Lees ook
Vanwege te strikte of onvoldoende doordachte richtlijnen verdwijnt het chocolademerk Madécasse van de Europese markt. Zo krijgt een prachtig initiatief, dat twaalf jaar geleden is gestart, een fikse opdonder. Sinds kort heet het merk Beyond Good (by Madécasse) omdat in de VS de naam Madécasse niet bleek te beklijven. De naam Beyond Good geeft aan dat het veel verder gaat dan Fairtrade en vergelijkbare initiatieven.

Omdat Beyond Good in Madagaskar, het land van oorsprong waar de cacao wordt geteeld, wordt geproduceerd en USDA Organic is gecertificeerd, mag het niet naar de EU worden geïmporteerd. Het is namelijk niet in de Verenigde Staten gemaakt.

(On)gelijkheid van USDA Organic en EU Bio
Volgt u het nog? Even terug in de tijd. In 2009 werd Madécasse opgericht door Tim McCollum en Brett Beach, twee medewerkers van het Peace Corps (een Amerikaanse welzijnsorganisatie). Zij waren van mening dat de boeren beter af waren als de chocola op Madagaskar wordt gemaakt, in plaats van de cacaobonen voor een habbekrats aan Westerse multinationals te verkopen. Via Madécasse krijgen de boeren nu een mooie prijs voor de cacao en de fabriek verschaft werk. Zo komt er minstens zeven maal meer geld in het land, dat tot de armste ter wereld behoort.

Via Madécasse krijgen de boeren nu een mooie prijs voor de cacao en de fabriek verschaft werk. Zo komt er minstens zeven maal meer geld in het land, dat tot de armste ter wereld behoort
Madécasse was daarmee een van de eerste origine chocolademerken dat op de Europese markt kwam en had een vaste plaats verworven in het schap van menige winkel.

Het hoofdkantoor van Madécasse, dat dus nu Beyond Good heet, is in de VS gevestigd - de grootste markt van het merk. ClearChox vertegenwoordigt het merk in Europa. Zo ver, zo goed. Maar toen besloot het management – mede op instigatie van een grote Amerikaanse winkelketen - te gaan voor gecertificeerd biologisch, in dit geval natuurlijk USDA Organic. De cacaoboeren, het transport van de cacaobonen naar het fabriekje en het chocoladefabriekje zelf werden op Madagaskar door Ecocert gecertificeerd.

Tussen de EU en de Verenigde Staten is overeengekomen dat EU BIO gelijkwaardig is aan USDA Organic. Geen vuiltje aan de lucht, zou je zeggen.

Maar in Nederland verbiedt SKAL ClearChox om USDA Organic gecertificeerde chocoladerepen uit Madagaskar te importeren. Want de afspraak over gelijkwaardigheid geldt, aldus SKAL, alleen als het product in de EU of de VS is gemaakt. Of dit met een bedoeling is overeengekomen, uit ambtelijke onnozelheid of onwetendheid, is de vraag. Feit is dat het niet mag. Zelfs terwijl de chocoladerepen verpakt en al uit Madagaskar komen. Het is dus onmogelijk nog met ingrediënten te rommelen.

ClearChox vertegenwoordigt ook het merk Taza, dat in de VS wordt gemaakt. Dat mag dus wel. Dus als USDA Organic gecertificeerde bonen van bijvoorbeeld Dominicaanse Republiek naar de VS worden verscheept en daar wordt er chocola van gemaakt, is import naar EU okay. Maar zoals Beyond Good het beter dan goed wil doen, door de hele chocoladereep lokaal op Madagaskar te produceren, mag niet.


Certificering van de hele keten
In de EU wordt, vermoedelijk uit angst voor gefoezel, de hele biologische keten dichtgetimmerd. Dat is enerzijds begrijpelijk, maar maakt het geheel anderzijds star, complex en kwetsbaar. De realiteit is vaak weerbarstiger dan de papieren werkelijkheid. Zo moet de import voorzien zijn van een certificaat (van origine, COI (certificate of organic import - voluit: certificate of inspection for import of products from organic production) en moeten de groothandel en winkels - nu nog alleen webshops - zijn gecertificeerd. Het certificeren van de hele keten maakt BIO kostbaar, vooral voor kleinere producenten, ondernemers en initiatieven. De tarieven van SKAL zijn namelijk voor iedereen gelijk en dus voor het grootbedrijf wat makkelijker op te brengen.

Certificering van de producent
Dit is een wezenlijk verschil met USDA Organic. In de VS zijn de producenten gecertificeerd. Logisch, want het gaat om het product en niet om de (groot-)handel. Transportcertificaten worden verstrekt van biologisch gecertificeerd bedrijf naar biologisch gecertificeerd bedrijf. Om die reden is het dus niet mogelijk de chocolade van Beyond Good van de Amerikaanse groothandel te betrekken.

Beyond Good wil het beter dan goed doen door de hele chocoladereep lokaal op Madagaskar te produceren, maar dat mag niet
Dan zou je zeggen: laat ze op Madagaskar ook alles EU BIO-certificeren. Maar ook dat geeft een dubbele papierwinkel en het kost Beyond Good in totaliteit te veel geld; elke boer en de hele rest van de keten moet opnieuw worden gecertificeerd. Bovendien hebben ze nog genoeg andere problemen.

In een laatste telefoongesprek, een zwaarmoedig afscheid na vele jaren, verhaalde directeur Tim McCollum over een ander bizar fenomeen.

'Bizar'
In bepaalde repen worden toegevoegde ingrediënten gebruikt, denk bijvoorbeeld aan amandelen. Niet alles is op Madagaskar (BIO) te verkrijgen. Dus importeren ze het een en ander uit de EU; EU BIO gecertificeerde ingrediënten. Maar ook dat botst met de regels. Aan de chocola waarvoor USDA Organic gecertificeerde cacao wordt gebruikt, mogen alleen USDA Organic gecertificeerde ingrediënten worden toegevoegd. Dus EU BIO gecertificeerde ingrediënten zijn niet goedgekeurd. USDA Organic heeft in eerste instantie enige flexibiliteit betracht, maar bij de volgende productieronde zal een aantal repen van Beyond Good 'gangbaar' zijn - terwijl het dus eigenlijk 100% biologisch is. Wat een gedoe.

ClearChox is sinds 2009 importeur en distributeur van goede chocola. Goed zowel in kwalitatief opzicht als voor wat betreft herkomst. Ongeveer de helft van de merken komt uit de landen van herkomst. De volgende keer - over twee weken - zal het gaan over 'de vergeten COI'.

Dit artikel afdrukken