1 min
Uit een onderzoek onder 100.000 Fransen komt naar voren dat het gebruik van kunstmatige zoetstoffen kan leiden tot een verhoogd risico op kanker. Het zou met name gaan om borstkanker en aan obesitas gelieerde vormen van kanker. Het onderzoek volgde de deelnemers van 2009 tot 2021.
De resultaten werden gisteren gepubliceerd in PLOS Medicine. Het onderzoek werd uitgevoerd door een aantal epidemiologen uit de Franse onderzoeksgroep die ook de algoritmes voor de Nutri-Score ontwikkelden.
De deelnemers beschreven zelf wat zij aten. Ze noteerden daarbij merknamen van producten, zodat de onderzoekers konden vaststellen welke zoetstoffen de deelnemers in welke hoeveelheden en hoe vaak binnenkrijgen. Dat eetgedrag vergeleken de onderzoekers met het aantal kankergevallen. Op basis van hun analyses constateren ze dat vooral aspartaam (E951) en acesulfaam-K een verhoogd risico op kanker lijken te laten zien. Acesulfaam-K (E950) is een synthetische zoetstof met een 200 maal sterkere zoetkracht dan normale suiker. Acesulfaam is te koop onder de merknamen Sunett en Sweet One. Voor sucralose (E955), een andere veelgebruikte zoetstof, was het verhoogde risico minder eenduidig aan te tonen.
Het onderzoek stelde een verhoogd kankerrisico van 13% vast voor zoetstofgebruikers in vergelijking met mensen die geen zoetstoffen gebruiken. Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker waarin het verhoogde risico tot uiting lijkt te komen.
Het aantal vrouwelijke deelnemers aan het onderzoek bedroeg 80% en was grotendeels hoogopgeleid. Dit kan tot vertekeningen in de resultaten hebben geleid. Hoogopgeleide vrouwen hebben een gezondere leefstijl en kunnen daardoor een lager risico op kanker laten zien dan anderen waarmee ze worden vergeleken.
Dat geven de onderzoekers ook toe. Maar ze wijzen er tegelijk op dat ze vertekeningen door correcties zoveel mogelijk hebben geprobeerd uit te sluiten. Ze denken voor het eerst een robuuste aanwijzing te hebben voor de gezondheidsrisico's waarvan zoetstoffen worden verdacht, maar waarvoor tot nu toe geen harde aanwijzingen bestonden.
Op Scientias zeggen de onderzoekers dat hun bevindingen betekenen dat de veiligheid van zoetstoffen niet kan worden gegarandeerd. Ze noemen hun resultaten "robuust en stabiel, ook na herhaalde uitgevoerde analyses".
Hoewel de onderzoeksdata geen causale verbanden kunnen aantonen, benoemen ze mogelijke redenen waarom kanker zou kunnen ontstaan als gevolg van het gebruik van zoetstoffen. Ze denken dat metabole stoornissen en ontstekingen door overgewicht, verhoogde DNA-schade, remming van geprogrammeerde celdood en aantasting van de darmflora kanker kunnen veroorzaken.
Dit artikel afdrukken
De deelnemers beschreven zelf wat zij aten. Ze noteerden daarbij merknamen van producten, zodat de onderzoekers konden vaststellen welke zoetstoffen de deelnemers in welke hoeveelheden en hoe vaak binnenkrijgen. Dat eetgedrag vergeleken de onderzoekers met het aantal kankergevallen. Op basis van hun analyses constateren ze dat vooral aspartaam (E951) en acesulfaam-K een verhoogd risico op kanker lijken te laten zien. Acesulfaam-K (E950) is een synthetische zoetstof met een 200 maal sterkere zoetkracht dan normale suiker. Acesulfaam is te koop onder de merknamen Sunett en Sweet One. Voor sucralose (E955), een andere veelgebruikte zoetstof, was het verhoogde risico minder eenduidig aan te tonen.
Het onderzoek stelde een verhoogd kankerrisico van 13% vast voor zoetstofgebruikers in vergelijking met mensen die geen zoetstoffen gebruiken. Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker waarin het verhoogde risico tot uiting lijkt te komen.
Het aantal vrouwelijke deelnemers aan het onderzoek bedroeg 80% en was grotendeels hoogopgeleid. Dit kan tot vertekeningen in de resultaten hebben geleid. Hoogopgeleide vrouwen hebben een gezondere leefstijl en kunnen daardoor een lager risico op kanker laten zien dan anderen waarmee ze worden vergeleken.
Dat geven de onderzoekers ook toe. Maar ze wijzen er tegelijk op dat ze vertekeningen door correcties zoveel mogelijk hebben geprobeerd uit te sluiten. Ze denken voor het eerst een robuuste aanwijzing te hebben voor de gezondheidsrisico's waarvan zoetstoffen worden verdacht, maar waarvoor tot nu toe geen harde aanwijzingen bestonden.
Op Scientias zeggen de onderzoekers dat hun bevindingen betekenen dat de veiligheid van zoetstoffen niet kan worden gegarandeerd. Ze noemen hun resultaten "robuust en stabiel, ook na herhaalde uitgevoerde analyses".
Hoewel de onderzoeksdata geen causale verbanden kunnen aantonen, benoemen ze mogelijke redenen waarom kanker zou kunnen ontstaan als gevolg van het gebruik van zoetstoffen. Ze denken dat metabole stoornissen en ontstekingen door overgewicht, verhoogde DNA-schade, remming van geprogrammeerde celdood en aantasting van de darmflora kanker kunnen veroorzaken.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Kunstmatige zoetstoffen lijken het risico op kanker te vergroten, dus links laten liggen.
Niks mis met een beetje suiker of een lepeltje honing, maar met mate.
Dorst: water
Als aspartaam wordt verwarmd tot boven 30 graden Celsius ontstaat methanol. Ons lichaam heeft een temperatuur van 37 graden Celsius. Dit maakt dat de aspartaam in ons lichaam gemakkelijk kan worden omgezet in vrije methanol. Vrije methanol breekt in ons lichaam af tot de kankerverwekkende stof formaldehyde.
Aspartaam is niet veilig voor mensen die lijden aan de stofwisselingsziekte fenylketonurie, kan hersenbeschadiging veroorzaken. Er lijden in ons land slechts ca. 1000 mensen aan fenylketonurie.
De EFSA keek ook naar onderzoeken die tegen aspartaam waren. Veel van deze onderzoeken zijn nietig verklaard.
Voor acesulfaam-K zijn er nog niet voldoende studies om de veiligheid te bewijzen of te ontkrachten, maar wel goedgekeurd om binnen de EU toe te passen in voeding.
Sucralose verminderd de groei van Bacteroidesbacteriën in de darm, een dergelijke verandering wordt wel met overgewicht in verband gebracht.
Suiker eh, eh, slecht voor je tanden misschien?
(Ik ben geen chemicus dus vraag mij niets en snuffel maar even in de wikipedia of zo.)
Omstreden en opzienbarend was het aspartaam-onderzoek op muizen van het Ramazzini Instituut in Bologna.
Dit is een heel verontrustende uitkomst. Als het klopt. Die kans is groot, want deze Franse onderzoekers hebben een zeer goede naam.
Ik blijf wel met een paar vragen zitten nav bovenstaande.
- dekt de vlag van de titel de lading van het onderzoek wel, of gaan er belangrijke slagen om de arm en nuanceringen verloren?
- is die 13% verhoogd risico absoluut of een relatief? Ik vermoed absoluut, want 13% relatief is bijna niks. 13% absoluut is best veel.
- de EFSA doet voortdurend onderzoek naar artificiële zoetstoffen en verklaart ze telkens weer veilig. Wat zegt dit onderzoek daarover?
- is er een vergelijking gemaakt met suiker, qua risico?
- wat wordt er gezegd over hoeveelheden, doses, aanbevolen veilige dagelijkse hoeveelheden? Als dat ontbreekt, weten we nog niets.
- belangrijkste punt: obesitas tgv overvoeding verhoogt het kankerrisico aanzienlijk en is (in andere studies) moeilijk te onderscheiden van verhoogd risico door bepaalde (voedings)stoffen die obesitas veroorzaken, het tweetraps model. Hoe zit dat hier?
- dit is een epidemiologisch onderzoek op basis van door de deelnemers zelf ingevulde vragenlijsten over hun consumptiegedrag. Die zijn notoir onbetrouwbaar. Hoe legitimeren de onderzoekers dat gebruik?
- 80% van de deelnemers waren oudere, vermoedelijk welgestelde, oppassende Franse vrouwen. Hoe laat zich dat extrapoleren naar de algemene bevolking? Wordt het beeld dan niet nog ernstiger?
- is er eerder deugdelijk onderzoek dat hetzelfde concludeert? Alle andere studies met deze uitkomst werden altijd gediskwalificeerd: rattenonderzoek met extreme doses, in vitro experimenten, zwak epidemiologische gegevens en gebiast rekenwerk, talloze confounders. Gaan de onderzoekers in op de kwaliteit van eerdere studies?
- Bij dergelijk alarmisme is zorgvuldigheid in de communicatie geboden. Zeggen de onderzoekers iets over de mogelijke impact van hun conclusie? Dringen ze aan op experimenteel onderzoek? (Wat vrijwel onmogelijk te doen is).
Waarom krijgt dit onderzoek zo'n knallende kop op foodlog terwijl enkele jaren geleden werd voorgerekend dat vergelijkbare associaties bij rood vlees weinig zinnig waren? Het gaat om 13% relatief risico (of eigenlijk: hazard ratio (HR)), gebaseerd op louter associaties. Er is geen enkele zekerheid dat de gevonden associaties komen dóór zoetstoffen. Er kan bijvoorbeeld reverse causality zijn, doordat mensen met hogere risico's bewust kiezen voor voeding waarvan ze denken dat het gezonder is (light ipv suiker).
Ik lees in de tekst wel de nuance, maar ik begrijp niet waarom de kop dit zo groots aankondigt terwijl we al lang weten hoe nietszeggend dergelijke resultaten zijn. Als de HR nou 2 of 3 ipv 1.13 zou zijn, dan heb je iets te melden.
Dennis #4, het gaat voornamelijk over de toevoeging van kaliumnitriet, natriumnitriet, natriumnitraat in bewerkte vleesproducten waarvoor het advies (WHO) 25 gram max. per dag is. gelijktijdige inname van veel vitamine C gaat de vorming van de kankerverwekkende nitrosaminen tegen, maar dat staat niet op de verpakking. Rood vlees eten de Nederlanders niet veel.
En als je al die dingen optelt . . .