Chris Kalden was van 2002 tot 2007 secretaris-generaal van het ministerie van LNV. Later werd hij directeur van Staatsbosbeheer. Kalden is scherp over het veehouderij-, stikstof- en natuurbeleid van het departement dat hij ooit in die hoge functie diende. Niet minder scherp is hij over de manier waarop boeren hun beslissingen namen. Beide partijen verwijten de ander het fout te hebben gedaan. Geen van de partijen steekt de hand in eigen boezem.
De huidige discussie over stikstof en meer nog over de toekomst van de veehouderij in Nederland was uitermate voorspelbaar en ook herhaald aangekondigd. Het is de optelsom van een flink aantal ontwikkelingen, politieke en beleidsmatige keuzen en van talloze ondernemersbeslissingen in de afgelopen twee decennia. En van het nalaten van passende besluiten.
Het tegen de grenzen aanlopen van de manieren waarop de meeste van onze landbouwhuisdieren voor productie worden gehouden, kan op geen enkele manier een verrassing zijn. Een reeks van onderzoeken en adviezen zeggen vanaf 2000 allemaal hetzelfde.
En nu verwijt iedereen de ander dat hij het niet goed heeft gedaan. De polarisatie waar minister Christianne van der Wal voor vreest, is er natuurlijk al. Door die verwijten is de ruimte voor een fatsoenlijk gesprek over de toekomst van de veehouderij geheel verdampt en blijft men vastzitten in het verleden.
Er zal alleen ruimte voor dialoog zijn als elk van de betrokkenen de hand in eigen boezem steekt en nagaat wat er fout ging dan wel werd nagelaten. Een wederzijdse erkenning van de ontwikkelingen die hebben geleid tot de huidige impassen, is voorwaardelijk voor het vervolg.
De commissie onder leiding van de Zuid-Afrikaanse bisschop Desmond Tutu heette niet voor niets de Waarheid- en verzoeningscommissie. Erken die waarheden over en weer en probeer het dan opnieuw. Zonder een duidelijke, gedeelde context rond het toekomstperspectief blijven we steken in technische maatregelen.
Kortom, durf terug te kijken om vooruit te springen.
Deze opinie verscheen onlangs in de ingezonden brieven rubriek van de Volkskrant.
Wachten we tot het leger moet ingrijpen?
Sinds het verschenen van deze opinie is het raak. Boeren maken burgers op de snelwegen en politici thuis het leven zuur, blokkeren inmiddels weer distributiecentra van supermarkten, sloegen in Kootwijkerbroek met hamers op politiebusjes en willen Schiphol afsluiten.
Boerenleiders zeggen dat ze er niets mee te maken hebben en dat ze waardige acties willen, maar roepen de door gevoelens beheerste boerengroepen niet op om vooral thuis te blijven, omdat de acties hen individueel zullen schaden. De premier wijst het gesprek met de opgefokte boeren af. De politie is op zoek naar de daders en weet hen inmiddels te vinden (in Apeldoorn wilden gisteravond boeren gearresteerde boeren uit het politiebureau bevrijden).
De politie treedt nog niet op tijdens acties uit angst voor haar eigen veiligheid. Experts zien agressieve anti-overheidsgevoelens zich vermengen met het boerenprotest. De strijd ontwikkelt zich verder. De rede is zoek. Fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie meende dat een burgeroorlog mogelijk is. In de peilingen is de BoerBurgerBeweging - zonder noemenswaardig bestuurlijk capabel kader - op weg de grootste partij van het land te worden terwijl de provinciale verkiezingen naderen.
In de Volkskrant zei gisteren voormalig minister van Landbouw Cees Veerman dat de partijen in de stikstofcrisis muurvast zitten. Een crisiscomité moet volgens hem de discussie weer vlottrekken. "Wachten we soms tot het leger moet ingrijpen? Dat wil niemand."
Vandaag gaat de Tweede Kamer in gesprek over de ontstane situatie. Politici van links tot rechts keuren de acties af, maar hebben geen antwoord op de redenen voor het ongenoegen of de mogelijke vermenging van boerenonlust met algemene onlustgevoelens onder de bevolking. Fractievoorzitter Caroline van der Plas (BBB), schrijft Boerderij, keurt de rellen ‘ten zeerste af’. Ze begrijpt de wanhoop en de onrust en ze waarschuwt dat het ongenoegen in de samenleving zo groot kan worden dat het uit de hand kan gaat lopen. “In de geschiedenis zijn veel opstanden bij de boeren begonnen", meent de leider van de BBB.
Uit de mond van Atje Kuiken (PvdA) tekent het boerenblad op "pak ze aan, pak ze op" over relschoppende boeren die ze 'hooligan' in plaats van boer noemt. Fractievoorzitter Lillian Marijnissen van de SP ziet het protest als teken van een algemenere onvrede en verwijst naar de toeslagenaffaire en aardbevingen in Groningen. “Dit gaat over een onwaarachtige overheid.”
Dit artikel afdrukken
Het tegen de grenzen aanlopen van de manieren waarop de meeste van onze landbouwhuisdieren voor productie worden gehouden, kan op geen enkele manier een verrassing zijn. Een reeks van onderzoeken en adviezen zeggen vanaf 2000 allemaal hetzelfde.
De commissie onder leiding van de Zuid-Afrikaanse bisschop Desmond Tutu heette niet voor niets de Waarheid- en verzoeningscommissieDe huidige situatie wordt veroorzaakt door vrijwel alle betrokkenen, ieder op zijn eigen manier. De overheid met een merkwaardige mengeling van remmend (milieuwetgeving) en stimulerend (PAS) beleid; de agrarische sectoren met een fixatie op groei; veevoerindustrie, verwerking en afzet met vergrote inzet op export.
En nu verwijt iedereen de ander dat hij het niet goed heeft gedaan. De polarisatie waar minister Christianne van der Wal voor vreest, is er natuurlijk al. Door die verwijten is de ruimte voor een fatsoenlijk gesprek over de toekomst van de veehouderij geheel verdampt en blijft men vastzitten in het verleden.
Er zal alleen ruimte voor dialoog zijn als elk van de betrokkenen de hand in eigen boezem steekt en nagaat wat er fout ging dan wel werd nagelaten. Een wederzijdse erkenning van de ontwikkelingen die hebben geleid tot de huidige impassen, is voorwaardelijk voor het vervolg.
De commissie onder leiding van de Zuid-Afrikaanse bisschop Desmond Tutu heette niet voor niets de Waarheid- en verzoeningscommissie. Erken die waarheden over en weer en probeer het dan opnieuw. Zonder een duidelijke, gedeelde context rond het toekomstperspectief blijven we steken in technische maatregelen.
Kortom, durf terug te kijken om vooruit te springen.
Deze opinie verscheen onlangs in de ingezonden brieven rubriek van de Volkskrant.
Wachten we tot het leger moet ingrijpen?
Sinds het verschenen van deze opinie is het raak. Boeren maken burgers op de snelwegen en politici thuis het leven zuur, blokkeren inmiddels weer distributiecentra van supermarkten, sloegen in Kootwijkerbroek met hamers op politiebusjes en willen Schiphol afsluiten.
Boerenleiders zeggen dat ze er niets mee te maken hebben en dat ze waardige acties willen, maar roepen de door gevoelens beheerste boerengroepen niet op om vooral thuis te blijven, omdat de acties hen individueel zullen schaden. De premier wijst het gesprek met de opgefokte boeren af. De politie is op zoek naar de daders en weet hen inmiddels te vinden (in Apeldoorn wilden gisteravond boeren gearresteerde boeren uit het politiebureau bevrijden).
De politie treedt nog niet op tijdens acties uit angst voor haar eigen veiligheid. Experts zien agressieve anti-overheidsgevoelens zich vermengen met het boerenprotest. De strijd ontwikkelt zich verder. De rede is zoek. Fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie meende dat een burgeroorlog mogelijk is. In de peilingen is de BoerBurgerBeweging - zonder noemenswaardig bestuurlijk capabel kader - op weg de grootste partij van het land te worden terwijl de provinciale verkiezingen naderen.
In de Volkskrant zei gisteren voormalig minister van Landbouw Cees Veerman dat de partijen in de stikstofcrisis muurvast zitten. Een crisiscomité moet volgens hem de discussie weer vlottrekken. "Wachten we soms tot het leger moet ingrijpen? Dat wil niemand."
Vandaag gaat de Tweede Kamer in gesprek over de ontstane situatie. Politici van links tot rechts keuren de acties af, maar hebben geen antwoord op de redenen voor het ongenoegen of de mogelijke vermenging van boerenonlust met algemene onlustgevoelens onder de bevolking. Fractievoorzitter Caroline van der Plas (BBB), schrijft Boerderij, keurt de rellen ‘ten zeerste af’. Ze begrijpt de wanhoop en de onrust en ze waarschuwt dat het ongenoegen in de samenleving zo groot kan worden dat het uit de hand kan gaat lopen. “In de geschiedenis zijn veel opstanden bij de boeren begonnen", meent de leider van de BBB.
Uit de mond van Atje Kuiken (PvdA) tekent het boerenblad op "pak ze aan, pak ze op" over relschoppende boeren die ze 'hooligan' in plaats van boer noemt. Fractievoorzitter Lillian Marijnissen van de SP ziet het protest als teken van een algemenere onvrede en verwijst naar de toeslagenaffaire en aardbevingen in Groningen. “Dit gaat over een onwaarachtige overheid.”
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Met het stikstofbesluit hebben de boeren de zeggenschap over hun eigen bedrijf verloren. En tegelijkertijd heeft de regering zichzelf als eigenaar van de Nederlandse boerenbedrijven verklaart. De regering moet nu maar eens laten zien dat ze eigenaar van een boerenbedrijf kunnen zijn. En om in het verleden terug te kijken, Stalin ging hun voor.
Maandag weten we meer.
Die zeggenschap over het eigen bedrijf lijkt mij betrekkelijk? Zonder productie afspraken / productiebeheersing blijf je gevangen in een tredmolen? Je kunt zo hard lopen als je wilt, je komt niet veel verder?
In de economie wordt / werd de natuurlijke omgeving - grond, lucht, water, biodiversiteit, grondstoffen - gezien als oneindig beschikbaar en oneindig vervuilbaar. Nog steeds denken velen dat? Geen echte grenzen aan de groei en de vervuiling?
Blijkbaar lukt het niet om de agrariërs op een goede manier te organiseren. Dan had je al heel lang geleden met een goed plan kunnen komen en goede afspraken kunnen maken. Heeft dat te maken met het geloof in die tredmolen, het zogenaamde "vrije ondernemerschap"? De LTO fungeert in feite als een verdeel-en-heers club, als buffer, ten dienste van de kortzichtige belangen van de overheid en externe partijen ?
Kortom: het is chaos....
En we komen er zo niet uit.
Het vertrouwen is verloren..
Zonder vertrouwen en de wil om op te lossen, komt er geen oplossing.
Al die rapporten dateren nog van vóór 2000. De club van Rome, Wijffels etc...
Het gaat erom dat we moeten veranderen naar een dierwaardige en duurzame veehouderij en duurzame akkerbouw. Géén issue-beleid, maar integraal. Dat weten we allemaal. Wat ik zie is dat we rond 2000 met Van Aartsen in de intensieve veehouderij ook een crisis hadden. De intensieve veehouderij werd overstelpt met wettelijke regels. Later werden die bijgesteld naar haalbare wetten.
Vervolgens kwam Cees Veerman, als minister van landbouw. Hij heeft veel gedaan om het vertrouwen tussen overheid en boeren te herstellen. Door te werken met netwerken van boeren die werkten aan vernieuwing. Door met elkaar te praten over de toekomst. Er werden ontwerptrajecten gestart. Hoe moet de nieuwe veehouderij eruit zien?
Daarna is het bergafwaarts gegaan met het vertrouwen tussen boer en overheid. Er werd niet meer vanaf de basis gewerkt aan de nieuwe veehouderij. Het contact met de basis is volledig weg. De mooie resultaten van de eerdere netwerken, ontwerptrajecten bleven in de kast of kwamen niet tot wasdom.
Het verdienmodel van de boer werd tot doel verheven. Maar in werkelijkheid weten we niet hoe we dit moeten realiseren. Mijn idee: Met alle ketenpartijen moeten we afspraken maken: van consument tot boer.
Als "Vader Staat" teveel met de vuist op tafel slaat en een groot deel van het volk ziet geen uitweg, dan is er een probleem. De weg naar de toekomst lijkt onbegaanbaar.
Powerplay van beide zijden helpt niet. Terug naar de basis: vertrouwen herstellen en een duidelijke begaanbare route naar de toekomst opstellen. Een route die ook de grote groep boeren mee kan maken!!!
Let op: houd je dan ook aan die route. Niet vier kabinetsjaren, maar graag een stabiel beleid.
Kortom er is een taak voor : de BEMIDDELAAR... die samen met de partijen een nieuwe routekaart maakt voor de landbouw van de toekomst. Geen vergezichten, maar gewoon een route, waar je verschillende wegen kunt kiezen. Die past bij de boer en wat de consument en de burger wil.
Ik weet even niet wie, maar jullie misschien wel.
Het aantal megastallen is de laatste 10 jaar verdubbeld (25% de laatste vijf jaar). Zeg maar een beetje sinds de discussie over megastallen begon. En sinds de "Later werden die bijgesteld naar haalbare wetten" (mbt de intensieve veehouderij).
Wat moet je daar nu mee?