"Deze week zijn er weer 200.000 dames geboren uit onze machines en die kunnen wij allemaal volgen," zegt HatchTech-oprichter en ceo Tjitze Meter trots.

Zijn 'dames' zijn de legkippen die de komende jaren 'haanvrije' eieren gaan leggen, herkenbaar aan het stempel Respeggt. Ze liggen inmiddels niet alleen meer bij de Duitse supermarktketen REWE in de schappen, maar ook bij verschillende andere Duitse, Zwitserse en Nederlandse supermarkten, waaronder Jumbo en Hoogvliet. De leghennen zijn in het ei geselecteerd, dankzij de niet-invasieve techniek die HatchTech daarvoor ontwikkeld heeft.

'Ohne Kükentoten'
REWE stapte in 2018 in de joint-venture met HatchTech om haanvrije eieren op de markt te kunnen brengen. De Duitse overheid was er veel aan gelegen het 'Kükentoten' uit te bannen en de toenmalige minister van Landbouw, Julia Klöckner, sprak dan ook van een "geweldige dag voor dierenwelzijn". Sinds 1 januari van dit jaar kent Duitsland een wettelijk verbod op het kuikendoden.

Haantjes leggen geen eieren. Daarom worden net uit het ei gekropen haantjes van legkippen massaal gedood. Wereldwijd gaat het om 6,5 miljard haantjes per jaar.

Broederijen
HatchTech, 27 jaar geleden opgericht door Tjitze Meter, opgeleid in de elektronica, richt zich op het ontwikkelen van technologie en machines om het broederijproces te verbeteren.

Eh, broederij? Ja, de eiersector laat alle eieren onder optimale omstandigheden gecentraliseerd uitbroeden. Een vleeskuikenproducent koopt vleeskuikens. Het maakt hem niet uit of het mannetjes of vrouwtjes zijn. Een legkippenboer wil alleen vrouwelijke legkuikens.

Wij hebben een cleane claim op technologie: als je dit toepast, dan hebben wij het geslacht bepaald op dag 9 en is er geen haantje gedood. Heel veel claims zijn veel softer, en worden opgepoetst om commerciële redenen
Om het doden van die miljarden kuikens te stoppen, richtte Hatchtech zich op geslachtsbepaling in het ei. Want kun je in het ei al bepalen of het kuiken een mannetje of een vrouwtje wordt, dan kun je alleen de vrouwelijke eieren laten uitbroeden en de mannelijke eieren tot veevoer verwerken.

Het besef dat er voor iedere legkip ook een eendagshaantje gedood wordt, liet ook de consumenten zich ongemakkelijk voelen. En via hen supermarkten, die de klantwens willen vertalen naar producten. Dat was de directe aanleiding voor de joint-venture van HatchTech en REWE. De supermarktketen had de toegang tot de eindklant, HatchTech kon garanderen dat een ei in een verpakking waar 'Ohne Kükentoten' op staat, ook daadwerkelijk zonder kuikendoden geproduceerd is.

Blockchain
Hoe dan? Door de datavastlegging in de blockchain, vertelt Martijn Haarman, ceo van Respeggt, de voortaan dus 100%-dochter van HatchTech. Alle data worden vastgelegd en liggen dan ook bij wijze voor de eeuwigheid vast. "Wij beloven eieren zonder kuikendoden. En om die belofte te bewijzen, gebruiken we het hartvorminge Respeggt-label." Door de blockchaintechnologie is de hele keten transparant: "Wij kunnen vertrouwen bieden. We kennen de aantallen. We weten naar welke opfokbedrijven de kuikens gaan. En daarom kunnen wij met garantie zeggen dat de consumptie-eieren uit die-en-die stal zonder haantjesdoden zijn," vult Meter aan.

Het is een 'smal' keurmerk dat zich uitsluitend op één aspect van verantwoord ondernemen richt. "Onze missie is: het oplossen van het haantjesdoden," zegt Meter, "niet onze trust of zegel overal opplakken." In die zin is het Respeggt-label niet te vergelijken met keurmerken als het Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming of On the Way to PlanetProof, die zich op verschillende aspecten van dierenwelzijn en milieubescherming richten en waar onafhankelijke controleurs toezien op de criteria. "Wij hebben een cleane claim op technologie: als je dit toepast, dan hebben wij het geslacht bepaald op dag 9 en is er geen haantje gedood. Heel veel claims zijn veel softer, en worden opgepoetst om commerciële redenen."

De samenwerking tussen retailers en technologiepartner HatchTech smaakt naar meer
Toezicht in eigen hand
Respeggt houdt het toezicht op en de controle van de blockchain in eigen hand. Niettemin heeft de Duitse KAT de eisen en normen van Respeggt gecontroleerd en geaccepteerd. De KAT is de Duitse kwaliteitsregeling voor de traceerbaarheid van eieren en dé autoriteit voor de controle op de leveringsketen van eieren.
Haarman erkent dat er wel een beetje sprake is van 'de slager die zijn eigen vlees keurt'. "Maar door de transparantie van de blockchain kun je je ook geen fouten permitteren, als je een keer iets fout zou doen, heb je daar zelf last van." Bovendien is een externe, regelmatige controle van Respeggt in voorbereiding.

Uiteindelijk blijkt de uitkoop van REWE vooral ingegeven te zijn doordat de activiteiten van Respeggt en HatchTech de Duitse markt ontgroeien. Nu staan er 7 ei-selectiemachines in Duitsland en Nederland, met nog 4 in de pijplijn. Maar HatchTech heeft broederijen in 60 landen wereldwijd. Daar kunnen (andere) retailers prima helpen om de eieren zonder kuikendoden naar de markt te brengen.

Om de interesse bij klanten te ontwikkelen is het Duitse REWE niet langer de aangewezen partner. Maar de samenwerking tussen retailers en technologiepartner HatchTech "smaakt naar meer," besluit Meter.
Dit artikel afdrukken