Britse basisschoolkinderen en middelbare scholieren halen het grootste deel van hun lunchcalorieën uit 'ultra-bewerkt' voedsel. Schoolmaaltijden en op school gekochte lunches lijken gezonder dan van huis meegebrachte maaltijden, maar schijn bedriegt. Dat blijkt uit onderzoek naar de samenstelling van schoollunches tussen 2008 en 2017. Onderwijl wordt vers voedsel te duur en zet de economische situatie (inflatie) aan tot de keuze voor meer bewerkt voedsel op scholen. In Nederland is dezelfde trend te zien in ziekenhuizen.
Scholieren halen uit zelf meegebrachte lunchpakketten meer calorieën uit sterk bewerkte voedingsmiddelen (82%) dan uit door school verstrekte maaltijden (64%). Ook de overgang van basisschool naar middelbare school laat kinderen meer calorieën uit ultrabewerkt voedsel eten, van gemiddeld 61% naar 77%.
Ultrabewerkte voedingsmiddelen zijn in de volksmond synoniem met fastfood met veel vet, zout en suiker. Maar dat is niet de kern van het schoolmenu. Karakteristieker zijn ultrabewerkt brood, snacks en pudding waar je bloedsuikerspiegel snel omhoog schiet en suikerhoudende dranken. Denk ook aan drinkyoghurts, waarvan hele volksstammen denken dat ze gezond zijn. Om naast zulke schoolvoedsel wat je van huis meekrijgt te laten smaken moet het daar overheen. Het kan ook anders: geen frisdrank en geen 'gezonde' yoghurts meer. School kan alleen water aanbieden, zodat het thuisfront niet met nog meer suiker hoeft te overbieden.
De onderzoekers zien de door de overheid gefinancierde schoolmaaltijden (de gratis schoolmaaltijden en maaltijden die kinderen op school kopen) als een essentieel mechanisme om kinderen gezond voedsel te laten eten. Vooral die uit gezinnen met lage inkomens. Om de door school verstrekte maaltijden gezonder te laten zijn, pleiten de onderzoekers voor investeringen in beleid.
Britse schoolcateraars waarschuwden vorige maand dat stijgende kosten hen zouden kunnen dwingen contracten te laten vallen of maaltijden van slechtere kwaliteit te serveren in het komende schooljaar. "Het probleem is dat cateraars op scholen een zeer beperkt budget hebben, dus zullen ze de neiging hebben om meer te koken van wat zal worden gegeten en dit kan de situatie verergeren", aldus Jennie Parnham van Imperial College London. Op meer voedselverspillingen zitten ze nu niet te wachten. Daarbij is een versere maaltijd meestal ook nog eens bederfelijker. Bewerking verlengt de houdbaarheid. Ultra Processed Foods kunnen de lunch betaalbaar houden.
De prijsstijgingen zullen niet alleen Britse schoolcateraars in een lastige spagaat brengen. Ook Nederlandse ziekenhuizen verwachten dit jaar een gemiddelde stijging van hun maaltijdkosten met 7,4%. Met de 'voorzichtige schattingen' verwachten ziekenhuizen een stijging van 15% voor versproducten en voor vlees en zuivel 20%.
Dit artikel afdrukken
Ultrabewerkte voedingsmiddelen zijn in de volksmond synoniem met fastfood met veel vet, zout en suiker. Maar dat is niet de kern van het schoolmenu. Karakteristieker zijn ultrabewerkt brood, snacks en pudding waar je bloedsuikerspiegel snel omhoog schiet en suikerhoudende dranken. Denk ook aan drinkyoghurts, waarvan hele volksstammen denken dat ze gezond zijn. Om naast zulke schoolvoedsel wat je van huis meekrijgt te laten smaken moet het daar overheen. Het kan ook anders: geen frisdrank en geen 'gezonde' yoghurts meer. School kan alleen water aanbieden, zodat het thuisfront niet met nog meer suiker hoeft te overbieden.
De onderzoekers zien de door de overheid gefinancierde schoolmaaltijden (de gratis schoolmaaltijden en maaltijden die kinderen op school kopen) als een essentieel mechanisme om kinderen gezond voedsel te laten eten. Vooral die uit gezinnen met lage inkomens. Om de door school verstrekte maaltijden gezonder te laten zijn, pleiten de onderzoekers voor investeringen in beleid.
Het probleem is dat cateraars op scholen een zeer beperkt budget hebben, dus zullen ze de neiging hebben om meer te koken van wat zal worden gegeten en dit kan de situatie verergerenHet onderzoek liep tot 2018. De onderzoekers verwachten sinds die tijd geen verbeteringen van schoolmaaltijden. Het probleem is waarschijnlijk zelfs erger geworden. Stijgende voedselkosten als gevolg van Brexit en de oorlog in Oekraïne zetten scholen onder toenemende druk, terwijl de overheidssteun niet toenam.
Britse schoolcateraars waarschuwden vorige maand dat stijgende kosten hen zouden kunnen dwingen contracten te laten vallen of maaltijden van slechtere kwaliteit te serveren in het komende schooljaar. "Het probleem is dat cateraars op scholen een zeer beperkt budget hebben, dus zullen ze de neiging hebben om meer te koken van wat zal worden gegeten en dit kan de situatie verergeren", aldus Jennie Parnham van Imperial College London. Op meer voedselverspillingen zitten ze nu niet te wachten. Daarbij is een versere maaltijd meestal ook nog eens bederfelijker. Bewerking verlengt de houdbaarheid. Ultra Processed Foods kunnen de lunch betaalbaar houden.
De prijsstijgingen zullen niet alleen Britse schoolcateraars in een lastige spagaat brengen. Ook Nederlandse ziekenhuizen verwachten dit jaar een gemiddelde stijging van hun maaltijdkosten met 7,4%. Met de 'voorzichtige schattingen' verwachten ziekenhuizen een stijging van 15% voor versproducten en voor vlees en zuivel 20%.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
In Frankrijk blijft de kwaliteit hoog, wellicht gaan de subsidies omhoog.
Voor het bereiden van de warme (3-gangen) schoollunches in veel Franse dorpen, is het gebruikelijk dat daar vrijwilligers (ouders) bij meehelpen. Veel ouders willen dat er zoveel mogelijk vers, liefst ook nog Bio wordt gebruikt, voor een in onze ogen zeer laag gesubsidieerd bedrag. Dezelfde keukens koken soms tegelijk voor plaatselijke instellingen en bejaarden. De menu's vind je vaak op het prikbord van gemeentehuis school of op internet. De meeste gemeentes subsidiëren de maaltijden. Maar ook daar maakt men zich zorgen over de stijgende kosten.
Liberation:
De Franse burgemeesters waarschuwen dat de prijzen in de kantines bij het begin van het nieuwe schooljaar met 5% tot 10% zullen stijgen, waardoor de gemiddelde kostprijs van een maaltijd voor de 6 miljoen kinderen, zou stijgen van 6,50 euro tot ongeveer 7 euro.
De schoolkantines lijden steeds meer onder de oplopende inflatie. Sommige scholen vervangen vlees en vis door bijvoorbeeld linzen. en vervangen olie door een paar druppels citroensap. De plaatselijke autoriteiten zullen de prijzen voor het volgende schooljaar waarschijnlijk verhogen.
De tarieven van de gesubsidieerde maaltijden kunnen inkomensafhankelijk zijn zoals in Parijs waar de prijs varieert van €0,13 tot €7,00.
Wat de kinderen zoal voorgeschoteld krijgen in: Saint-Denis, in Brive, in Valence. De plaats Uzès vermeldt ook de herkomst (pdf) van de ingrediënten.
Opmerking:
Het uitgangspunt is dat de lunch de warme hoofdmaaltijd in Frankrijk is.
Had Jammie Oliver niet al lang laten zien dat versbereide maaltijden op scholen niet duurder zijn dat kant-en-klaar?
In kantines van universiteiten, toen ik daar nog regelmatig kwam, was de prijs-kwaliteit verhouding ronduit treurig. Allemaal hadden ze het slim gevonden om de catering uit te besteden. Ik kan me vergissen, maar volgens mij kan het in dienst nemen van één of meerdere koks en hen vers laten inkopen echt uit. Het probleem is meer dat dit niet past bij de visie over kerncompetenties die al enige tijd in zwang is.
Dennis #2 , waar moeten die koks vandaan komen? Schoollunch zit niet in het Nederlandse systeem, talloze pogingen zijn ondernomen om het als kleine initiatieven in te voeren, op grote schaal gaat dat nooit lukken.
(In mijn tijd was de prak in de mensa nog prima te hachelen)
Joep #1 , de kwaliteit van de schoollunches mag dan op niveau blijven, de rest van het (vr)eten in Frankrijk - met uitzondering van sterrententen en bioboeren - is verschrikkelijk. Die supermarkten zijn een nachtmerrie, de NutriScore is daar, tussen honderden meters biscottes, chips en madeleines, een lachertje. Ik heb net twee weken in 5 regio's door winkelstraten, recreatiegebieden en door andere locaties met Franse burgers gewandeld. Op dat niveau, van de gewone man, zie je weinig kwaliteit van eten en leven.
Huib, kun je de waarnemingen uit je laatste zin iets preciezer formuleren, en mogelijk ook in vergelijking met wat je in Amsterdam waarneemt?
In Frankrijk is overigens wel een groot gebrek aan personeel in restaurants. Gisteravond maakte ik het wel heel bruut mee: kok vertrokken, resto dicht. Verder hoor je van Franse restauranteigenaren alom dat het personeel door Covid heeft ontdekt wat jezelf redden betekent: er is een wereld buiten de horeca waar je makkelijker je geld verdient.
Maar dat terzijde. Terug naar de vraag: is de qualité de vivre à la française slechter dan in Amsterdam (of Dokkum of Sevenum)?
Dick, #4, mijn waarnemingen beperken zich niet tot Amsterdam, hoor. Ik kom ook in Spaarndam, IJmuiden, Surhuisterveen, Almen, Hengelo, Egmond aan Zee en de Houtrakpolders. Om wat recente locaties te noemen. Daar kom ik niet tegen wat ik in Frankrijk op straat zie. Ook niet in Parijs of Bordeaux. In de 50 jaar dat ik (16 jaar oud, alleen met Tienertour naar Paris, daarna vrijwel jaarlijks) in Frankrijk kom heb ik een enorme verandering en achteruitgang van de eetcultuur gezien. Ja, de Fransen nemen nog altijd ruim de tijd voor de lunch. (Reden waarom onze gastvrouw liever Spanjaarden haar zwembad liet bouwen: die werken meer dan 6 uur op een dag). Maar kijk eens wat ze eten! Naast de traditioneel ongezonde zooi (andoulettes, steak frites), ook pizza's en stokbroodsandwiches van een halve meter lang met paté of rosette. Ontbijt? Suiker in de vorm van cereals, zoete broodjes. Kijk wat er in die eindeloze gangpaden van de Leclerc, Intermarché, Super U ligt. Wie eet dat allemaal op, die UPF-zooi? Het restauranteten, als die open is, stelt gemiddeld genomen maar heel weinig voor, als je niet al te veel wilt betalen. En dan nog: foie gras, charcuterie, rijke sauzen. De gezonde Frans-mediterrane eetcultuur is een mythe. Maar ook in Italië, Spanje en Griekenland is de traditionele eetcultuur verdwenen en worden de kinderen moddervet van de UPF junkfood.
Nog even dit: er was ooit sprake van de Franse Paradox. Hoe kon het Franse volk zo (hart)gezond zijn terwijl het ongezonde dingen at, wijn dronk en Gauloises rookte? Er verscheen een boek: Waarom zijn Françaises zo dun? (oid). De verklaring: portiegrootte en variatie. Is allemaal anders nu. Die mooie, beschaafde eetcultuur is verdwenen onder het ' 'gewone volk', omdat ongezonder XXL verpakkingen UPF goedkoper zijn.
Zelf de sojasaus bij de sushi, versgemaakt door een Franse Japanner in de Leclerc in Montmorrillon was 'sucré'!