Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het verblijf in de natuur goed is voor de mens. Voor het fysiek is dat evident. Wandelen, sporten, uitwaaien op het strand: van een frisse neus halen met de hond tot je afbeulen op een mountainbike is beter dan op de bank hangen.

Bewegen moet, ook voor de gezondheid van de hersenen. Luister nog maar eens naar professor Erik Scherder, die niet vermoeid raakt haarfijn uit te leggen dat je het lot van je geestelijke gezondheid voor een belangrijk deel in eigen hand hebt, vooral als de jaren gaan klimmen. Wees wel gewaarschuwd: de geestelijke aftakeling zet al in op je twintigste, zegt Scherder. Probeer maar eens een studie te volgen op je veertigste. Dat gaat lang niet zo soepeltjes als op je twintigste. Werk aan de winkel dus als je fris wilt blijven.

Wees wel gewaarschuwd: de geestelijke aftakeling zet al in op je twintigste, zegt Scherder
Rustgevend
Veel naar het bos. Een groene omgeving is aantoonbaar goed tegen stress, hoge bloeddruk en voor het immuunsysteem. Een proef met een VR-bril, waarin een groene, stedelijke omgeving vertoond werd, liet een verschil in effect zien op de ervaren stress tussen groen geverfde gevels en gevels die bedekt waren met even groene bladeren. Waarmee aangetoond is dat de vegetatie in een urbane omgeving kennelijk een gunstige visuele stimulans is.

Met die VR-bril kon een goed onderscheid gemaakt worden tussen de ene visuele prikkel en de andere. Maar hoe doe je dat met geluid? Hoe toon je aan dat het gefluit van vogeltjes een rustgevend effect heeft? Sterker nog, dat het helpt in de aanpak van depressie?

Ingenieus
Daar hebben psychologen en gedragswetenschappers van het Londense King’s College iets op bedacht. In het artikel ‘Smartphone-based ecological momentary assessment reveals mental health benefits of birdlife’ in Nature doen ze verslag van een ingenieus experiment. 1.292 deelnemers kregen een speciale app op hun telefoon, waarmee ze drie keer per dag konden melden hoe ze zich voelden, in het bijzonder hoe hun geestelijke gesteldheid was, en of ze vogelgeluiden hoorden op dat moment.

‘Momentary assessment’ betekent ‘beoordeling op het moment’, dat was belangrijk: ik hoor nu vogeltjes en ik voel mij prima, of niet. In drie jaar tijd kwamen er 26.856 beoordelingen binnen via deze ‘Urban Mind’-app. Zo werd het aandeel van het vogelgefluit in de binnenkomende indrukken apart beoordeeld van andere, zoals de frisse lucht, het rustgevende groen van bomen en ook de aanwezigheid van water. Als die invloeden niet of niet goed weggefilterd hadden kunnen worden, was er niets met enige zekerheid over de invloed van de vogels te zeggen, laat staan iets causaals.

Geregeld bezoek aan een vogelrijke omgeving zou voorgeschreven kunnen worden als aanvulling op de gebruikelijke behandelingen of preventieve maatregelen tegen geestelijke problemen
Opzienbarend
In de app moest antwoord gegeven worden op de vraag: ziet of hoort u nu vogels (ja, weet ik niet, of nee). Vijf vragen hadden betrekking op positief geestelijk welzijn: Ik voel me zelfverzekerd, ontspannen, gelukkig, verbonden met andere mensen, of energiek. En vijf vragen hadden betrekking op negatief geestelijk welzijn: Ik voel me angstig, gestrest, neerslachtig, eenzaam of moe.

Het resultaat mag opzienbarend heten: “Alledaagse ontmoetingen met vogels werden in verband gebracht met langdurige verbeteringen van het geestelijk welzijn.” Dat gold zowel voor geestelijk gezonde personen als voor personen met depressieve klachten. Het brengt de onderzoekers tot een opmerkelijke aanbeveling. Geregeld bezoek aan een vogelrijke omgeving zou voorgeschreven kunnen worden als aanvulling op de gebruikelijke behandelingen of preventieve maatregelen tegen geestelijke problemen.

Daarmee is ook het belang van een gezonde vogelstand benoemd: “Deze bevindingen hebben mogelijke implicaties voor zowel het beleid op het gebied van milieu en natuurbescherming als voor de geestelijke gezondheidszorg.” Two birds with one stone.

Bezoek aan een volière op doktersvoorschrift, waarom niet? Beter dan pillen.
Dit artikel afdrukken