Groenten en fruit zijn heel of gesneden maar niet dood, betoogde onlangs tuinder Rob Baan. Maar wanneer zijn ze vers? Is ontdooide diepvries minder vers dan vers dat meteen na de oogst even in slaap werd gesust?
Vers is een lastig begrip, terwijl er toch bosjes mensen zijn die er heilig van overtuigd zijn dat vers beter is dan houdbaar (gemaakt) eten. Daarom vinden ze dat de btw op verse groenten en fruit moet worden afgeschaft.
Vers verwart de rationele geest. We noemen bijvoorbeeld een brood vers als de bakker het zelf zojuist heeft gebakken, maar brood dat uit een fabriek komt is dat nooit omdat het niet van een verse bakker komt. Ook valt lastig te begrijpen wanneer vers nog vers is en wanneer niet meer.
Is een kropje sla 3 dagen na de oogst - als jij het koopt - nog vers en is het dat ook nog als je er 4 dagen na je aankoop voor het eerst van eet? En hoe zit het met die doperwt die direct na de oogst werd ingevroren en weer tot leven gekust, net zoals dat gebeurt met levenskrachtig sperma waarmee de best mogelijk dieren worden gefokt? Of zelfs van ons eigen sperma voor die gevallen waarin we toch de mogelijkheid open wilden houden om kinderen te verwekken.
Vers is in ieder geval minder duurzaam dan houdbaar voedsel omdat we er meer van weggooien. Vers verlept en bederft immers. Toch vinden we het die moeite en consequentie waard.
Waarom? Wat bedoelen we als we zeggen dat we liever (of juist niet) vers dan houdbaar voedsel willen weten?
Ook RTL zit ermee. De zender vraagt en beschuldigt - op gezag van foodwatch - meteen: Hoe vers is vers? 'Etiketten in de supermarkt zijn misleidend'. Die laatste stelling is nonsens, want als we vers vinden wat ook niet-vers je kan geven, waarom zou dan alleen dat vers vers mogen heten? Toch paste Lidl er een reclamespotje voor aan - uiteindelijk uit eigen overtuiging.
Weet dat vers geen wettelijk definitie kent; wie het woord gebruikt is dus nooit in overtreding maar kan wel aan de schandpaal worden genageld door public shaming.
Daarom moeten we toch proberen er onderling, buiten de wettelijke kaders, beter uit te komen en proberen een antwoord te vinden op de vraag wat we bedoelen als we 'vers' zeggen. Over enkele weken zijn we misschien verder. In onze nieuwe Wat is ...? serie vroegen we culi's, voedingsdeskundigen, levensmiddelentechnologen en voedselverwerkers wat zij vers vinden.
Woensdag 5 oktober verschijnt het eerste persoonlijke antwoord op de vraag 'wat is vers?' van Dr. Simone Hertzberger. Ze is nu hoofdredacteur van een vakblad over voedselveiligheid; vroeger werkte ze voor Ahold. Een citaat uit haar artikel: Omdat we de consument niet wilden misleiden, hadden we bij Ahold indertijd, toen ik er werkte, een eigen definitie ontwikkeld. Die luidde: ‘Een product is vers als er in supermarkten geen vergelijkbaar product is in dezelfde productcategorie dat verser is, onafhankelijk van de houdbaarheid’.
Om je eigen gedachten alvast te ordenen kun je je bijvoorbeeld afvragen hoe lang een aardappel vers is. Of wanneer je vindt dat oud brood van de verse bakker niet meer vers is. Ook kun je je wagen aan deze verwarrende vraag: is perfect smakend brood uit de diepvries niet-meer-vers of toch nog een beetje als je het kocht bij die verse warme bakker die dat lekkere desembrood van spelt voor je bakt?
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dat doen lees je in De ontdekking van de ander.
Dit artikel afdrukken
Vers verwart de rationele geest. We noemen bijvoorbeeld een brood vers als de bakker het zelf zojuist heeft gebakken, maar brood dat uit een fabriek komt is dat nooit omdat het niet van een verse bakker komt. Ook valt lastig te begrijpen wanneer vers nog vers is en wanneer niet meer.
Is een kropje sla 3 dagen na de oogst - als jij het koopt - nog vers en is het dat ook nog als je er 4 dagen na je aankoop voor het eerst van eet? En hoe zit het met die doperwt die direct na de oogst werd ingevroren en weer tot leven gekust, net zoals dat gebeurt met levenskrachtig sperma waarmee de best mogelijk dieren worden gefokt? Of zelfs van ons eigen sperma voor die gevallen waarin we toch de mogelijkheid open wilden houden om kinderen te verwekken.
Als we vers vinden wat ook niet-vers je kan geven, waarom zou dan alleen vers vers mogen heten?Ik sprak ooit over vers en voedingswaarde met inmiddels emeritus hoogleraar levensmiddelentechnologie Tiny van Boekel. Hij legde me uit dat goed gedroogd voedsel niet alleen lang houdbaar is, maar vermoedelijk net zo voedzaam is - en soms misschien zelfs meer - dan vers dat al een tijdje onderweg is voor je het thuis in de pan hakt.
Vers is in ieder geval minder duurzaam dan houdbaar voedsel omdat we er meer van weggooien. Vers verlept en bederft immers. Toch vinden we het die moeite en consequentie waard.
Waarom? Wat bedoelen we als we zeggen dat we liever (of juist niet) vers dan houdbaar voedsel willen weten?
Ook RTL zit ermee. De zender vraagt en beschuldigt - op gezag van foodwatch - meteen: Hoe vers is vers? 'Etiketten in de supermarkt zijn misleidend'. Die laatste stelling is nonsens, want als we vers vinden wat ook niet-vers je kan geven, waarom zou dan alleen dat vers vers mogen heten? Toch paste Lidl er een reclamespotje voor aan - uiteindelijk uit eigen overtuiging.
Weet dat vers geen wettelijk definitie kent; wie het woord gebruikt is dus nooit in overtreding maar kan wel aan de schandpaal worden genageld door public shaming.
Daarom moeten we toch proberen er onderling, buiten de wettelijke kaders, beter uit te komen en proberen een antwoord te vinden op de vraag wat we bedoelen als we 'vers' zeggen. Over enkele weken zijn we misschien verder. In onze nieuwe Wat is ...? serie vroegen we culi's, voedingsdeskundigen, levensmiddelentechnologen en voedselverwerkers wat zij vers vinden.
Woensdag 5 oktober verschijnt het eerste persoonlijke antwoord op de vraag 'wat is vers?' van Dr. Simone Hertzberger. Ze is nu hoofdredacteur van een vakblad over voedselveiligheid; vroeger werkte ze voor Ahold. Een citaat uit haar artikel: Omdat we de consument niet wilden misleiden, hadden we bij Ahold indertijd, toen ik er werkte, een eigen definitie ontwikkeld. Die luidde: ‘Een product is vers als er in supermarkten geen vergelijkbaar product is in dezelfde productcategorie dat verser is, onafhankelijk van de houdbaarheid’.
Om je eigen gedachten alvast te ordenen kun je je bijvoorbeeld afvragen hoe lang een aardappel vers is. Of wanneer je vindt dat oud brood van de verse bakker niet meer vers is. Ook kun je je wagen aan deze verwarrende vraag: is perfect smakend brood uit de diepvries niet-meer-vers of toch nog een beetje als je het kocht bij die verse warme bakker die dat lekkere desembrood van spelt voor je bakt?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het is niet verwarrend. 'Vers' is een marketing term. Niet meer en niet minder. Vers heeft betekenis voor bepaalde producten, maar het is vooral een argument voor marketeers om een hogere prijs te vragen.
Voorbeeld: verse jus d'orange. Pure marketing. Sinaasappelsap klinkt als iets voor kinderen. Nee, de Franse benaming voor iets wat ter plekke geperst is? Of is het koelvers? 'We make it cool, you get the best!'
Kunnen bananen vers zijn? Ja, in de tropen op het platteland bij een niet voor export producerende boer. In Nederland: Misschien rijp, gerijpt? Vers, nee.
Chinese kool: blijft maanden goed in de winter. Dat heet een bewaargroente.
De strekking is dat we bepaalde onderdelen van planten eten. Soms noemen we dat groente en dan weer fruit. In Nederland hebben we zelfs een term verzonnen als AGF. Dat bestaat alleen in het Nederlands. Bovengronds, ondergronds, jaarrond beschikbaar of in het seizoen? Een blad, een steel, een noot, een knol, een wortel, pseudo-knol, etc, etc, etc. Sommige producten moet je zo snel mogelijk opeten in de zomer, andere kun je lang bewaren en rijpen door. In ieder geval kun je niet zeggen dat vers alles bepalend is.
In de vis is het even ingewikkeld. "Spartelvers". Vers is gaan betekenen: zo snel mogelijk na de dood. Maar iedereen in de sector weet dat een tong die drie dagen dood is, beter smaakt dan één net uit het water. Hij is ook beter klaar te maken en waarschijnlijk ook voedzamer. De Europese Horeca ontdekt nu het langer gerijpte vlees van de vis, op dezelfde manier als dat in de vleessector al generaties geweten is. Vers geslacht vlees is metallisch van smaak en taai.
O ja, en als jullie klaar zijn met vers kun je met het begrip "ambachtelijk" beginnen.
In de journaile is de term "vers van de pers" middels social media ook al verworden tot "juice"
Konden we maar terug naar vroegere tijden!
Het begrip krijgt, zoals dat immer gaat in levende taal, andere, meerdere betekenissen.
Ooit werd, wat we in Nederland nu 'zoet' water noemen, 'vers' water genoemd. Engelstaligen zeggen het nog steeds: fresh water. Niks zoets aan, niks vers. Fresh is trouwens ook 'fris'. Net is vers (Van Dale).
Luguber: verse troepen worden aangevoerd naar het front (staat zo in een 70 jaar oude Dikke van Dale). Zo waren er verse paarden en kennen we de uitdrukking 'vers bloed' die nieuwe mensen in een gezelschap of organisatie betekent.
Komisch: vers gevangen vis, op verpakking in supermarkten aangetroffen, en 'vers van het mes' of 'vers gesneden', op pakjes vleeswaren in een koelvitrine.
De vraag die Dick Veerman hierboven stelt, hoe lang is een verse aardappel vers, kun je, als het vis betreft, beter maar niet aan een vishandelaar op de markt vragen. Gaat ie stotteren. Zie ook de reactie van Nick Trachet.
Misschien is het op zijn simpelst gezegd vers gewoon: nog niet bedorven en dus prima te eten? En dta geldt dan voor alles, een appel van de fruitschaal tot een kant en klaar maaltijd die al een maand of 2 in de vriezer staat, want ook zoiets in de vriezer kan bederven, net als vlees, dat proef je.