In mijn bestaan als natuurbeschermer ben ik geïnspireerd door de natuur en en heb ik er ontzag en bewondering voor. Alles wat er op onze planeet aan levende en niet-levende verschijnselen is ontstaan, gedurende vele miljoenen jaren evolutie en geologische processen, vind ik waardevol. De natuur is een ongelooflijk mooi, complex systeem waarin alle radertjes in elkaar passen en alles zijn rol en plek heeft. Ik vind dat alles daarin recht heeft om te bestaan. Dat is voor mij reden om haar te beschermen. Ook vind ik bescherming van belang vanwege de betekenis die de natuur heeft voor ons mensen; betekenis als de fysieke basis voor ons bestaan, maar evenzeer als bron voor kennis, kunst en religie.

Niet door mensen gemaakt
Andersom gedacht is natuur voor mij ook: alles wat níet door mensen is bedacht en gemaakt. Dat wil niet zeggen dat natuur niet door mensen beïnvloed kan zijn. Juist wél; de manier waarop planten, dieren en hele ecosystemen reageren op de mens en zich aan ons aanpassen vind ik fascinerend en is in veel gevallen verrijkend. Wat mij betreft is een wilde plant die zich door een barst in het asfalt naar boven wringt ook natuur en een prachtig blijk van haar kracht. Natuur is overal, niet alleen in natuurgebieden, maar natuurgebieden zijn wel de absoluut noodzakelijke plekken waar vooral ruimte is voor natuurlijke processen.

Dit recht om voort te bestaan zou je ook de filosofische basis van Natura 2000 kunnen noemen
Beschermen en behouden
Natuurbescherming moet zich richten op beide invalshoeken waar ik dit verhaal mee begon. Enerzijds heeft alles wat uit de evolutie is voortgekomen recht op bestaan. In essentie is dat ook waar in 1905 Natuurmonumenten voor is opgericht: het beschermen van de planten en dieren in natuurgebieden die voor dat doel werden aangekocht. Dit recht om voort te bestaan zou je ook de filosofische basis van Natura 2000 kunnen noemen. Anderzijds moet natuurbescherming zich richten op behoud en herstel van de natuur als basis van ons bestaan. Van insecten die onze voedselgewassen bestuiven tot complete ecosystemen die ons landschap weerbaar maken voor de gevolgen van klimaatverandering: we hebben de natuur ook simpelweg nodig voor ons éigen voortbestaan. Deze meer functionele biodiversiteit komt ondermeer tot uitdrukking in concepten als basiskwaliteit natuur.

Deze twee invalshoeken komen bij elkaar als in de Corona-tijd mensen ontdekken dat ze die prachtige, robuuste, kwetsbare, zeldzame en alomtegenwoordige natuur keihard nodig hebben om hun mentale balans te behouden. We kunnen niet zonder natuur.

In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dat doen lees je in De ontdekking van de ander.



Dit artikel afdrukken