Liesbeth van Tongeren is kandidaat voor GroenLinks. Van Tongeren was directeur van Greenpeace en staat als nr. 6 op de lijst van GroenLinks. Ze heeft nog geen portefeuille, maar geldt als kenner van milieu- en energievraagstukken en in mindere mate landbouw- en visserij.
Ik stelde haar foodlog.nl ‘s vier eetpolitieke vragen uit onze serie ‘als je weet wat je wilt eten’.

Als we GroenLinks stemmen,

Wat eten we dan straks?

We zijn een liberale partij die vindt dat mensen zelf keuzen moeten kunnen maken. We schrijven dus niets voor. We willen dat mensen gezondere en kwalitatief betere keuzen kunnen maken. Dat betekent voor ons producten die komen uit bijvoorkeur biologische landbouw van kleinschalige bedrijven.
We willen geen verbod op vlees of vet , maar willen ervoor zorgen dat mensen verantwoorde, betaalbare en gezondere keuzen kunnen maken. We zijn voor minder antibiotica, minder bestrijdingsmiddelen als het om boerenproducten gaat en voor minder toevoegingen als het om bewerkt voedsel gaat.

Hoe gezond zijn we dan?
Gezonder word je door eigen keuzen. Als je gezonde producten eet, maar tegelijk liters wijn en kilo’s vet naar binnen slaat, gaat het nog steeds fout.
Wij focussen op inkomensverbetering en verbetering van deelname van mensen aan de maatschappij. Omdat gebleken is dat mensen met betere inkomens en mensen die minder uitgesloten zijn van deelname aan onze maatschappij bewuster in het leven staan en daarom vaker gezonder zijn.
Voorlichting met een opgeheven vingertje alleen schiet zijn doel voorbij. Dat wil niet zeggen dat het nutteloos is. Maar voorlichting zonder het actiever en verantwoordelijker maken van mensen gaat niet werken.

Hoe ziet het platteland er dan uit?
We zijn liberaal en tegelijk zeggen we heel duidelijk dat we toe willen naar een landbouw en visserij van de toekomst. Zoals we het op dit moment doen zullen de commerciële vissoorten rond 2050 uitgeput zijn. We zitten al ver over de grens van dierenwelzijn, voedselveiligheid, gezondheid, landgebruik, bemesting en wat we uit andere landen weghalen aan mineralen en grondstoffen voor onze landbouw hier. Daarom moet de landbouw drastisch hervormd worden. De meeste boeren verdienen vrij weinig, zitten tegen modaal aan, en werken zich helemaal te pletter op veel te grote bedrijven. Wij zijn daarom voor schaalverkleining en willen dat de boer een fatsoenlijk inkomen kan verdienen op een kleinschaliger, bij voorkeur biologisch gemengd bedrijf.
We zijn voor meer natuur in ons land dan de huidige 8% en als het aan mij ligt brengen we het verlies aan biodiversiteit niet alleen tot stilstand, maar verbeteren we die zelfs.

Boeren krijgen bij het ideale GroenLinkse beleid een breder gespreid inkomen. Naast hun boereninkomen, zullen ze kunnen leven van recreatie, horeca, energie-opwekking en natuurbeheer.Hoeveel boerenproduct en ander voedsel im- en exporteren we dan?
Wij exporteren nu ongelofelijk veel. Als je zegt dat alle landen in principe zelfstandig moeten kunnen bestaan, dan kan het niet zo zijn dat wij heel veel maken voor anderen en die andere landen dus heel veel moeten importeren. Wij roepen dat de zuidelijke landen van Europa hun handelsbalans op orde moeten krijgen, dan kan meer landbouw daar alvast flink verbetering in brengen. Dat kan alleen als wij bereid zijn minder te exporteren. Daarom leggen wij de nadruk op meer kwaliteit in plaats van kwantiteit en meer op regionale productie en consumptie dan op export. Dat betekent niet dat we geen sinaasappelen of kiwi’s meer mogen importeren of boerenkool naar Tsjechië zouden mogen exporteren. Dat zou absurd zijn. Het betekent wel dat we veel meer lokaal en in kwaliteit moeten gaan denken en werken.

Maar dat gaat toch helemaal niet in Nederland? Het zou een afbouw betekenen van de huidige productie met misschien wel 60 tot 70%. Hoe komen we terug van groot- naar kleinschalig?
GroenLinks wil een ombouw geen afbouw. En dat is inderdaad niet makkelijk en zal niet van de ene op de andere dag gaan. Maar omdat de Nederlandse landbouw het meest verkoopt in Europa, kunnen we eisen stellen. Vervuilende producten en het nodeloze gesleep met dieren en producten zou extra belast moeten worden. Daarmee verandert het speelveld en dus de positie van de grote bulklandbouw waarvoor in ons land steeds minder plaats is. Om de markt zo te veranderen is Europees beleid nodig. De landbouwsubsidies moeten beter gericht worden. Vanuit Nederland moeten we dat Europees kenbaar maken. Sommige dingen zullen dan vrijwillig gaan en andere zullen nadrukkelijker afgedwongen moeten worden. Ik geloof nl. niet dat alle Nederlandse boeren en vissers zomaar vrijwillig naar een duurzamere bedrijfsvoering zullen overstappen. Coalities aangaan met de voorlopers en met regels de achterblijvers dwingen waar het niet anders kan.

Een slotvraag nog: zou van GroenLinks een modern gemengd bedrijf mogen? Dat voldoet aan alle eisen op het gebied van het sluiten van kringlopen en dierwelzijn, maar herbergt bijv. wel een varkenshouderij met 50.000 dierplaatsen omdat dat verantwoord is en zorgt voor een betaalbare prijs van het voedsel dat er geproduceerd wordt.
Dat vind ik een moeilijke. Als het efficiënt en echt verantwoord is, zouden we daar niet tegen kunnen zijn. Maar als het leidt tot monoculturen of idioot grote varkensflats, dan past het niet in ons beleid. We moeten sowieso minder vlees gaan eten en GroenLinks wil vlees dus ook wat duurder maken.

In deze serie verschenen reeds interviews met: Marianne Thieme (PvdD), Janneke Snijder (VVD), Krista van Velzen (SP), Ernst Cramer (ChristenUnie).
Dit artikel afdrukken