'Bijna' spannend
Daarom ging bijna een gejuich op toen premier Balkenende de zaal betrad om de harde ploeteraars een hart onder de riem te steken. Zijn eerste woorden waren oprecht hartelijk en gemeend: “De crisis heeft diepe sporen getrokken. Veel tuindersgezinnen vechten om te overleven. Dat gaat mij zeer aan het hart.“ Vervolgens rolden de volzinnen van zijn speechschrijver door de zaal: “De Nederlandse tuinbouw speelt een internationale rol van betekenis. Ik kan Nederland niet voorstellen zonder tuinbouwsector en dat gaat ook niet gebeuren. Duurzaamheid, samenwerking en innovatie zijn de troeven voor de toekomst.” En zo ging het even door. Bijna werd het spannend toen hij het NMa-onderzoek noemde, waarbij hij zich af vroeg of de krachten in de keten wel goed zijn verdeeld. Winkels verdienen meer dan boeren. Dat mag toch niet mogelijk zijn?
Ademloos wachtte iedereen op de oplossing, die nu wellicht van het spreekgestoelte zou gaan rollen. Het wachten was tevergeefs. Balkenende riep op tot samenwerking. Samenwerking!
Bij dat ene heldere en actiegerichte woord bleef het. Geen cadeautje voor de tuinbouw in de vorm van ondersteunend beleid. Geen visie hoe de tuinbouw uit dit dal moet komen. Zelfs geen vermaning. Niks, noppes, nada. De ondernemers moeten het nu doen. Ze hebben immers gehoord hoe het moet.
Jan-Peter Balkende's tekstschrijver moet hebben geweten welke nietszeggende knuppel hij zijn baas in het hoenderhok liet gooien. Samenwerken? Dat kunnen veel telers allang niet meer. Hun bedrijven worden in leven gehouden of voor een prikkie overgenomen door de handelshuizen. En zo niet, dan zwaait de bank de scepter. Velen zijn dit jaar als zetbaas aan het werk gezet op hun eigen kwekerij en hebben wel iets anders aan hun hoofd dan praten over samenwerking. Misschien hadden ze het zelfs fijn gevonden als de premier had gezegd: “Nu is het afgelopen. We gaan niet eerder de zaal uit voordat hier een paar belangrijke afspraken zijn gemaakt. En ik neem hier de leiding."
Geen keuze
De sfeer naderhand was grimmig. Het leek wel of alle toehoorders een afspraak met elkaar hadden gemaakt. We gaan het vandaag niet hebben over narigheid en ellende. Daar hebben we het nog genoeg over, dit jaar. We gaan met z’n allen vooruit kijken. En misschien, misschien, waait het allemaal over. En ja, al die onhandige beslissingen die we met z’n allen hebben gemaakt, die lossen zichzelf op. We laten het gewoon aankomen op koude sanering, dan hoeven we geen keuze te maken. En misschien waait het wel gezellig over. Proost, we nemen er nog maar eentje!
Verdringing noemen psychologen dat. Hoe een premier zoiets noemt weet ik eigenlijk niet. Foodlog heeft er vast een antwoord op.
Illustratie: Siegfried Woldhek, denk positief, zegt Balkenende (te bestellen!)
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
deze zin blijft me bij, Pieternel: "We laten het gewoon aankomen op koude sanering, dan hoeven we geen keuze te maken."
Ik weet het niet voor de glastuinbouw, maar voor de landbouw in NL in zijn algemeenheid lijkt het me te kloppen: geen keuzes, verdringing. Immers niemand wil zich hieraan branden.
En het ministerie(LNV) ontkent zo ongeveer het bestaan van boeren. (Als voorbeeldje: waar zijn op de LNV hoofdindeling websites sectoren als melkveehouderij (goed voor 5 miljard), tuinbouw (7 miljard leer ik van hierboven) terug te vinden? )
Dus wat betreft het interview met Peter Jens op foodlog.agd 'Sophie's Choice' . Er komt helemaal geen choice. Er komt waarschijnlijk, voor een deel van de boeren, een soort wegglijden.
En ik vraag me af: is dat niet ook o.k.? Je kunt niet voorspellen welke ondernemers onverwachte veerkracht tonen, welke lumineuze invallen krijgen in moeilijke tijden. Of de tijden worden weer iets beter, ondernemers passen zich aan, er slagen er wat en ondertussen sneuvelen er meer. Er is wat versneld 'natuurlijk' verloop. Het is inderdaad een keihard systeem. Maar is dat, dus 'het lot' of een soort ongrijpbaar complex geheel niet beter te verkroppen dan een o zo "nobele" leider die linksom of rechtsom beslist? Ik hoop in elk geval dat Peter Jens zich daar niet aan zal slachtofferen.
Dus ik maak me niet kwaad over het gebrek aan duidelijkheid over wie moet wijken. Waar ik me over verbaas is dat we zo langzamerhand allemaal lijken aan te nemen, en ook zelf heel hard gaan roepen, dát er zoveel moeten wijken. Dat wil ik dan eerst nog wel eens zien!
En zelfs als de produktie naar elders moet verhuizen, hoeft het niet automatisch een verlies voor Nederland te zijn.
Goed, Nederland kan niet langer concurreren op rozen. Maar bij hoeveel van die Keniyaanse en Ethiopische rozenkwekers zijn géén Nederlanders betrokken? Hoeveel melk wordt buiten NL maar door NL'ers geproduceerd?
Anders dan je verwacht, blijven deze bedrijven generaties lang een band (niet alleen sociaal, ook economisch) onderhouden met Nederland. Maar dan moeten we wél investeren in die band, met kennisnetwerken, instituties, ketenslimheid, om voorop te blijven lopen.
"Anders dan je verwacht, blijven deze bedrijven generaties lang een band (niet alleen sociaal, ook economisch) onderhouden met Nederland. Maar dan moeten we wél investeren in die band, met kennisnetwerken, instituties, ketenslimheid, om voorop te blijven lopen".
Kan je me uitleggen wat het voordeel is voor Nederland -behalve voor ons imago als internationaal land- in econmische, werkgelegenheid, welvaart en sociale zin IN Nederland. Rozenkwekers in Kenia en Ethiopische zijn geen Nederlandse bedrijven (of betalen ze soms belasting in NL?), op termijn zullen deze ondernemers ook wel een handelsstroom zonder Nederland gaan opzetten. Of gaan we dan gekke henkie spelen als Land door alleen heel veel belanstingeld in netwerken en 'kennis' opbouw te steken? Weg is weg hoor.
Ik spreek oud-WUR-collega's die in Mexico kassen opzetten met Nederlandse kennis betaald door LNV. En weet je wat deze nieuwe Mexicaanse ondernemingen zijn straks ook onze eigen concurrent. Dit soort projecten noem ik onverstandige ontwikkelingshulp.
Op foodlog heb ik in het verleden de vergelijking wel eens gemaakt met chemie, scheepsvaart, textiel en vliegtuigen. Zelf blijf ik met de vraag zitten Welke (gedeelte van) sectoren willen we in Nederland houden? Zou Den Haag daar eens over willen blijven nadenken. Of zijn we MBA-lemmings die maar blijven roepen (a) de markt is altijd eerlijk, (b) bulk hoort niet hier, marge makende niches wel.
@ Pieternel, dus JP en PT hebben geen visie en oplossing, LTO en Vermeer ook niet. Dat is niet zo best, maar wie dan wel? Waarschijnlijk ontkomen we er niet aan om op basis van al het materiaal hier op een foodlog -via een wiki?- een analyse te maken en de oplossingen in kaart te brengen. In de titanic lijn staan de oplossingsrichtingen helder aangegeven.
@Josien, natuurlijk vind ik een natuurlijke selectie het beste voor de sector. Van een eerlijke afweging wordt de sector beter. Ik twijfel echter erg aan de eerlijkheid van die selectie. Voor zover ik het kan beoordelen aan de geluiden die ik opvang prevaleert het belang van de financier. Bedrijven die belangrijk zijn voor de financier blijven voortbestaan. Zijn dat de meest gezonde? Ik denk het niet.
@Wouter, steeds als ik een speech hoor krijg ik een heel naar gevoel in mijn onderbuik. Steeds weer krijgt die innovatieve kracht alle aandacht, maar kennelijk is die niet bestemd voor een gezonde productie in Nederland. Die kennis moeten we exporteren, bla, bla. Ik kan er niet bij dat je als land- en tuinbouwsector innovatief blijft als ontwikkelingen niet meer toepasbaar en toetsbaar zijn in deze regio. Je hebt namelijk niet alleen die innovatieve uitvinders nodig, maar ook die interactie met slimme agrariërs. Of denk jij daar anders over?
@Wouter, nee. Er is geen visie. Althans, ik heb hem niet kunnen ontdekken. En die gaat er gegeven de omstandigheden ook niet komen. Maar misschien is de tijd rijp om die analyse te maken en begrip te kweken.
Vaak werkt de komst van een premier of een minister direct als een soort sinterklaasviering.
Zwarte Piet met een zak vol geld loopt er naast.
Deze sinterklaas(Balkenende) heeft wel groter kopzorgen, betreurt de situatie en vervalt in moderne peptalk.
Wouter heeft gelijk dat kenniseconomie alleen voor onvoldoende werkgelegenheid en inkomsten zorgt.
Er moet een maakeconomie blijven voor de werkgelegenheid.
Josien heeft het volgens mij nog niet helemaal begrepen dat in het huidige wereldhandelssysteem er geen eind komt aan; citaat,
En ik vraag me af: is dat niet ook o.k.? Je kunt niet voorspellen welke ondernemers onverwachte veerkracht tonen, welke lumineuze invallen krijgen in moeilijke tijden. Of de tijden worden weer iets beter, ondernemers passen zich aan, er slagen er wat en ondertussen sneuvelen er meer. Er is wat versneld ‘natuurlijk’ verloop. Het is inderdaad een keihard systeem. Maar is dat, dus ‘het lot’ of een soort ongrijpbaar complex geheel niet beter te verkroppen dan een o zo “nobele” leider die linksom of rechtsom beslist? Ik hoop in elk geval dat Peter Jens zich daar niet aan zal slachtofferen
Boeren en tuinders mogen zelfs niet te snel gaan stoppen want dat klapt alles in elkaar.
De uittocht gaat langzaam maar gestaag door.
Hetzelfde gaat ook gelden in de biologische land en tuinbouw waar Peter Jens voor staat. Als er geen regels gesteld worden aan hoeveelheden product die op de markt mogen komen gaan handelshuizen en retailers goedkopere biologische producten van elders importeren.
Dan kun je wel zeggen dat je heel milieu en diervriendelijk bezig bent, de tredmolen gaat ook dan zijn werk doen.
@ Pieternel, zelf heb ik geen moeite met kennis export, MITS de krijgende partij en gewoon goed geld voor betaald. Nu betaalt de maatschappij (via belasting via LNV aan WUR en TNO) de kennis, hebben de boeren en tuinders in Nederland niet overal profijt van, en geven we het als een soort van veredelde ontwikkelingssamenwerking weg. Rabbinge komt bijvoorbeeld ook uit deze school.
Daarnaast is de klassieke fout te denken dat onderzoek met nieuwe uitvinden komt. Onderzoekers onderzoeken. Innovators, uitvinders en ondernemers bedenken veel vaker een innovatie. Slimme interacties tussen ondernemers (agrariërs en tuinders onderling, maar met name intradisiplinair) werken inderdaad veel beter. Dit model wordt ook wel open innovatie genoemd. Bij een dergelijke samenwerking moeten de samenwerkingspartners wel de volgende vraag kunnen beantwoorden: what's in it for me? Samenwerking is keihard zakendoen en werken.
De minister van EZ had het laatst in een lezing over DOEtanks. Ze heeft gelijk. Tijd van lullen en onderzoek is voorbij. In 2010 staat alles in het teken van doen, doen en nog eens doen (maar wel met verstand van zaken). Zie ook de lijn over de de ombudsman.
Dan die analyse, alle informatie is de laatste 6 maanden hier op Foodlog (inclusief allerlei bronnen) al voorbij gekomen. Vooral de lijnen over Titanic en Maatschappelijke dienst, zijn erg interessant. Nu gaat het om de juiste synthese te gaan maken, maar ook daar de vraag: Wie steekt zijn nek uit en zou sponsor willen zijn? Ik ben een groot voorstander voor een paar Foodlog-analyse-en-syntese rapportages (of boeken?). Samen schrijven op een wiki (foodcyclopedia?) kan natuurlijk ook.