Ultra-bewerkte voedingsmiddelen (UPF’s) hebben de markt en onze smaak veroverd. Fastfood, voorbewerkte kant-en-klaar, gesuikerde melkproducten, gezoete ontbijtgranen, gebak, koekjes, verpakte snacks, commerciële broden en frisdranken bieden gemak, zijn goedkoop, lekker én overal te koop. Maar dit soort voedingsmiddelen, die vaak veel suiker, vet en zout en weinig of geen vitaminen, mineralen en vezels bevatten, komen uit statistisch onderzoek als schadelijk voor onze gezondheid naar voren.

Nieuw Amerikaans onderzoek schat op basis van 25 jaar data van 200.000 zorgmedewerkers dat mannen die ongezond eten (veel UPF's), een 29% hogere kans hebben op het ontwikkelen van dikkedarmkanker in vergelijking met de gezondst etende mannen uit de studie.

De hoogste correlatie tussen dikkedarmkanker en ultrabewerkte voedingsmiddelen vonden de onderzoekers bij kant-en-klaar producten op basis van vlees, gevogelte of vis. Denk hierbij aan producten met worst, spek, ham en viskoekjes. Ook met suiker gezoete dranken komen slecht uit het onderzoek.

Vrouwen uitzondering
Verrassend genoeg gold het verhoogde risico niet voor vrouwen die veel fabrieksvoedsel eten. De wetenschappers zoeken de verklaring in een verschil in de samenstelling van wat mannen en vrouwen in hun mond stoppen en het gevonden omgekeerde verband tussen ultrabewerkte zuivelproducten en het risico op dikkedarmkanker bij vrouwen. Niet al het fabrieksvoedsel is namelijk even slecht. “Voedsel zoals yoghurt kan mogelijk de schadelijke effecten van andere soorten ultrabewerkt voedsel bij vrouwen tegengaan”, aldus onderzoeker Fang Fang Zhang.

De statistiek lijkt op een verband te duiden
Een andere studie keek naar de scores van bijna 23.000 Italianen. De groep met de laagste kwaliteit voeding was geassocieerd met een 19% hoger risico op overlijden door welke oorzaak dan ook in vergelijking met degenen die het gezondst aten. Het risico op overlijden door hartaandoeningen lag 32% hoger. Een hogere mate van voedselbewerking vertoont een aanzienlijke statische samenhang met extra sterfterisico en de inname van als slecht bekend staande voeding. Wie ultrabewerkt voedsel at, bleek nog een nog groter risico te lopen.

Geen oorzakelijkheid
De twee onderzoeken zijn observationeel. Ze kunnen geen oorzaak vaststellen en er kunnen verstorende factoren zijn, ook al lijkt de statistiek op een verband te duiden.

Voor de onderzoekers is het niettemin reden om weer eens bij overheden aan de bel te trekken. Ze zien er aanvullend bewijs in om de inname van ultrabewerkte voedingsmiddelen te beperken en dat via beleid te regelen.

Dat moet onder meer gebeuren door de consumptie van onbewerkte verse voeding te stimuleren, schrijft de BMJ. In een redactioneel commentaar schrijven Carlos Monteiro en Geoffrey Cannon geen heil te zien in de aanpassing van ultra bewerkte voedingsmiddelen. “Geen verstandig mens wil voedingsmiddelen die ons ziek maken", aldus de Braziliaanse onderzoekers. "Minimaal bewerkte voedingsmiddelen voeden gezinnen, de samenleving, economieën en het milieu."

Goed eten, zeggen ze, betekent het beschikbaar, aantrekkelijk en betaalbaar maken van verse en minimaal bewerkte voedingsmiddelen.
Dit artikel afdrukken