Daar is'ie. (G)één logo voor alles wat je weten mag van eten. Het is de barcode zelf, waarvan je mag weten of het klopt . Hij werd voor ons ontworpen door Arjan Batenburg. Een delegatie van foodlog.nl - Van Doorn (verantwoordelijk voor de communicatie), De Heij (verantwoordelijk voor de voedingsmiddelenkennis en de feiten daarachter) en ondergetekende (als joker) - onthulde het gisteren maar achter de gordijnen. Dit is de première online.

Soms heeft Nederland even geen democratie maar Convenanten. Ze besluiten van alles, al blijft onduidelijk uit naam van wie. Een van die clubjes achter de gordijnen gaat over 'Verduurzaming Voedsel'. Daar heeft het ministerie van LNV alle belangengroepen in gezet die het maken en verkopen, maar geen onafhankelijke mensen, geen consumenten en zelfs geen parlementariërs. Merkwaardig. Dat wordt het ministerie wel eens verteld door ... onafhankelijke mensen (nee, niet alleen wij van WC Eend hier). Het ministerie zou het zich moeten aantrekken, maar het is al te veel te laat. Wat doe je dan?

Voor die commissie moest een delegatie van foodlog.nl gistermiddag dus verschijnen. Trouwe foodloglezers weten dat we vorig jaar nogal protesteerden tegen potsierlijk vermarketingde 'duurzaamheid'. Op 1 januari riepen we 2010 zelfs uit tot het jaar van het groenwassen. Een paar dagen later kwamen we met een idee dat klopt als een bus. Duurzaamheid, zeiden we, schrappen we uit het woordenboek. Je moet mensen toestaan alles te mogen weten over wat ze eten en hun vragen daarover te beantwoorden en verduidelijken. Dan komt het veel sneller goed. Het idee is bloedstollend simpel: als je weet hoe iets gemaakt wordt, gemaakt kan worden of juist vervangen kan worden door iets veel beters dan beslissen we zelf wel wat goed of nog beter is. Mensen zijn niet gek. Bedrijven zullen bovendien geen rare dingen doen, als dat open en bloot duidelijk is. Daar zijn geen leugenachtige groene etiketten, logo's of nooit kloppend te krijgen criteria voor nodig. Sterker nog, hoe meer we mogen weten, hoe sneller de verandering naar een betere wereld zal gaan. De handhaving is bovendien verrassend simpel door de volstrekt openbare controle op die informatie door wetenschappers, journalisten en vakmensen naast geïnteresseerde 'gewone' consumenten.
Het idee stond inmiddels in menig blad en was te horen op de radio. We stuurden zelfs iets over de techniek van de aanpak naar het ministerie. Of we het toch nog een keer in een half uurtje achter de gordijnen wilden komen uitleggen. Maar hoe doe je dat als je eerst moet uitleggen dat de opdracht van het Convenant de verkeerde is? Dan waar het wel om zou moeten gaan en tenslotte ook nog eens hoeons idee als een geoliede machine werkt. Drie keer tien minuten dus. Tien om een zgn. 'paradigm shift' in het denken te bewerkstelligen. Tien om die te laten landen en tien om de snelste denkers ook nog even mee te nemen in een heel andere manier van denken en doen.

Ze zullen in verbijstering zijn achtergebleven, want we deden maar één onderdeeltje. Rare jongens, die van foodlog, want ze wilden niets verkopen maar iets duidelijk maken. Wat?

We zullen het maar eerlijk zeggen. We twijfelden of we wel moesten gaan. Toch deden we het om dat ene cruciale punt duidelijk te maken. Geef je mensen alle feiten, dan vellen ze daar zelf wel een oordeel over. Bedrijven zullen zich daar snel op inspelen. Geef je bedrijven criteria (zogenaamde 'integrale performance indicatoren' en 'indexen'), dan zullen ze die naar hun hand zetten en moeten mensen dat maar slikken. Feiten geven leidt tot innovatie en betere producten die de winkels uitvliegen omdat ze aantoonbaar beter mogen zijn op heel uiteenlopende en zelfs onvoorziene details. Het voorschrijven van criteria leidt tot cosmetische commercie omdat die betere producten alleen maar hoeven te voldoen aan een paar criteria of indexen. Dat is jammer, want van echte innovatie zullen bedrijven niet slechter worden, al moeten ze er wel even echt wakker voor worden. Het is zelfs dubbel jammer, want alles valt of staat met het gedrag van consumenten. Alleen als je mensen zelf laat nadenken, heb je kans dat ze ook verder gaan kijken naar wat ze doen en beter anders kunnen doen. Alleen zo betrek je ze weer.

Komende week tot eind van de maand gaan we hier laten zien hoe het de Database van het concept zich 'from scratch' kan vullen met informatie. De commissie wil nl. weten hoe de techniek werkt. Dan moeten ze hier maar komen meekijken, net als iedereen. We hopen dat er alvast mensen mee gaan doen. Of ze nou slager zijn, consument, boer, groenteboer, foodloglezer of Wageningse wetenschapper. Of dol dol zijn op wikimedia, het medium waar de hele database in is gebouwd en die je mee mag helpen verbeteren. Yes, via de barcode beland je in een levende wiki in plaats van in een dood setje regels en criteria van alweer een instantie.

Dit artikel afdrukken