Opinie Kaalslag en demotivatie dreigen op het platteland

Niet alles kan meer overal. Alle sectoren, of het nu gaat om industrie, bouw, mobiliteit of landbouw, moeten zorgen dat hun activiteiten passen binnen de draagkracht van het (landelijk) gebied.

Focus op de landbouw alleen
De voorgestelde maatregelen zijn alleen gericht op de landbouw. Waarom? Het is voor ons onverteerbaar dat pas vanaf 2023 richtinggevende doelen worden gesteld voor andere sectoren zoals mobiliteit en industrie. Zo'n tijdspad doet geen recht aan het uitgangspunt van het coalitieakkoord dat alle sectoren evenredig moeten bijdragen. Zo ervaren boeren dat ook. De gekozen aanpak breekt het draagvlak voor het beleid meteen af en brengt daardoor de leefbaarheid van het platteland in gevaar.

Let op leefbaarheid platteland
We zijn extreem bezorgd over de impact van de stikstofplannen op de leefbaarheid van het platteland omdat met een kaalslag onder boeren het platteland dreigt te verarmen. De voorgestelde stikstofplannen trekken het landelijk gebied leeg met als resultaat dat er geen agrarisch bedrijf meer over blijft. Onze inzet is een vitaal platteland, met een gezonde, groene en gewaardeerde landbouw. En met levendige dorpen met scholen, sportverenigingen en supermarkten. Vermijd dus die kaalslag want los van hun belang voor de voedselvoorziening in Noord-West Europa, zijn boeren zijn onmisbaar voor een leefbaar platteland.

Positie landbouw in keten en gebiedsprocessen
In de gebiedsprocessen en gebiedsplannen moet de landbouw volwaardig worden meegenomen. We constateren dat in deze processen voornamelijk belangenorganisaties aan tafel zitten en de stem van individuele bewoners en boeren onvoldoende geborgd is. Er is een enorme pot geld beschikbaar maar waar gaat dat het heen? Het is belangrijk om oog te hebben voor de individuele bewoners en agrarische ondernemers in de gebieden zelf. Spreek hen aan, nodig hen uit en verleid hen mee te doen.

Dat geldt ook voor de positie van boeren in de keten. Ketenpartijen hebben andere belangen en zullen daarom minder geneigd zijn om de gewenste omslag te bewerkstelligen. Het risico is groot dat de rekening voor deze transitie bij de boer gelegd wordt. De positie van de individuele boeren moet beter beschermd worden en initiatieven om dit te bereiken verdienen ondersteuning.

Boeren en burgers in het gebied gaan met vertrouwen in elkaars goede intenties, betrokkenheid en agrarisch vakmanschap met elkaar om

Nieuwe verdienmodellen
Minister Staghouwer schetst ontwikkelrichtingen voor de landbouw en verwijst naar de beschikbare subsidieregelingen. Stapeling van subsidies is geen (nieuw) verdienmodel voor de landbouw. Kijk liever naar het voorbeeld van de Wierdense boeren. Zij hebben een manifest opgesteld met als uitgangspunt een beter verdienmodel voor boeren in Wierden en oplossingen voor waterberging, natuur en biodiversiteit. Dit manifest vormt de basis voor een op te richten (grond)coöperatie.

De boeren zijn en voelen zich eigenaar van de coöperatie. Ze gaan zelf de grond beheren als terrein beherende organisatie en de revenuen gaan terug naar de boeren in het gebied. Zo keren de menselijke maat en een hoge mate van eigen verantwoordelijkheid terug. Boeren en burgers in het gebied gaan met vertrouwen in elkaars goede intenties, betrokkenheid en agrarisch vakmanschap met elkaar om.

De Wierdense boeren willen weer regie krijgen over hun leven en familiebedrijven. Ze willen door samenwerking minder afhankelijk zijn van de grote ketenpartijen en de grillen en waan van de dag van de overheid. Met grote zorgen hebben ze kennisgenomen van de plannen van de ministers. In hun gebied moeten ze hun veestapel met 47-70% inkrimpen; daarmee valt de basis onder hun samenwerkingsmodel en toekomst voor hen en hun opvolgers we. De overheid kijkt alleen naar modellen en niet naar de werkelijkheid waarin bedrijven levensvatbaar zijn. Ook dat helpt niet voor het draagvlak.

Wij van Stimuland en de Wierdense boeren roepen de ministers Staghouwer en Van der Wal op om het Wierdense initiatief te omarmen en te ondersteunen en met elkaar te verkennen of dit veelbelovende initiatief als bouwsteen kan dienen voor de opzet van een grootschalig programma om de boeren en het platteland in Nederland alsnog het broodnodige perspectief te geven.