Als planten met elkaar concurreren omdat er minder bestuivers zijn, pakt dat slecht uit voor de plantendiversiteit. Dat blijkt uit een nieuwe studie in Nature. Juist de zeldzame planten dreigen wereldwijd het onderspit te delven, waarschuwen de auteurs.
De meeste bestuivende insecten bezoeken meerdere plantensoorten. Als er dus twee tegelijk bloeiende planten zijn die door dezelfde bestuiver worden bezocht, ‘strijden’ ze om een bezoekje. Dat heet concurrentie, in wetenschappelijke taal.
Tot op heden was er onzekerheid over het effect van minder bestuivers op de soortenrijkdom van planten. Empirisch is dat lastig vast te stellen, onder meer omdat je in een proefopstelling altijd te maken hebt met andere vormen van concurrentie dan alleen bestuiving; denk bijvoorbeeld aan licht en grond. Wel waren er twee hypothesen. Volgens de ene gedachte zou de plantendiversiteit toenemen als planten meer en meer om bestuivers moeten ‘vechten’. Dat dwingt de planten immers om zich aan te passen om hun eigen ecologische niche te vinden. Volgens een andere gedachte zou juist het omgekeerde effect logisch zijn. Insectenschaarste drukt plantensoorten uit hun bestaande niche; volgens die logica veroorzaakt dat juist minder biodiversiteit.
Het team van internationale onderzoekers achter de publicatie in Nature, heeft op 80 velden van 2,25 vierkante meter vijf verschillende soorten eenjarige planten in ‘paren’ laten groeien. Het aantal planten verschilde per veld.
De zaadproductie werd gemeten om te zien hoe aantrekkelijk de planten waren voor bestuivers en hoe ze groeiden. Zo konden de onderzoekers proefondervindelijk vaststellen hoe de concurrentie in zijn werk ging.
De ‘strijd’ om bestuivers blijkt ervoor te zorgen dat plantensoorten minder goed ‘samen kunnen leven’ (coëxisteren in wetenschappelijk jargon). De plant die het beste bestuivers weet te lokken, bleek te winnen. Dat is slecht nieuws voor zeldzamere planten, omdat die vaak minder concurrerend zijn en daarom als eerste het onderspit delven. Volgens de onderzoekers zijn de resultaten van hun studie een duidelijk signaal dat we de rol van bestuivers bij het instandhouden van plantendiversiteit beter moeten leren begrijpen.
De sterfte onder bestuivende insecten stemt sowieso somber. Zonder insecten wordt het lastig om de groeiende wereldbevolking te voeden: zonder bijen zou je bijvoorbeeld je ontbijtbord niet meer herkennen. Al is er ook hoop dat insecten dankzij hun hoge reproductiesnelheid snel terugkomen als de omstandigheden voor hun voortplanting weer gunstig zijn.
Dit artikel afdrukken
Tot op heden was er onzekerheid over het effect van minder bestuivers op de soortenrijkdom van planten. Empirisch is dat lastig vast te stellen, onder meer omdat je in een proefopstelling altijd te maken hebt met andere vormen van concurrentie dan alleen bestuiving; denk bijvoorbeeld aan licht en grond. Wel waren er twee hypothesen. Volgens de ene gedachte zou de plantendiversiteit toenemen als planten meer en meer om bestuivers moeten ‘vechten’. Dat dwingt de planten immers om zich aan te passen om hun eigen ecologische niche te vinden. Volgens een andere gedachte zou juist het omgekeerde effect logisch zijn. Insectenschaarste drukt plantensoorten uit hun bestaande niche; volgens die logica veroorzaakt dat juist minder biodiversiteit.
Het team van internationale onderzoekers achter de publicatie in Nature, heeft op 80 velden van 2,25 vierkante meter vijf verschillende soorten eenjarige planten in ‘paren’ laten groeien. Het aantal planten verschilde per veld.
De zaadproductie werd gemeten om te zien hoe aantrekkelijk de planten waren voor bestuivers en hoe ze groeiden. Zo konden de onderzoekers proefondervindelijk vaststellen hoe de concurrentie in zijn werk ging.
De ‘strijd’ om bestuivers blijkt ervoor te zorgen dat plantensoorten minder goed ‘samen kunnen leven’ (coëxisteren in wetenschappelijk jargon). De plant die het beste bestuivers weet te lokken, bleek te winnen. Dat is slecht nieuws voor zeldzamere planten, omdat die vaak minder concurrerend zijn en daarom als eerste het onderspit delven. Volgens de onderzoekers zijn de resultaten van hun studie een duidelijk signaal dat we de rol van bestuivers bij het instandhouden van plantendiversiteit beter moeten leren begrijpen.
De sterfte onder bestuivende insecten stemt sowieso somber. Zonder insecten wordt het lastig om de groeiende wereldbevolking te voeden: zonder bijen zou je bijvoorbeeld je ontbijtbord niet meer herkennen. Al is er ook hoop dat insecten dankzij hun hoge reproductiesnelheid snel terugkomen als de omstandigheden voor hun voortplanting weer gunstig zijn.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Insecten moesten toch bestreden worden? Dat is dus na 60 jaar uiteindelijk goed gelukt. Afsluitdijk en Markerwaarddijk soms nog een paar platgeslagen muggen op de voorruit, verder overal mug- en vliegvrije routes. Met mijn diepe dank aan het Gifkartel.
Waarom moet er zo'n afschuwelijk plaatje van een bloemzaaipakket met allemaal exoten op de foto? Dat haakt aan op een Telegraafnivo. Heb nog nooit cosmea's in het wild gezien, wel in tuinen, met hommels en vlinders erop.
".....dat heet competitie, in wetenschappelijke taal." Nee. Dat is een anglicisme ("competition"). In Nederlandse wetenschappelijke taal heet dat concurrentie. Zoals een van mijn oude lectoren in Wageningen altijd zei: "Het is geen voetbal."
Harry van den Burg, je hebt volledig gelijk, ik heb het aangepast. Dank voor de correctie!
Minder wilde planten, dan moet het aantal gedomesticeerde bijen drastisch terug worden gebracht. Zij verdringen immers de wilde bijen met hun selectieve voorkeur voor bepaalde inheemse planten. Er zijn planten die hun voortbestaan hebben te danken aan 1 of enkele specifieke bestuivers. In ons land zijn ca. 350 bijensoorten actief om de 1400 plantensoorten in stand te houden. Enkele planten zoals Ajuga reptans, Bryonia dioica, Carduus nutans, Hypochaeris radicata, Potentilla reptans, Salix repens worden maar door enkele bijensoorten bezocht. Zij staan ook op de 'rode lijst'.
Dweilen met de kraan open.
Als onderdeel van biodiversiteit behouden of verbeteren vind ik dat bloemzaden die als bijenmengsels worden verkocht geen exoten mogen bevatten. Zo ook voor mezenbollen en ander vogelvoer moeten gelden. En verbiedt dan ook meteen de aanwezigheid van Ambrosiazaad.
Tabellen op Bloembezoek in tabellen, onderdeel van een artikel/onderzoek van dr.ir. TPM (Thijs) Fijen.