Nu mei alweer halfweg is, begint het tijd te worden om aan de nieuwe aardappelen te denken. Ik heb nog wat oude liggen, maar die zijn zielig om te aanschouwen. Dra zijn de vroege rassen klaar voor de oogst en dan is het weer smullen.
Ik las zonet dat steeds minder mensen aardappelen klaarmaken. 'Te ingewikkeld,' klinkt het, of 'te saai'. Het is waar, men verkoopt in de duurdere winkels ook al geschilde bananen en appelen. Waarom dan nog aardappelen schillen? Is Europa zo decadent geworden?
Een lekkere superfood
Denk eens na: aardappelen vormen de basis van onze welstand! Toen men op grote schaal aardappelen is gaan kweken, kwam er landbouwgrond vrij om geld mee te verdienen. Graan bracht per oppervlak veel minder op dan aardappelen. En dan spreek ik in termen van voedingswaarde, niet van geld. Toen men minder land nodig had voor voedsel, is men 'opbrengstgewassen' gaan telen.
Eigenlijk is de aardappel een superfood: er zitten proteïnen in, zetmeel, vitamines, vezels … en geen vet. Aardappelen zijn bovendien (indien van goede bron) nog lekker ook. De armen in onze eerste industriesteden overleefden op deze knol, met enkel wat paraplukessaus, en spek of haring als smaakmaker. We zien steeds meer mensen die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen, dus is het tijd om weer aandacht te besteden aan deze prachtige Solanum tuberosum.
De bewaaraardappelen, daarop is het wachten tot na de zomer. Nu komen de jonge aardappelen. Die bevatten nog weinig zetmeel, maar des te meer eiwit. Ze hebben een eigen smaak ook. Voor de bobo's zijn er eerst die van Noirmoutier, de vroege aardappeltjes die in het zicht van de zee zijn gekweekt met bemesting van zeewier. Hun prijs gaat boven die van asperges. De Fransen hebben aardappel dan ook altijd beschouwd als een groente, niet als een basisvoedsel. Dan zijn er nu die uit het zuiden, uit Cyprus bijvoorbeeld. Onze zuidelijke bevolking kan blijkbaar niet wachten tot wanneer die van onze streken beschikbaar zijn.
Nieuw' patatjes moet je niet schillen. Dat schilletje kan je er nog met de duimnagel afhalen, of je laat het er gewoon aan. Pellepatatten zeiden onze grootouders. Oude patatten hoef je overigens ook niet te schillen. Veel makkelijker is ze te koken met schil en al, om er dan eventueel achteraf de schil af te halen, met een elegante beweging van het mes aan tafel. Er is trouwens niets mis om aardappelen met schil en al op te eten: extra vezels! Je moet ze dan wel even schrobben om het zand eraf te halen. Zou dat lukken? Een snuif zout erover, een klontje boter en je proeft godenvoedsel.
Zijn aardappelen oubollig? Maak ze dan eens klaar zoals in andere culturen. Want overal ter wereld vindt men piepers wél hip. Potato skins, baked spuds… al wacht je daarmee beter tot de bewaaraardappelen er weer zijn.
Aardappels op z'n Indiaas
Laten we ons meenemen naar het exotische Indië. Alloo cha(a)t: Laat aardappelen, in dobbelstenen gesneden, bakken in boter (of ghee, botervet) tot ze kleuren. Voeg er dan gehakte ajuin en gehakte look aan toe en geef het nog een minuut of wat. Voeg er de specerijen bij, een lepeltje kurkuma, eentje chillipoeder, een snuif zout, een verkruimeld laurierblad en wat chat massala. Als je dat niet in de winkel vindt, neem dan voor alles gewoon enkele schepjes currypoeder. Voeg een beetje water toe (sommige koks gebruiken yoghurt) en laat zachtjes pruttelen onder deksel tot alles gaar is. Goed over gaan met de pepermolen! Versier met gehakte chilli en korianderblaadjes.
En zeg dan nog eens dat aardappelen suf zijn? Smakelijk.
Dit artikel afdrukken
Een lekkere superfood
Denk eens na: aardappelen vormen de basis van onze welstand! Toen men op grote schaal aardappelen is gaan kweken, kwam er landbouwgrond vrij om geld mee te verdienen. Graan bracht per oppervlak veel minder op dan aardappelen. En dan spreek ik in termen van voedingswaarde, niet van geld. Toen men minder land nodig had voor voedsel, is men 'opbrengstgewassen' gaan telen.
Eigenlijk is de aardappel een superfood: er zitten proteïnen in, zetmeel, vitamines, vezels … en geen vet. Aardappelen zijn bovendien (indien van goede bron) nog lekker ook. De armen in onze eerste industriesteden overleefden op deze knol, met enkel wat paraplukessaus, en spek of haring als smaakmaker. We zien steeds meer mensen die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen, dus is het tijd om weer aandacht te besteden aan deze prachtige Solanum tuberosum.
De bewaaraardappelen, daarop is het wachten tot na de zomer. Nu komen de jonge aardappelen. Die bevatten nog weinig zetmeel, maar des te meer eiwit. Ze hebben een eigen smaak ook. Voor de bobo's zijn er eerst die van Noirmoutier, de vroege aardappeltjes die in het zicht van de zee zijn gekweekt met bemesting van zeewier. Hun prijs gaat boven die van asperges. De Fransen hebben aardappel dan ook altijd beschouwd als een groente, niet als een basisvoedsel. Dan zijn er nu die uit het zuiden, uit Cyprus bijvoorbeeld. Onze zuidelijke bevolking kan blijkbaar niet wachten tot wanneer die van onze streken beschikbaar zijn.
Een snuif zout erover, een klontje boter en je proeft godenvoedselMet of zonder schil?
Nieuw' patatjes moet je niet schillen. Dat schilletje kan je er nog met de duimnagel afhalen, of je laat het er gewoon aan. Pellepatatten zeiden onze grootouders. Oude patatten hoef je overigens ook niet te schillen. Veel makkelijker is ze te koken met schil en al, om er dan eventueel achteraf de schil af te halen, met een elegante beweging van het mes aan tafel. Er is trouwens niets mis om aardappelen met schil en al op te eten: extra vezels! Je moet ze dan wel even schrobben om het zand eraf te halen. Zou dat lukken? Een snuif zout erover, een klontje boter en je proeft godenvoedsel.
Zijn aardappelen oubollig? Maak ze dan eens klaar zoals in andere culturen. Want overal ter wereld vindt men piepers wél hip. Potato skins, baked spuds… al wacht je daarmee beter tot de bewaaraardappelen er weer zijn.
Aardappels op z'n Indiaas
Laten we ons meenemen naar het exotische Indië. Alloo cha(a)t: Laat aardappelen, in dobbelstenen gesneden, bakken in boter (of ghee, botervet) tot ze kleuren. Voeg er dan gehakte ajuin en gehakte look aan toe en geef het nog een minuut of wat. Voeg er de specerijen bij, een lepeltje kurkuma, eentje chillipoeder, een snuif zout, een verkruimeld laurierblad en wat chat massala. Als je dat niet in de winkel vindt, neem dan voor alles gewoon enkele schepjes currypoeder. Voeg een beetje water toe (sommige koks gebruiken yoghurt) en laat zachtjes pruttelen onder deksel tot alles gaar is. Goed over gaan met de pepermolen! Versier met gehakte chilli en korianderblaadjes.
En zeg dan nog eens dat aardappelen suf zijn? Smakelijk.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wat ook goed is om te weten: het aminozuurpatroon van aardappeleiwit is veel evenwichtiger dan dat van granen.
De aardappel kan wat mij betreft niet genoeg bezongen worden. Inderdaad, gekookt met een klontje boter en een pietsje zout. Helaas heeft de pieper een slechte naam in voedingskundige kringen. Die worden vooral door onderzoekers uit de VS geïnspireerd, waar meestal de hoogglycemische en superverzadigdvette french fries op het menu staan. Gefrituurde aardappelstaafjes zijn een plaag voor de volksgezondheid: zout, zoet, vet en goedkoop tegelijk. Wie heeft dat ooit uitgevonden?
Energie besparen en nog smakelijker aardappelen. In een drukpan. Niet koken in water, maar stomen. Onderin de pan hoeft maar een centimeter water aan de kook gebracht. Daarboven aardappelen in een mandje. Als de druk in de pan is opgebouwd (sissen), nog een minuut de vlam er onder, of beter inductie laten draaien. Dan vlam of stroom uit en de pan laten staan. De druk blijft minutenlang zijn werk doen. Niet (eigenlijk nooit) de stoom weg laten blazen. Dat is weggegooid geld.
Het kan verbeelding zijn, maar toch; aardappelen uit de stomerij smaken beter. En kookpublicisten praten elkaar en drukpanfabrikanten na: kostelijke voedingstoffen blijven beter behouden. Zou het?
Ik plant elk jaar in februari de eerste aardappelen voor eigen gebruik in mijn hobbykasje. Begin mei nieuwe aardappelen, perfect voor bij de asperges maar ook lekker met een klein beetje zout en boter. Niet schillen, hooguit de schil eraf wrijven onder water.
Dat zelfde trucje doe ik in september nog een keer, nieuwe aardappelen met kerst. Ik geniet me suf.
En gestoomd zijn ze nog lekkerder lees ik net, weer wat geleerd.
Wouter #3
Mijn moeder was een enthousiast gebruikster van de drukpan, maar nooit om gewoon patatjes te koken!
De reden is dat je ze moet in het oog houden en de drukpan is een "alles of niets" apparaat. Eenmaal je het koken stopt, kan je niet opnieuw verder, zeker niet zoals jij dat beschrijft. Dan heb je aardappelen die véél te lang gekookt zijn, en die stinken in mijn ervaring. Mijn vader inspecteerde de aardappelen met arendsogen en ze moesten nét gaar zijn! Voor groenten zoals aardappelen die tussen de 12 en 20 minuten garen is een "preskassuul" veel te onnauwkeurig.