Nick Trachet kookt op gas en maakt zich zorgen over de komende energie-rekening. Goed om het dus te hebben over manieren om het gasverbruik in de keuken te temperen. De elektrische oven, de waterkoker én de hooikist.
De ongerustheid is groot. Veel mensen rondom mij doen misschien alsof er niets aan de hand is, maar je ziet het in hun ogen. De gasprijzen werken op het gemoed. Zeker omdat veel gasverbruikers hun afrekening pas in november krijgen. Hoe hoog die zal zijn, daar hebben we nu nog het raden naar. En ja: ook hier staat de centrale verwarming nog niet op. Ik zei het al, wij wonen in een oud rijhuisje, en dat blijft warm door de solide muren (maar misschien ook door onbesuisd stokende buren?).
Gas om te koken
En dan is er het gasvuur om te koken. Meer dan twintig jaar geleden zetten wij het elektrische fornuis, dat met het huis was meegekomen, buiten om opnieuw gas te installeren in de keuken. Ik had misschien meteen moeten opteren voor inductie of zo, maar ik werk graag met voorouderlijke potten en pannen, en ook mijn karahi en wok zijn niet bruikbaar op die moderne kookdinges.
Ook al kook ik op gas, de oven is al die tijd elektrisch. Gasovens waren nooit erg precies. Onze oven komt nu extra van pas omdat hij het mooi kan overnemen van het gasvuur. Je begint te koken boven op de gaspitten, en dan gaar je verder in de oven: gas bespaard. Ik leerde dat van professionele koks met kleine keukens. Even besparend is de elektrische waterkoker, die is veel efficiënter dan een moor op het gas, nu gaat alle water om te koken eerst daarin.
Maar ik wil graag nog even de hooikist in herinnering brengen. Ik schreef er acht jaar geleden eens over. Het is een zuinig idee dat dateert uit de tijd dat brandstof voor de stedeling nog écht duur was. De tijd dat men warm water voor de koffie ging kopen in een winkel, omdat men daar thuis geen kolen voor wilde of kon stoken.
De hooikist duikt op in de westerse wereld met de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1867, waar het ontwerp gouden medailles oogst. Men vermoedt dat het idee uit Noorwegen of Duitsland kwam, waar dit door de boeren al lang werd gebruikt. Het gaat om een goed geïsoleerde kist waarin de maaltijd langzaam gaart. De resultaten zijn verbluffend. Hoewel ik nooit heb gehoord van het gebruik ervan in België, zijn er in Nederland veel mensen die erover getuigen, zowel met een daarvoor ontworpen model kist, als geïmproviseerd, zoals het koken van rijst in bed, onder de dekens. Handig wanneer je maar één gaspitje hebt, bijvoorbeeld op de camping.
Neem een frigobox waar de pan in past en leg er enkele bladen golfkarton onderaan en langs de wanden. Begin de bereiding van wat je wil eten op het gasvuur en na een zesde van de normale gaartijd zet je de kookpot in de kist. Het gerecht moet dan trekken gedurende anderhalve keer de normale kooktijd. Probeer maar, het werkt. En zonder nog gas te gebruiken.
Dit artikel afdrukken
Gas om te koken
En dan is er het gasvuur om te koken. Meer dan twintig jaar geleden zetten wij het elektrische fornuis, dat met het huis was meegekomen, buiten om opnieuw gas te installeren in de keuken. Ik had misschien meteen moeten opteren voor inductie of zo, maar ik werk graag met voorouderlijke potten en pannen, en ook mijn karahi en wok zijn niet bruikbaar op die moderne kookdinges.
Ook al kook ik op gas, de oven is al die tijd elektrisch. Gasovens waren nooit erg precies. Onze oven komt nu extra van pas omdat hij het mooi kan overnemen van het gasvuur. Je begint te koken boven op de gaspitten, en dan gaar je verder in de oven: gas bespaard. Ik leerde dat van professionele koks met kleine keukens. Even besparend is de elektrische waterkoker, die is veel efficiënter dan een moor op het gas, nu gaat alle water om te koken eerst daarin.
Een zuinig idee dat dateert uit de tijd dat brandstof voor de stedeling nog écht duur was. De tijd dat men warm water voor de koffie ging kopen in een winkel, omdat men daar thuis geen kolen voor wilde of kon stokenHooikist
Maar ik wil graag nog even de hooikist in herinnering brengen. Ik schreef er acht jaar geleden eens over. Het is een zuinig idee dat dateert uit de tijd dat brandstof voor de stedeling nog écht duur was. De tijd dat men warm water voor de koffie ging kopen in een winkel, omdat men daar thuis geen kolen voor wilde of kon stoken.
De hooikist duikt op in de westerse wereld met de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1867, waar het ontwerp gouden medailles oogst. Men vermoedt dat het idee uit Noorwegen of Duitsland kwam, waar dit door de boeren al lang werd gebruikt. Het gaat om een goed geïsoleerde kist waarin de maaltijd langzaam gaart. De resultaten zijn verbluffend. Hoewel ik nooit heb gehoord van het gebruik ervan in België, zijn er in Nederland veel mensen die erover getuigen, zowel met een daarvoor ontworpen model kist, als geïmproviseerd, zoals het koken van rijst in bed, onder de dekens. Handig wanneer je maar één gaspitje hebt, bijvoorbeeld op de camping.
Neem een frigobox waar de pan in past en leg er enkele bladen golfkarton onderaan en langs de wanden. Begin de bereiding van wat je wil eten op het gasvuur en na een zesde van de normale gaartijd zet je de kookpot in de kist. Het gerecht moet dan trekken gedurende anderhalve keer de normale kooktijd. Probeer maar, het werkt. En zonder nog gas te gebruiken.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een aardige aanvulling op het vorige artikel van Nick Trachet's Culinair ontdekt: Hooikist, bijna 10 jaar geleden toen de elektriciteitsvoorziening minder zeker was. Bovenstaande link bevat ook 37 reacties met nuttige informatie en ervaringen. De in Nederland aangeboden Hooimadam, deels handgemaakt en gevuld met wol, heeft momenteel door de grote vraag een langere levertijd. Maar er worden meer hooikisten, -manden en hooimadams aangeboden.
De recepten op de site van Hooimadam kunnen in pdf formaat worden gedownload. Ze geven tevens een indruk van de gaartijden voor verschillende producten.
Heel leuk, gas besparen in de keuken, maar hoeveel gas verbruik je nou echt met een gasstel? Een beetje onzuinig voor twee koken voor een maand kost mij 4 a 6 kuub. Dat jaag ik er op een koude januaridag in een dagje doorheen, en dan moet ik nog 30 dagen die maand. Met ingewikkeld besparen in de keuken kan ik er 2 kuub afhalen, da's een hele 2,90 euro bespaart (met het NLse prijsplafond); kost je moeite en wellicht zoveel stroom dat je uiteindelijk méér betaalt. Eén dagje in de winter bij vrienden/familie op bezoek scheelt me al meer gas en geld.
Het fijne van een leipe 3000 watt waterkoker is dat ie a) het zuinigste is en b) je kopje thee in 45 seconden klaar heeft - op het trekken van het zakje na natuurlijk, al kun je die er ook gewoon in gooien bij het koken als je haast hebt. Over a): vreemd maar waar, meer watt is efficiënter. En je wacht je voor je gevoel een ongeluk als je eens bij iemand bent die nog een standaard 1500-1800 watt waterkoker heeft, of - god verhoedde - een 1200 watt-versie.
Elektrisch is niet perse goedkoper. Goed, het bespaart gas, als dat het doel is: prima natuurlijk. Zo'n hooikist is natuurlijk leuk om te experimenteren, als je wat tijd over hebt/goed plant. Of écht amper gas of elektriciteit meer hebt, dan is het een zeer handige methode.
Verder is het besparen voornamelijk op het gebied van verwarmen en isoleren, daarmee valt nog een hoop te doen, zelfs bij huurhuizen. Een water- (en daarmee gas-)besparende douchekop kopen kan ook nog wel uit. Koken is qua besparing kruimeltjeswerk.
#2, Penny-wise, pound-foolish.
#2, Otto, stroom wordt gemaakt van gas (nou ja, met behulp van). Dat ontdekten Tesla-rijders onlangs.
Dick #4 Ook dat nog ja. Dus overstappen naar elektrisch is nog steeds behoorlijk afhankelijk van gas in NL, of je moet zelf flink wat zonnepanelen of een windmolentje hebben.