Een op enquêtes gebaseerd onderzoek had als uitkomst dat wie twee of drie koppen koffie per dag drinkt een aanzienlijk kleinere kans op een hartaandoening en de eventueel daaropvolgende dood heeft. Is dit nieuws? Nee, want dat kwam eerder uit onderzoek. Bepaalde stoffen in koffie, en niet alleen de cafeïne, hebben een gunstig effect op de gezondheid van het hart.

De Britse krant The Guardian kan niet serieus blijven bij het bericht. “Oh gawd. It’s one of those stories, is it?” verzucht de krant in een geestig stuk, waarin ook rode wijn, bier en chocola als heel gezond bestempeld worden. Ja, ook bier. De krant voelt de goed-nieuws-over-voeding vermoeidheid van de lezers goed aan.

Koffie past in een gezonde leefstijl. Niet die modieuze Starbucks mixjes met veel slagroom en karamelstroop, maar een eerlijk bakkie pleur
Brouwmethode
Vroeger was koffie een soort noodzakelijk vergif. Koffie is het meest gebruikte psycho-stimulerende middel, maar werd toch ontraden door de meeste gezondheidsdeskundigen. Toen, in 1995, werd ontdekt dat alleen gefilterde koffie niet schadelijk was, maar elke andere brouwmethode het cholesterol verhoogt (met dank aan Martijn Katan en Rob Urgert). Vorig jaar bleek uit berekeningen met machine learning-technieken dat koffie nog beter voor het hart is dan al in een reeks eerdere onderzoeken was aangetoond.

Het koffiedossier van Foodlog groeit gestaag aan en het nieuws wordt alleen maar positiever. Koffie past in een gezonde leefstijl, heet het dan. Niet die modieuze Starbucks mixjes met veel slagroom en karamelstroop, maar een eerlijk bakkie pleur.

En dan is er nu het onderzoek van professor Peter Kistler van het Baker Heart and Diabetes Research Institute in Melbourne. Uitgevoerd in Australië, maar met gebruikmaking van de UK Biobank, die zich ‘de grootste, meest toegankelijke biomedische databank ter wereld’ noemt. Er zitten uitgebreide medische gegevens van meer dan een half miljoen Britten in.

UK-Biobank
Professor Kistler en zijn team selecteerden in 2006 een kleine half miljoen deelnemers uit de UK Biobank. Voorwaarde was dat ze niet eerder hartproblemen hadden gehad. Ze kregen vragen over hun leefgewoonten, gezondheid en specifiek over hun koffiegebruik. Ze konden in diverse categorieën kiezen: dronken ze geen, gemalen, instant of decaf koffie? En hoeveel kopjes per dag? Ook werd gevraagd en in de data gekeken naar hun hartgezondheid. Kregen ze in de loop van het onderzoek, 12,5 jaar, hartaanvallen, ritmestoornissen of andere cardiovasculaire aandoeningen, de dood ten gevolge hebbend?

Twee à drie kopjes koffie per dag bleek de kans op overlijden te verkleinen met 27%, 14% en 11% van respectievelijk gemalen, decaf en instant-koffiedrinkers vergeleken met die van koffiemijders
Dit werd daarmee het eerste grote zogeheten prospectieve cohortonderzoek naar de relatie tussen ‘subtypen’ kopjes koffie en hartkwalen en sterfte. Het bijzondere eraan zijn de grote omvang van de deelnemersgroep, de lange follow up periode en een flinke controlegroep van niet-drinkers. De uitkomsten zijn duidelijk (wetenschappelijk significant) en in lijn met het eerdere recente onderzoek. Samengevat leverde het dagelijkse gebruik van twee à drie kopjes koffie in de groep van deelnemers een kleinere kans op overlijden van 27%, 14% en 11% van respectievelijk gemalen, decaf en instant-koffiedrinkers vergeleken met de controlegroep van koffiemijders.

In totaal kreeg bijna 10% van de deelnemers hartklachten gedurende de looptijd. Becijferd is dat het risico op hart- en vaatziekten respectievelijk 20%, 6% en 9% lager was voor gemalen, decaf en instant versus geen koffie.

Polyfenolen
Dat zijn kloeke percentages. Het eerste dat opvalt is dat niet alleen de cafeïne bescherming van het hart geeft. In de publiciteit rond de publicatie van zijn onderzoek wijst Kistler erop dat er meer dan honderd bioactieve stoffen in koffie zitten, polyfenolen met een antioxidante werking, en ook micronutriënten zoals magnesium.

Die mix van gunstige stoffen werkt via meerdere mechanismen. Uit het onderzoek: “Van deze bestanddelen is aangetoond dat ze oxidatieve stress verminderen, het metabolisme beïnvloeden door stimulering van de door insuline gestuurde opname van glucose op celniveau via GLUT4 en activering van de insulinereceptor, de leptineproductie verminderen en het darmmicrobioom verbeteren.” GLUT4 is een eiwit dat glucose overbrengt uit het bloed in vet- en spiercellen.

Koffie waar de cafeïne is uitgehaald had geen gunstige invloed op hartritmestoornissen. Een kleine 7% van de deelnemers kregen er last van gedurende de looptijd van het onderzoek. Maar te veel cafeïne is dan weer niet goed voor die veelvoorkomende aandoeningen, dat was al eerder aangetoond. Energiedrankjes bevatten vaak hoge doses cafeïne.

Het best is het dus te houden bij twee of drie koppen koffie op basis van gemalen bonen. Dat zal aardig in de buurt komen van het gemiddelde gebruik van koffiedrinkers, dus sla dat tweede kopje niet af.
Fotocredits: Coffee', Pixabay
Dit artikel afdrukken