En hij weet het, hij weet het echt, en hij weet het met absolute zekerheid. Maar om erachter te komen wat Antoon Vermeer precies weet en hoe hij ons waarschuwt moeten we heel goed luisteren en vooral ook naar hem kijken.
Ik zag een wat torsende oudere man het podium op komen, maar een jongere man veel elastischer het podium verlaten. Wat was de reden daarvan? Welk gewicht was hij kwijt? Welke last viel van zijn schouders?
De inhoud van zijn betoog was niet schokkend. Een opsomming:
1. Voedsel hoort nooit in de liberale markt thuis
2. Machtconcentraties bij zaadveredelaars en retailers zijn zorgwekkend
3. Dankzij moderne landbouw kunnen we iedereen voeden
4. We hebben goed ontwikkelde instituties en kennis netwerken.
5. Onze kenniskracht is groot en de manier waarop we kennis delen en makelen is uniek in de wereld.
6. De primaire sector moet zelf meer waarde toevoegen in plaats van aan de ketenpartijen over te laten.
Daarnaast gaf hij aan dat de landbouw zich moet verbinden. Onder meer door nieuwe samenwerkingen, met soms volledig nieuwe partijen. Vernieuwen, ontwikkelen en ondernemen, dat is het motto aldus Vermeer.
Het werd wat spannender toen hij voorspelde dat er over 50 jaar geen handelsschakels meer zouden moeten bestaan en dat het nu onvermijdbaar is dat voor bepaalde producten minimum prijzen zouden moeten gelden. “We hebben immers het welvaartsniveau bereikt waarmee we daar goed mee om kunnen gaan”. So right!
Antoon Vermeer leek wat defensiever toen hij voorbeelden noemde van innovaties in de landbouw. Maar dat kan aan mij liggen. De landbouw waar ik dagelijks mee omga (en da’s niet per se de biologische) is immers al een vooruitstrevende groep
Hij gaf aan dat zijn achterban niet alleen bereid is om een op waarden gebaseerde ontwikkelingsrichting in te gaan met andere maatschappelijke organisaties, maar daar al volop in de praktijk mee bezig is. De kippen van Volwaard en de streekproducten van Gijs om er maar een paar te noemen.
Maar nu over wat’ie weet zonder het ons te vertellen, maar toch ook weer wel.
Vermeer gebruikte bovenmatig veel woorden als ‘verbinden’, ‘samenwerken’ en ‘ketens’. Tegelijkertijd kwamen ook de woorden ‘zoeken’, ‘ontwikkelingsrichtingen’, ‘proberen’ en ‘leren van elkaar’ veelvuldig voor. Je zou bijna kunnen denken dat hij onzeker was. Maar nee, die woorden en de nadruk daarop riepen een beeld bij me op.
We zitten met z’n allen op een mooi jacht, op een ver meer, of op een open zee. Het is nog prima weer. Geen vuiltje aan de lucht. Toch zie ik de kapitein opvallend onopvallend rondlopen om te checken of alles vastgesjord ligt, de zwemvesten klaarliggen, de reddingsboot opgeblazen. Hij kijkt wat bezorgd, want hij weet dat er net wat minder zwemvesten klaarliggen en de reddingsboot, ach daar is helaas ook op bezuinigd. Hij ontwijkt eerst je blik, maar kijkt je dan indringend aan: “Ik zal ook jou moeten laten gaan. Zorg voor jezelf, broeder, wees creatief en maak vrienden, maar de teerling is geworpen”.
Wat Vermeer weet? De Nederlandse landbouw staat een Perfect Storm te wachten, hij hoort het geraas al, hij overziet de vernietigende krachten, hij kent de slachtoffers en ziet het landschap van NA de storm. Innovate or die. En hij heeft ons allen gewaarschuwd. En dat is de last die van hem afviel.
Peter Jens is directeur van Biologica
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
dank voor een echt mooi verslag. het houdt me bezig. en dan kijk ik weer even naar het mooi-weer. geen vuiltje aan de lucht. Of, ik kijk even naar het prachtige jacht, de goede kapitein(s). Ze zullen het toch wel weten? Dit jacht heeft al vaker stormen doorstaan. Toch?
Wat ik me niet eerder realiseerde is dat produktie en verwerking elkaar zo bijten. Houden we binnenlandse produktie in de benen dan betekent dat verlies van concurrentie positie in de verwerking. Die heeft immers gedwongen nering bij eigen leden-producenten.
Zetten we in op groei van agroindustrie, tja, dan zijn in veel gevallen NLse producenten niet de preferred suppliers.
Het is een rekensom. De handel is belangrijker dan de produktie. Wat me ook bezighoudt is dat we het immers allang wisten. Een +voedsel+nota van het ministerie van +landbouw+. Landbouw is niet belangrijk, voedsel wel. Dat had ons al aan het denken moeten zetten. Is het erg? we zijn toch altijd kooplieden geweest?
Het stemt me alleen niet erg vrolijk over de duurzaamheid.
Vermeer’s oordeel dat het onvermijdbaar is dat voor bepaalde producten minimum prijzen zouden moeten gelden is een duidelijk statement. Deze dienen dan echter mondiaal te worden vastgesteld. Indien dit slechts in Europees verband zou plaatsvinden dan zouden deze minimumprijzen maximumprijzen worden.
Betreffende de zuivel zou middels een minimumprijs bovendien de bestaande afname en leveringsplicht aan coöperatieve zuivelfabrieken onhoudbaar worden. Inkooporganisaties van de retail hebben op termijn geen boodschap aan het verkoopargument van deze fabrieken in de EU, dat zij door deze minimumprijs genoodzaakt zijn hun producten duurder dan de fabrieken buiten de EU aan te bieden. Dan blijven de zuivelfabrieken in de EU dus met een flink deel van hun producten zitten. Bij aanhoudende lage wereldmarktprijzen zal het aanbod van buiten de EU zelfs het aanbod van binnen de EU volledig verdringen.
Zo’n minimumprijs dient dus gefaciliteerd te worden met importbeperkingen. Daarmee verslechterd evenwel de uitgangspositie in het Gatt overleg. Importbeperkingen opleggen naast het zelf ongelimiteerd exporteren is vanzelfsprekend geen duurzame basis voor bi- en multilaterale onderhandelingen. Het gevolg zal zijn dat deze minimumprijs slechts tijdelijk in meer of mindere mate doeltreffend en houdbaar zal zijn.
Uiteindelijk is dat maar goed ook.
Omdat er op Europees niveau dan geen regulerend mechanisme voor de melkproductie meer bestaat, zal de vastgestelde minimumprijs dan immers feitelijk tevens de maximumprijs worden…
Peter, mooi verslag hoor! Net poëzie, maar dan tegelijkertijd heel diepgaand. Het beeld van de kapitein is zeer raak. Zijn manier van praten was mij ook opgevallen, maar ik had deze analyse nog niet gemaakt.
Mooie vergelijking. Stilte voor de Perfect-storm. Het systeem is instabiel. De vraag is niet of, maar wanneer we de foodbubble barst.
Peter, de vrije interpretatie zoals je die geeft op de niet uitgesproken woorden van Vermeer is een samenvatting van de gevolgen van liberalisatie.
Uiteraard bekent bij Vermeer die in zijn positie moet schipperen tussen boer en verwerkende industrie.
Goedwerkende marktmechanismen inbouwen zal moeten gebeuren zonder subsidies die als prijscompensatie voor wereldmarktprijzen gelden.
Inkomenssteun ( op innovaties of minimumprijzen ) zonder productiebeperking zal tot grote overschotdumpingen leiden en andere markten verstoren.
Ik kan me voorstellen, beter gezegd ik hoop, dat er verder vooruit gedacht is en dat Vermeer de invulling en uitvoering ervan aan zijn opvolger laat.