Volgens Adema is er sprake van een 'perfect storm' en komen alle denkbare uitdagingen tegelijk op de sector af. De naweeën van de coronacrisis, die de logistiek verstoorde en nog altijd verstoort. Inflatie jaagt de prijzen omhoog, in juni was de inflatie van voedingsmiddelen, dranken en tabak 9,6%, in juli zelfs 10,1% in vergelijking met dezelfde maanden in 2021.

Personeel is met een zaklantaarntje te zoeken. De oorlog in Oekraïne maakt grondstoffen schaars en duur. Het producentenvertrouwen van voedingsproducenten daalt. En dan gaan ook de energieprijzen nog eens steil verder omhoog en moeten we - vrijwillig omdat verplicht de solidariteit binnen de EU op zou blazen - gas besparen.

Paniek
Tegen die achtergrond pleit Adema voor een Deltaplan voor de energievoorziening. Er is sprake van paniek in het bedrijfsleven.

Gas is inmiddels 10 keer zo duur als een jaar geleden. Bedrijven waarvan de termijncontracten aflopen, kunnen de hoge energieprijzen niet of nauwelijks doorberekenen aan klanten. En dus blijft er niets anders over dan de productie terugschalen en zo minder gas gebruiken. Kassen blijven leeg, de kunstmestproductie schaalt af, producten worden duurder.

Wat begon als een gascrisis, en wat later een energiecrisis werd omdat ook de elektriciteitsprijzen fors zijn gestegen, wordt een economische crisis
Economische crisis
"Wat begon als een gascrisis, en wat later een energiecrisis werd omdat ook de elektriciteitsprijzen fors zijn gestegen, wordt steeds meer een economische crisis", zegt algemeen directeur Hans Grünfeld van de branchevereniging voor grote energieverbruikers VEMW.
Volgens Grünfeld moet de overheid erkennen dat er sprake is van een fors economisch probleem. "Tot nu toe heeft de regering de indruk gewekt dat het allemaal zo'n vaart niet zal lopen in Nederland, omdat we een aantal verstandige maatregelen hebben genomen." Er zal niet meteen een fysiek tekort aan gas ontstaan, maar de prijzen zullen wel blijven stijgen. "En daar hebben we in Nederland net zoveel mee te maken als in andere landen. Los nog van de vraag wat er gebeurt als er in Duitsland onvoldoende gas is en de economie inklapt, wat ook rechtstreekse gevolgen voor onze economie zal hebben", aldus Grünfeld.

'Domino-effect'
In Duitsland heeft, blijkens een enquête, 16% van de industriële bedrijven concrete plannen om de productie te verminderen. Eén op de 6 bedrijven dus. Vooral de energie-intensieve sectoren (staal, glas- en papierproductie) worden zwaar getroffen door de hoge energieprijzen. Volgens De Tijd brengt de energiecrisis het industriële hart van Europa zoveel schade toe dat Duitsland afstevent op een recessie in de tweede jaarhelft die niet snel overwonnen zal zijn.

Ook voor België staat een recessie voor de deur, aangezien veel Belgische bedrijven halffabrikaten aan Duitse fabrieken leveren, waardoor de Belgische industriële productie in de praktijk nauw samenhangt met die van Duitsland, aldus Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België. Een domino-effect trekt de economie van sectoren in verschillende landen om.

Terug naar Adema. Hij vraagt de overheid die druk is met stikstof hoeveel energie ze wil reserveren voor de levensmiddelensector die 4% van het BBP van de Nederlandse economie uitmaakt, maar een belangrijk aandeel heeft in de voedselzekerheid van ons deel van de Europese markt.
Dit artikel afdrukken