, liefst boeren waar ook selderij in zit, niet het kruid, maar de knol. En zelfs in de lente/vroege zomer als het nog niet zo warm is is het best lekker.
Pompoen/wortel/linzensoep eten we ook vaak in de winter: pompoen, wortel, oranje linzen koken en pureren, hamblokjes en soepgroente erbij, kruiden als laurierblad, kerrie, soms paprikapoeder en bouillon(poeder) erbij. Prima te eten.
Onnodige bezweringsrituelen met weken, voorgekookt water, stadswater, regenwater. Het rondzwaaien van een dode kat ontbreekt er nog aan. Doe maar gewoon leidingwater.
Oorspronkelijk kwam erwtensoep van volle groene erwten met voedzame schil. Dat moest je plannen; 12 uur laten weken. De schil met vezels zat, zoals een graatje in de vis, velen danig in de weg en dan ging de erwtenbrij door de zeef.
Techniek bracht de oplossing voor deze kieskauwers: vel eraf slijpen en in tweeën delen — de snelle spliterwt was geboren. Behoeven nooit geweekt, maar kunnen na afspoelen in vergiet met hard stromend water (om vervelende schuimvorming tijdens het koken tegen te gaan) meteen de pan in en worden opgezet in leidingwater waarin mergpijp en tegen overkoken een klontje boter.
Na 40 minuten zout erbij, prei, winterwortel (peen genaamd in Rotterdam/Den Haag), selderieknol, rookworst (minimaal 92% vlees dan scheurt ie niet als ie meekookt) eventueel als extra gerookt spek of krabbetjes erbij voor de niet te temmen carnivoor. Dit alles 20 minuten laten meekoken.
Niets meer aan doen, 24 uur laten staan, verhitten, eventueel verse peper erover en pas dan is de oerhollandse SNERT zoals ie moet zijn.
Dat schuim wil ik er juist in hebben Theo, dat maakt de soep wat dikker en smakelijker, vind ik. Heb het ooit eens afgeschuimd en dat smaakte toch anders.
Theo, Astrid,
In Nderland drinken jullie doorgaans rivierwater.
Hier in Brussel, waarvoor het artikel geschreven werd, komt het water uit de kalkrotsen langs de Maas, dat water is véél harder.