Het leek de ideale oplossing om steden te voeden: vertical farming. Het kan op kleine oppervlaktes, onder de grond, klimaatvriendelijk, met innovatieve technologie en veel automatisering.
Geen boer meer nodig, heette het zelfs. En in de supermarkt kun je sla en kruiden telen en plukvers kopen.
Investeerders waren dol op de innovatieve initiatieven en staken er alleen al in Europa de afgelopen 5 jaar $ 741 miljoen dollar in. Urban farming was het helemaal. Was, want deze week kondigt Agrarheute de dood van de verticale landbouw aan.
De reden laat zich raden. De snelstijgende energieprijzen maken het een onbetaalde manier van voedselproductie. Elektriciteit maakt 40 à 50% van de productiekosten van verticale landbouw uit; de inkoopfactuur kan zelfs oplopen tot 70% van de totale kosten. Er is stroom nodig voor de verlichting - de duizenden LED-lampen die de zon nabootsen -, temperatuur, ventilatie, irrigatie en andere operationele handelingen. In traditionele kassen wordt vooral van gas in de kas als primaire energiebron gebruik gemaakt. Maar verticale boerderijen gebruiken hun stroom rechtstreeks uit het stopcontact. Voor het telen van een kilo voedsel, gebruikt een gemiddelde verticale boerderij 38,8 kilowattuur aan energie.
"Ik heb zojuist bericht ontvangen dat mijn dagtarief omhoog gaat van 23,23 p/kwh naar 31,24 p/kwh, een stijging van 31%," zei Peter Lane, uitvoerend voorzitter van het Vertical Farming Network onlangs. "Hoeveel echte gesloten verticale boerderijen kunnen zich dit soort verhogingen van hun meest elementaire grondstofkosten veroorloven?" Waarschijnlijk blijven alleen bedrijven overeind die hun eigen elektriciteit goedkoop opwekken, bijvoorbeeld met zonne-energie. Verreweg de meeste verticale boerderijen, bleek uit onderzoek in 2021, zijn niet gespitst op energiebesparing en 40% houdt niet eens het energieverbruik bij. Dat zal inmiddels wel veranderd zijn, maar nu is het te laat.
Analisten zien de toekomst dus somber in. "Ik vraag me af of consumenten bereid zullen zijn een premie te betalen voor lokaal geteelde sla in een tijd van snel stijgende voedselprijzen en een lager besteedbaar inkomen," zegt Anna Ottoson van het op voedseltechnologie gerichte fonds Trellis Road. In tijden van crisis geven consumenten hun geld liever uit aan goedkopere, houdbare voedingsmiddelen dan aan premium sla. Voedselzekerheid boven duurzaamheid. Hippe sla is geen basisvoedsel.
Dit artikel afdrukken
Investeerders waren dol op de innovatieve initiatieven en staken er alleen al in Europa de afgelopen 5 jaar $ 741 miljoen dollar in. Urban farming was het helemaal. Was, want deze week kondigt Agrarheute de dood van de verticale landbouw aan.
De reden laat zich raden. De snelstijgende energieprijzen maken het een onbetaalde manier van voedselproductie. Elektriciteit maakt 40 à 50% van de productiekosten van verticale landbouw uit; de inkoopfactuur kan zelfs oplopen tot 70% van de totale kosten. Er is stroom nodig voor de verlichting - de duizenden LED-lampen die de zon nabootsen -, temperatuur, ventilatie, irrigatie en andere operationele handelingen. In traditionele kassen wordt vooral van gas in de kas als primaire energiebron gebruik gemaakt. Maar verticale boerderijen gebruiken hun stroom rechtstreeks uit het stopcontact. Voor het telen van een kilo voedsel, gebruikt een gemiddelde verticale boerderij 38,8 kilowattuur aan energie.
"Ik heb zojuist bericht ontvangen dat mijn dagtarief omhoog gaat van 23,23 p/kwh naar 31,24 p/kwh, een stijging van 31%," zei Peter Lane, uitvoerend voorzitter van het Vertical Farming Network onlangs. "Hoeveel echte gesloten verticale boerderijen kunnen zich dit soort verhogingen van hun meest elementaire grondstofkosten veroorloven?" Waarschijnlijk blijven alleen bedrijven overeind die hun eigen elektriciteit goedkoop opwekken, bijvoorbeeld met zonne-energie. Verreweg de meeste verticale boerderijen, bleek uit onderzoek in 2021, zijn niet gespitst op energiebesparing en 40% houdt niet eens het energieverbruik bij. Dat zal inmiddels wel veranderd zijn, maar nu is het te laat.
Analisten zien de toekomst dus somber in. "Ik vraag me af of consumenten bereid zullen zijn een premie te betalen voor lokaal geteelde sla in een tijd van snel stijgende voedselprijzen en een lager besteedbaar inkomen," zegt Anna Ottoson van het op voedseltechnologie gerichte fonds Trellis Road. In tijden van crisis geven consumenten hun geld liever uit aan goedkopere, houdbare voedingsmiddelen dan aan premium sla. Voedselzekerheid boven duurzaamheid. Hippe sla is geen basisvoedsel.
In Onder Glas, het vakblad voor tuinders schreef Pieternel van Velden afgelopen week dat het ook in de klassieke Nederlandse tuinbouwsector 'oorverdovend stil' is terwijl Nederland een grotere energiecrisis meemaakt dan die uit de jaren '70 van de vorige eeuw. Tuinders gooien het bijltje er stilletjes bij neer. We moeten vrezen voor veel minder en heel dure kasgroenten. Koepelorganisatie Glastuinbouw Nederland vroeg om de verhalen over het stille leed van tuinders die hun bedrijven stilleggen. Het leverde zevenhonderd brieven op. Daarna startte de organisatie een fotocampagne waarin tuinders in de aanloop naar Prinsjesdag aandacht vroegen voor de energiecrisis die hun sector en de daarin opgebouwde competenties bedreigt.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Volgens mij hadden we hier al een paar jaar geleden geconcludeerd dat indoor telen met alleen kunstlicht een heilloze weg was.
Zo gaan nog meer sprookjes een stille dood sterven.
Zelfs sprookjes die nog niet eens gestart zijn zoals kringlooplandbouw.
Er is een recente podcast van de Nieuwe Wereld met Wouter van Dieren. Deze man is heel reëel over (energie) dragers. Het verschil tussen warmte en electriciteit. Absolute hoeveelheden. Consumentengebruik en industrie. Over politiek en idealen. Luisteren ...
Enorme bakken met water in kleine ruimtes ...
Het is inderdaad een sprookje om midden in de stad bezig te gaan met grote hoeveelheden water, kunstmest en planten.
Ik ben wel benieuwd hoe het nu gaat met al die nieuw opgestarte vertical farms. Er is zo hier en daar fors geïnvesteerd, daar zal ook vrij vlot het besef doordringen dat het lastig rendement maken is. Energie besparen gaat lastig, minder licht betekent minder productie. Maar stoppen betekent fors afschrijven op de investering, want die is nagenoeg waardeloos.