Het bericht komt op een pikant moment naar buiten. Woensdag sprak stikstofgespreksleider Johan Remkes met een brede groep vertegenwoordigers van Nederlandse boeren. Daar werd enige ruimte gevonden om te morrelen aan het strenge stikstofbeleid van de regering. Het rapport geeft politici - lees: D66 - de politieke ruimte die het kabinet probeert te vinden om de diepe kloof tussen boeren en overheid te overbruggen toch weer teniet te doen.
Het rapport geeft politici - lees: D66 - de politieke ruimte die het kabinet probeert te vinden om de diepe kloof tussen boeren en overheid te overbruggen toch weer teniet te doenDe consensus onder de wetenschappers zou betekenen dat Nederland de uitstoot van stikstof nog verder zal moeten terugdringen om in 2030 74% procent van de natuurgebieden te hebben beschermd tegen stikstofuitstoot.
In het rapport worden nieuwe grenzen gesteld waarbinnen de Nederlandse stikstofnorm in de toekomst moet vallen. Het rapport betekent dat voor tientallen Nederlandse natuurgebieden de huidige stikstofnormen niet streng genoeg zijn. De NOS vergeleek de nieuwe internationale eisen met de huidige kritische depositiewaarde (KDW) van Nederland en constateerde dat slechts 25 tot 30% van de Natura 2000-gebieden niet binnen de nieuwe strengere grenzen valt.
De Nederlandse regering wil dat in 2030 74% van de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden beschermd is tegen een overdaad aan stikstofneerslag. Dat betekent dat de stikstofuitstoot in die gebieden onder de KDW moet blijven. De strengere KDW in het VN-rapport betekent dat de stikstofuitstoot nog meer moet worden teruggedrongen dan al gepland.
"Die doelstellingen zullen niet veranderen, maar de achtergrond wel. Als de KDW strenger wordt, moet er meer gebeuren om de doelen te halen en moeten er meer hectares natuur in een goede conditie worden gebracht", zei Chris Backes, hoogleraar milieurecht aan de Universiteit Utrecht, tegen de omroep.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zei tegen de NOS dat het nieuwe rapport waarschijnlijk niet overal een beleidswijziging zal betekenen, omdat in het huidige beleid "tot op zekere hoogte" marges voor aanpassingen zijn opgenomen.
Indien de consensus van de wetenschappers voor waar en realistisch wordt genomen, kan daarmee een nieuw politiek feit ontstaan. Driekwart van de Nederlandse natuurgebieden onder de vlag van Natura 2000 krijgen een strengere KDW-norm. Daarmee wordt boeren wel zo lastig, dat het geen zin om te doen alsof er nog perspectief is voor agrarische activiteit die meer is dan wat community supported agriculture.
Wijs bestuur
Wat zou een goed beleid - vanuit wijs bestuur ('good governance') - kunnen zijn om de nu weer verder opgewonden spanning te ontspannen? Het stikstofdossier lijdt onder nu al drie jaar gehannes en de grote ergernis die daardoor in de relatie tussen de overheid en boeren is ontstaan.
De verwerkende keten kan niet zowel boeren redden als de eigen sanering financierenEen simpele gedachte om nader uit te werken:
- doe alle boeren een uitkoopaanbod en kijk wie overblijft; doe dat in ieder geval in Gelderland (rond de Veluwe, één van de meest betroffen provincies)
- help deze boeren en de infrastructuur die zij verder in leven houden (verwerkende industrie) om elders in de EU waar de wegvallende Nederlandse productie zal worden opgevangen die weer op te bouwen tegen strenge Nederlandse emissienormen op het gebied van water, bodem en lucht
Die twee simpele uitgangspunten voor beleid kunnen een doorbraak in het dossier betekenen en voorkomen dat het dossier nog jarenlang in een welles/nietes patstelling over de waarheid van wetenschap en boerenverzet tegen gedwongen uitkoop blijft hangen.
Het nieuwe rapport brengt Nederland in een steeds bevreemdendere situatie voor wat betreft het perspectief voor boeren. Boeren worden gedwongen tegen hoge kosten te gaan produceren. De overheid wil dat deels laten bekostigen door hun verwerkende keten. Die zal echter markten verliezen omdat het product dat zij voor 70-90% in het buitenland verkopen te duur wordt. Ze moeten dus zowel hun boeren redden als hun sanering financieren. Dat gaat niet en zal met aan zekerheid grenzende economisch zekerheid leiden tot het verschrompelen van de gehele Nederlandse foodagriketen. Het is dan ook beter daar met zulk hangen en wurgen ineens komaf mee te maken en de keten een kans te bieden zich geleidelijk te verspreiden over zijn verzorgingsgebied Noord-West Europa, wellicht deels vanuit Oost-Europa dat in het komende decennium een landbouwspurt zal gaan maken. Dat heeft als groot voordeel in Europa dat de landbouw daar versneld verduurzaamd en is om die reden een goede aanleiding om in Brussel en andere Europese hoofdsteden wat informele overleggen te plannen.
LTO Nederland laat weten:
LTO Nederland heeft kennis genomen van de NOS berichtgeving over het onderzoek naar stikstofgevoelige natuur en het achterliggende rapport. Opnieuw zien we een eenzijdige focus op de KDW in plaats van het integraal meten van een goede staat van instandhouding van de natuur. De methodiek van de KDW is daarbij één indicator, maar niet een absolute zekerheid om beleid op te baseren. Het is nu aan het Kabinet om met een afweging te komen over de uitkomsten van het rapport.
Voor- en tegenstanders van het rapport wijzen elkaar op de eeuwige twist over meer meten waar niet uit te komen valt omdat er veel onzekerheid is; er moet een keuze gemaakt worden bij beperkte informatie.
Ha, de onderzoekers zelf ook, dat scheelt. pic.twitter.com/ewFTVtl4oO
— Johan Emmens (@johan_emmens) September 2, 2022
UPDATE 3 september 11u30
Er is de nodige discussie ontstaan over de 'toevalligheid' van dit rapport en het 'gewicht' ervan (is het van de VN?). De NOS meldde gisteren aan het begin van de avond dat het echt toeval is dat de omroep dit in gewicht op de IPCC-modellen lijkende ("Je zou het kunnen vergelijken met het IPCC-rapport over klimaatverandering", schrijft de NOS) rapport ontdekte.
Daarmee zegt de omroep dat het niet gelekt is.
Is het een zwaar VN-rapport? Het is een rapport waar de UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) iets mee te maken heeft. De makers van het rapport die met anderen diverse bijeenkomsten hebben gehad formuleren dat als volgt: The report describes the scientific background and results of the review and revision of the empirical critical loads of nitrogen established for Europe in 2011 under the umbrella of the UNECE Convention on Long-Range Transboundary Air Pollution (LRTAP Convention). De term VN-rapport en vergelijkbaar met IPCC is nogal aangezet gekozen. De IPCC rapporten vertegenwoordigen een aanmerkelijk bredere vertegenwoordiging van experts.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Let op de timing van publiceren in de Nederlandse media. Daar zitten een bedoeling en belangen achter. De schrijvers van het rapport zijn dezelfde als het rapport van Greenpeace wat een half jaar geleden is verschenen. Iedereen heeft belangen. Daar is op zich niks mis mee.
Dank Dick, voor verwijzing naar rapport. Kan iedereen zelf bepalen wat hij of zij daar van vindt.
Piet #1. Het rapport bevat het standpunt van een groep deskundigen, bepaald tijdens een workshop. In feite een update van eerder werk.
Het rapport van de VN is gebaseerd op Nederlandse rapporten binnen het stikstof dossier. Voegt dus niets toe. ( Mij niet bekend dat de VN eigen veldwerkonderzoeken in Nederlandse natuurgebieden heeft gedaan.)
Het rapport verandert niets. Er is geen beleid mogelijk als je niet weet hoe groot de depositie is. Die wordt in Nederland alleen BEREKEND en niet gemeten. Dus of en in hoeverre de KDW´s worden overschreden is NIET BEKEND.
Ben benieuwd hoe van een storm in een glas water een orkaan gemaakt zal worden.
En elders in de wereld… Oekraïne, UK, Marokko, Nigeria, Canada und so weiter…