Gekke vraag, want misschien houdt u wel niet van broccoli. Als dat zo is, dan wilt u vast niet dat de regering u dwingt er wekelijks een paar bordjes van leeg te eten.

U hoeft niet bang te zijn, want de regering gaat het niet verplichten. Onze no-nonsense regering van de eigen verantwoordelijkheid van bedrijven en burgers vindt dat u gewoon Snickers en Chips moet kunnen eten als u dat lekker vindt. Tis dom, maar dat is uw probleem zegt de regering. Als u alleen maar Snickers en Chips eet en daar een beetje te vet van wordt, er vervolgens diabeet van wordt en uiteindelijk uw voet of onderbeen er eventjes moet worden afgehakt door een kundige maar dure chirurg, dan is dat niet alleen uw probleem maar ook dat van uw ziektekostenverzekeraar. Die ziektekostenverzekeraar is niet gek. Als de regering nl. besluit dat u mag eten wat u wilt en uw voet of been eraf moeten door uw domme eetgedrag dan zit hij met extra kosten die hij van niemand terugkrijgt. Niet van de overheid in ieder geval. En dus gooit hij de premies fors omhoog. De mensen die wel verstandig broccoli eten worden boos en lopen weg. Die domme eters, die vaak veel minder verdienen dan de broccoli-eters, moeten daardoor veel meer premie betalen. En nee dus, de regering is niet van plan bij te springen. Eigen schuld, dikke bult.

wegrottend been
Nou schijnen we echt steeds dommer te eten met z'n allen. En dat schijnt er echt toe te leiden dat steeds meer diabetespatienten de voet moet worden afgehakt. Maar ook dat ze in een rolstoel komen te zitten, moeten 'spuiten', nog een heleboel andere zorg nodig hebben én niet meer kunnen werken. Dat kost handen vol geld en die zijn er dus niet voor de mensen die het nodig hebben. We hebben het straks over een paar miljoen kandidaten voor zo'n levenspad, dus reken maar uit. Ik wil het niet hebben over de centen, maar over wie ze moet betalen en waarom. Het principe hebt u door die paar simpele zinnen wel door.

In het - nogal obese - Amerika van Obama speelt nu een case. In dat land zijn tientallen miljoenen mensen onverzekerd. Dat is zo gegroeid in het Wilde Westen van de onbegrensde eigen verantwoordelijkheid. President Obama wil daar een einde aan maken. Mensen moeten verplicht verzekerd worden. Maar dat is zo eenvoudig nog niet. Het recht op een verzekering en dus de plicht om er eentje af te sluiten is niet in de grondwet vastgelegd. De president probeert de verplichting om een verzekering af te sluiten nu af te dwingen via het Congres, het parlement dus. Dat dreigt daarmee echter tegen de grondwet in te gaan. Immers, niemand kan je verplichten je te verzekeren als je vindt dat je dat niet nodig hebt. Maar wat doe je dan met die arme sloeber van wie de voet of zelfs het onderbeen langzaam wegrot terwijl hij onverzekerd rondhobbelt?

verzekeraar zit met het probleem
In de supervette VS komen die gevallen steeds meer voor. Reden, los van de schrijnende tweedeling van het land, dat het probleem daar acuut is. Hier komt het eraan in omgekeerde vorm. Wij dreigen mensen onverzekerbaar te gaan maken. Als de overheid de verantwoordelijkheid bij mensen zelf neerlegt en de dunnen de premie voor de ziektekosten van de vetzakken moeten gaan opbrengen, gaan de dunnerikken die het voor elkaar hebben protesteren. De vetzakken vreten gewoon door. Logisch. Als hen iets overkomt, vallen ze in een gespreid ziekenhuisbedje. Daar zijn 'wij' verstandige mensen het niet langer zomaar mee eens.

De verzekeraar zit dus met het probleem, want die moet vooralsnog iedereen opvangen. Dat gaat niet zonder de premie te verhogen en wij hoeven dat echt niet te pikken, want het domme eetgedrag van mijn buren is volgens de overheid mijn probleem niet.
Vraagje daarom: moet onze minister-president Rutte iedereen aan de broccoli en ander konijnenvoer zetten?Dan verdwijnt het hele probleem nl. als sneeuw voor de zon. Kannie, roept de industrie dan in koor - dan zijn we failliet en verdwijnen er honderden miljarden omzet waar velen van leven, inclusief de staat die belastingcentjes nodig heeft.

vicieuze cirkel
De minister-president kan het ook anders aanpakken. De industrie laat ons dingen eten die we niet zo vaak en in zulke grote hoeveelheden moeten eten. Die moet dus betalen. Dat is een goed te verdedigen standpunt. De industrie moet nl. ook zijn verantwoordelijkheid nemen. Weet u waarom? De natuur heeft ons zo afgesteld dat we graag eten wat we niet moeten eten. Dat zit zo. Vet, zout en suiker zijn in de natuur zeldzaam. Als ze er zijn, zetten we het dus op een eten van jewelste. In de moderne stadse jungle is het echter overal te krijgen en wordt er de hele dag reclame voor gemaakt. Dat gaat dus geheid mis, want we worden er moddervet van en er gaat zelfs een verslavend effect van uit.

Mensen houden van neuken, suiker, vet, zout en lekker slapen. Met het eerste en het laatste is niks mis. Met de middelste drie is voor een keertje ook niks mis, dan is het leuk en nog veel lekkerder dan die andere twee. Zo hadden God de Vader en Moeder Natuur het bedacht toen ze ons na een heerlijke vrijpartij maakten. Ze gaven ons verstand mee, maar dat kan niet op tegen de biologische drive die in ons zit. In de natuur neukten we veel vaker dan nu. Dat doen we immers graag en we waren destijds sociaal wat minder geremd. Het ging allemaal wat makkelijker en niemand keek er echt van op. Eten deden we daarentegen veel minder, want dat was niet zo makkelijk te krijgen. Die situatie hebben we omgedraaid en de jongens die ons al dat vet, zoet en zout verkopen weten dat donders goed. Ze zitten alleen met een probleem: als ze ons niet flink laten dooreten, gaan ze failliet. Kan het niet minder dan? Nee. Omdat ze flink met elkaar concurreren, moeten ze steeds meer maken. Dan wordt het goedkoper, kopen wij het en worden we steeds dikker. Een vicieuze cirkel noemen we dat.

het kan ook anders: de echte vervuiler betaalt
Simpel dus. Verkopers van die 'foute' etenswaren moeten een vet-, suiker- en zouttax betalen. Iedereen mag dan reclame maken wat'ie wil. Iedereen mag eten wat'ie niet kan laten en degene die de rommel echt bewust veroorzaakt moet het even opruimen. De vervuiler betaalt voor het koopvee dat hij nodig heeft om niet failliet te gaan zijn maar dat ons, wijze en verstandige 'andere' mensen, op hoge kosten jaagt. Da's eigen verantwoordelijkheid en keuzevrijheid en dat zijn de credo's van ons kabinet. Die vervuiler had nl. al jaren geleden kunnen inzien waar het op uit zou lopen, maar sloot zijn ogen. Nu heeft hij een forse incentive nodig om te veranderen, eentje die meteen voor al zijn soortgenoten geldt. Bestuurlijk zouden Rutte, Obama én al die andere presidenten van Westerse landen, een goed besluit nemen als ze het zo zouden aanpakken. We zijn dan meteen van het gedoe over logo's en gezonde keuzen af.

Deze voorspelling durf ik wel aan: dat voorstel gaat het niet halen, terwijl het wel het grondwettelijke probleem van Obama en de rechtsongelijkheid die wij hier beginnen te voelen oplost.

Waarom niet, denkt u?
Dit artikel afdrukken