Gedoe over rijden en stoken of eten van het land

Wereldwijd wordt de inzet van biobrandstoffen gezien als een middel om klimaatverandering aan te pakken en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen. Om biobrandstoffen te produceren is landbouwgrond nodig. Die gaat vervolgens verloren voor de productie van voedsel en veevoer. Wereldwijd neemt de productie van biobrandstoffen ongeveer 4% van de landbouwgrond in beslag.

'Vegan food uit biobrandstof'
Onlangs meldde het Hongaarse bedrijf Pannonia Bio daarom behalve de biobrandstof ethanol en veevoer ook in de productie van menseneten te stappen. Om precies te zijn, wil het bedrijf in 2 tot 3 jaar uitgroeien tot een voedingsmiddelen- en ingrediëntenbedrijf. Pannonia Bio wil niet langer zeggen dat het vooral biobrandstoffen maakt. Hét groeiproduct: uit tarwe gewonnen plantaardige eiwitten, als ingrediënt voor veganistisch voedsel. Zo wil Pannonia Bio helpen een einde te maken aan het aloude food versus fuel-argument.

In 1981 maakte ethanol 0,01% uit van het Amerikaanse benzineverbruik. Tegen 2021 was dat cijfer gegroeid tot meer dan 10%. Vorig jaar werd 36% van de totale Amerikaanse maïsproductie gebruikt voor biobrandstoffen en een vergelijkbaar percentage van de sojaolie voor biodiesel

Dat was tegen het zere been van de mobiliteitsorganisatie Transport and Environment (T&E). "Veganisten overleven al tientallen jaren zonder tarwe-eiwit. Bonen, erwten en linzen zijn veel efficiëntere eiwitbronnen. Ook diervoeding rechtvaardigt de productie van biobrandstoffen niet," zegt Maik Marahrens van T&E. Met andere woorden: eet bonen en blijf van tarwe in onze tank af.

Volgens de biobrandstoffenindustrie zijn biofuels, zoals ethanol gemaakt van mais of graan, 'cruciaal' is voor het emissievrij maken van transport, omdat het nog vele jaren zal duren voor alle transport geëlektrificeerd zal zijn. Met bonen, erwten en linzen, hoe geweldig die als gewassen ook zijn, schiet de bio-economie ook maar weinig op, zegt biotechnoloog Eric Sievers. Het landgebruik is hoog in vergelijking met graangewassen en oliehoudende zaden.

Voedselcrisis
Het dilemma 'food versus fuel' speelt al veel langer, maar kwam dit jaar opnieuw in de spotlights te staan, toen als gevolg van de Russische inval in Oekraïne de voedsel- en energieprijzen scherp omhoog gingen en in tientallen landen hongersnood dreigde. Dat was aanleiding voor de Financial Times om in een filmpje inzichtelijk te maken hoe het ook al weer zit. In 1981 maakte ethanol 0,01% uit van het Amerikaanse benzineverbruik. Tegen 2021 was dat cijfer gegroeid tot meer dan 10%. Vorig jaar werd 36% van de totale Amerikaanse maïsproductie gebruikt voor biobrandstoffen en een vergelijkbaar percentage van de sojaolie voor biodiesel.

Volgens de biobrandstoffenlobby zal een verschuiving van biofuelgewassen naar voedselgewassen niet veel uitmaken voor de voedselprijzen. Het World Resources Institute, een Amerikaanse denktank, denkt daar anders over. "Een vermindering met 50% van het graan dat in Europa en de VS voor biobrandstoffen wordt gebruikt, zou de verloren export van Oekraïense tarwe, maïs, gerst en rogge kunnen compenseren."

Maar dan moet er wel politieke wil komen om de verschuiving van biobrandstof naar voedsel te realiseren. De Europese Commissie heeft besloten om brandstoffen van landbouwgrond tegen 2030 aan een maximum van 7% te binden.