Op BNR-radio zei Baarsma gisterochtend iedereen aan de koolstofrechten te willen, ook consumenten. Alles wat zij consumeren en doen en koolstof uitstoot zou aan een maximum moeten worden gebonden dat naar eigen inzicht te besteden is. Wie meer wil kunnen uitstoten, moet die ruimte kopen van anderen. In de verkoop van die rechten kan de bank handelen.

Volgens de Telegraaf vinden verschillende experts, waaronder de groene transitieprofessor Jan Rotmans, het een slecht idee omdat het ons hele leven in een economische en gecontroleerde sfeer brengt. Iedere ademtocht kost tenslotte CO2. Wie wat meer seks wil, is al meer credits kwijt dan iemand die liever lui dan in bed ligt. Ook je duurzame kipfilet kost extra punten, want je kunt beter een aardappel eten. Zo'n budget vergt dan ook controle van alles wat we doen, altijd en overal. Dat is nogal ingrijpend en tast de persoonlijke vrijheid van mensen aan.



Orwelliaans
De communicatie-afdeling van Rabobank moest eraan te pas komen om te zeggen dat het maar een ideetje was. Om eens te kijken hoe het valt. Niettemin verscheen Baarsma 's avonds ook nog uitgebreid in Op1. Daar vertelde ze nog eens dat zij een vliegreis kan betalen maar gewone mensen niet. Daarom willen zulke mensen haar graag hun CO2-rechten verkopen. Ze hield fier en fel vol dat het een uitstekend idee is om de noodzakelijke en dringende verduurzaming te financieren.

Energieprofessor David Smeulders zegt tegen de Telegraaf het plan Orwelliaans te vinden. "Wie gaat het allemaal controleren, de banken zeker?” Ook vreest hij dat het de solidariteit in de maatschappij ondergraaft, omdat "de rijken de problemen kunnen afwentelen op de armen". Zij hebben het geld om de rechten van armen te kopen en hen te beroven van zelfs de kleinste genoegens voor hun riante levensstijl in een wereld waarin de inkomens- en bezitsverschillen heel groot zijn.

De botsing tussen de ideetjes van economen en de menselijke werkelijkheid kan leiden tot nare ongelukken
Radicalere versie uit 2016
Een wat radicalere versie van het idee werd al in 2016 geïntroduceerd op Foodlog als gedachte-experiment. In een discussie naar aanleiding van een vleestaksvoorstel van de PvdA, we noemden het toen eco-budget; het omvatte naast koolstofuitstoot ook stikstofemissies, fosfaatuitspoeling en water- en landgebruik. Ook toen werd het verworpen. Het is een geweldig theoretisch economenidee om duurzaamheid te bevorderen door ieder aspect van ons leven te beprijzen en te laten zien wie rijk is en mag vervuilen en wie niet. Het heeft alleen wat majeure antropologische en sociologische nadelen. Mensen willen vrij kunnen zijn in hun persoonlijke levenssfeer en niet alleen in hun vrije keuze binnen dwingende beperkingen. De botsing tussen de ideetjes van economen en de menselijke werkelijkheid kan leiden tot nare ongelukken.

Rattenvangers van Hamelen
De toon waarop Baarsma haar idee lanceerde, getuigde van een houding die ook weldenkende progressieven tegen de borst stoot. Zij woont wel in een groot huis en heeft wel een geld om te vliegen, 'gewone mensen' niet; wie zo praat, zaait kraaien en oogst raven. Dezelfde kritiek ontmoette economisch analist Sandra Phlippen van ABN Amro op haar optreden in Zomergasten. Het is de toon van de linkse elite die Hilary Clinton zo deplorabel de verkiezingen om het Amerikaanse presidentschap liet verliezen tegen populist Trump en hem daarmee in de kaart speelde.

De blind- en doofheid van de progressieve elite die niet alleen denkt maar ook praat als Baarsma is treffend beschreven voor de Amerikaanse situatie door Thomas Frank in zijn boek Listen Liberal. In Nederland wordt de rol van die elite vooral ingenomen door D66 en in iets mindere mate GroenLinks. Sociologen als Frank wijzen erop dat ze door hun onbedoelde arrogantie populisme aanblazen van met name rechtsconversatieve kant. Als rattenvangers van Hamelen gebruiken zij het argument 'wij laten de burger zijn verworven vrijheden en welvaart behouden' om hun positie bij nieuwe verkiezingen te laten groeien.

Luister even naar de persiflages van Phlippen en Baarsma hieronder door George van Houts die in treffend Nederlands vertaalde wat Thomas Frank voor de VS beschreef.

Dit artikel afdrukken