Rubisco, voluit ribulose-1,5-bifosfaat carboxylase oxygenase, is misschien wel het meest voorkomende eiwit op onze planeet. Het is een cruciaal enzym bij de fotosynthese. Het eiwit is dan ook te vinden in het blad van groene planten, vaak in aanzienlijke hoeveelheden. Rubisco in z'n zuivere vorm heeft een neutrale geur, kleur en smaak en heeft een goede balans van de essentiële aminozuren. Het eiwit heeft ook goede gelerende eigenschappen. Dat maakt Rubisco bij uitstek geschikt voor humane consumptie. Het is geschikt voor verwerking in vleesvervangers en plantaardige alternatieven voor zuivel, bijvoorbeeld voor een stevige ‘bite’ of om het mondgevoel te verbeteren. Het eiwit is daarnaast een goede vervanger van ei in voedingsmiddelen.

De methode die de Wageningse onderzoekers hanteren om het Rubisco-eiwit uit tomatenblad te winnen, lijkt op eerdere door hen ontwikkelde methodes voor de isolatie van Rubisco uit andere reststromen. Vertrekpunt voor deze tomatenblad-pilotstudie was een extractiemethode voor het winnen van Rubisco uit bietenblad. De onderzoekers onderzochten of ze hiermee ook het giftige (hydroxy)tomatine uit tomatenblad konden verwijderen. Het leverde een hoogwaardig eiwitpoeder op dat vrij was van toxines.

De onderzoekers willen de technologie samen met het bedrijfsleven verder ontwikkelen naar toepassingen op industriële schaal
“De aanpak is mogelijk ook geschikt voor het winnen van Rubisco uit de bladeren van andere voedselgewassen”, laat de universiteit van Wageningen weten. Ze denken daarbij aan aardappel en cassave, die net als tomatenblad toxines bevatten en daardoor niet geschikt zijn voor directe consumptie. “Onze methode filtert de componenten die kleiner zijn dan het te isoleren eiwit – dit geldt voor veel toxines – er uit”, vertelt Marieke Bruins, senior onderzoeker eiwittechnologie bij Wageningen University & Research en projectleider. “Onze studie bewijst dat je veel duurzaamheidswinst kunt boeken door beter te benutten wat er is, of het nu gaat om reststromen of een technologie.”

Circulaire economie
De onderzoekers willen de technologie samen met het bedrijfsleven verder ontwikkelen naar toepassingen op industriële schaal. “Dat kunnen glastuinbouwbedrijven zijn, maar ook gebruikers van plantaardige eiwitten. Denk bijvoorbeeld aan fabrikanten van zuivel- en vleesvervangers”, aldus Bruins. Bij de oogst van groentegewassen komt jaarlijks zo’n 40 (suikerbiet) tot 50 (tomaat) ton per hectare aan reststromen in de vorm van bladeren en stengels vrij. De bladeren worden ondergeploegd als meststof op het land of gecomposteerd, toepassingen die een stuk laagwaardiger zijn dan gebruik van eiwit voor humane consumptie.

Scheidend voorzitter van Wageningen University & Research, Louise Fresco, zet al jaren in op het versnellen van de fotosynthese als reële optie om de nog altijd toenemende wereldbevolking te kunnen blijven voeden. Inmiddels behaalde de WUR een aantal onderzoeksresultaten die het potentieel lijken te bevestigen.

Cosun (Suikerunie) nam in 2018 al een bedrijf over dat Rubisco uit bietenblad haalt. In 2019 werd met geld van de Bill en Melinda Gates Foundation een dubbele revolutie bereikt: snellere groei van planten en meer koolstofbinding in biomassa (en dus minder CO als klimaatbedreiging in de atmosfeer.

Of het niet onderploegen van blad een goede zaak is, wordt door akkerbouwers betwist. Ze vinden onderploegen geen verspilling omdat ondergeploegde gewasresten de bodemstructuur en -gezondheid door een hoger organische stofgehalte verbeteren. Als het gaat ontbreken zal het organische materiaal en via andere bronnen moeten worden aangeleverd.
Dit artikel afdrukken