1 min
In arme Nederlandse buurten is bijna twee keer zoveel ongezond voedsel te koop als in rijke buurten. Dat ontdekte Pointer door het aantal snoep- en fastfoodzaken te vergelijken met het aantal winkels waar vers voedsel te koop is. Nergens in Nederland bleek de kloof tussen gezond en ongezond zo groot als tussen twee de Utrechtse wijken Tuindorp en Overvecht die alleen gescheiden worden door een spoorlijn. Groei je op aan de noordkant van het spoor met de flats, dan ga je gemiddeld 5 jaar eerder dood dan wanneer je wieg aan de zuidkant met de voor- en achtertuintjes stond.
Het spoor aan de zuidkant van Overvecht maakt de kloof tussen gezond en ongezond pijnlijk tastbaar. Wie boven het spoor wordt geboren leeft 15 jaar minder zonder gebreken.
Lager opgeleide mensen in stedelijke omgevingen leven doorgaans ongezonder; dat is een inmiddels goed onderbouwd feit. Het hangt samen met het aantal ongezonde voedsellocaties in hun omgeving. KRO-NCRV’s Pointer berekende dat het bijna twee keer zo groot is als in buurten met veel hoge inkomens.
Tellen
Pointer telde de landelijke horeca- en winkelaantallen tussen 2011 en 2021. De afgelopen 10 jaar kwamen er landelijk duizenden fastfoodlocaties, donutzaken, ijssalons en dönerzaken bij. Het aantal verswinkels als bakkers en groenteboeren nam juist af. Het aanbod in woonbuurten met veel lage inkomens bestaat gemiddeld uit elf fastfoodlokaties per 10.000 inwoners. Het aantal ongezonde voedsellocaties in buurten met hogere inkomens blijft steken op 6 per 10.000 inwoners. Opvallend: het aantal verswinkels is met 6 per 10.000 inwoners hetzelfde in arme en rijke buurten. Mensen in armere buurten worden meer verleid om verkeerd te eten.
Omdat het fastfoodaanbod blijft groeien pleiten de steden Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Utrecht samen met de gemeente Ede inmiddels al bijna twee jaar voor aangepaste wetgeving om het te kunnen remmen.
Het spoor aan de zuidkant van Overvecht maakt de kloof tussen gezond en ongezond pijnlijk tastbaar. Wie boven het spoor wordt geboren leeft 15 jaar minder zonder gebreken.
Wie boven het spoor wordt geboren leeft 15 jaar minder zonder gebrekenDat verschil is het gevolg van een lagere opleiding, inkomen en positie op de arbeidsmarkt, zegt Roel Vermeulen, hoogleraar milieu-epidemiologie en exposoom-analyse (de studie naar de omgevingsfactoren die de gezondheid van mensen bepalen) aan de Universiteit Utrecht in het AD. De invloed van bijvoorbeeld een slechtere luchtkwaliteit kan worden uitgesloten omdat de buurten naast elkaar liggen.
Lager opgeleide mensen in stedelijke omgevingen leven doorgaans ongezonder; dat is een inmiddels goed onderbouwd feit. Het hangt samen met het aantal ongezonde voedsellocaties in hun omgeving. KRO-NCRV’s Pointer berekende dat het bijna twee keer zo groot is als in buurten met veel hoge inkomens.
Tellen
Pointer telde de landelijke horeca- en winkelaantallen tussen 2011 en 2021. De afgelopen 10 jaar kwamen er landelijk duizenden fastfoodlocaties, donutzaken, ijssalons en dönerzaken bij. Het aantal verswinkels als bakkers en groenteboeren nam juist af. Het aanbod in woonbuurten met veel lage inkomens bestaat gemiddeld uit elf fastfoodlokaties per 10.000 inwoners. Het aantal ongezonde voedsellocaties in buurten met hogere inkomens blijft steken op 6 per 10.000 inwoners. Opvallend: het aantal verswinkels is met 6 per 10.000 inwoners hetzelfde in arme en rijke buurten. Mensen in armere buurten worden meer verleid om verkeerd te eten.
Omdat het fastfoodaanbod blijft groeien pleiten de steden Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Utrecht samen met de gemeente Ede inmiddels al bijna twee jaar voor aangepaste wetgeving om het te kunnen remmen.
Chris (55) woont al haar hele leven in een volkswijk in Amsterdam-Noord en leefde ongezond. Tien jaar geleden werd ze ziek en gooide ze het roer om. Voorspelt de wijk waar je opgroeit hoe gezond je wordt? Zoek je wijk op in onze special: https://t.co/vFh0EgBf5u
— Pointer (KRO-NCRV) (@pointer_kroncrv) April 3, 2022
Deze mening van een hoogleraar kan er meteen in mee: het eigen verantwoordelijkheidsbeleid voor Corona zal de gemeenschap ten noorden van de spoorlijn het hardst raken.
...dan gaan mensen zelf patat bakken en pannenkoeken met spek en stroop eten.
Er wordt in het AD-artikel (weer eens) gesteld dat ongezond eten goedkoper zou zijn dan gezond eten. Maar is dat wel zo? Wel is gezond eten minder beschikbaar, en is de kennis over gezond eten nauwelijks aanwezig.
Gemeenten willen desondanks een drempel opwerpen voor ongezond eten. Stel dat alle snackbars verdwijnen, welk alternatief wordt er dan (tegelijkertijd) geboden? Ook in Overvecht komt namelijk de flitsbezorger.
In o.a. de VS en het UK is dit fenomeen al uitvoerig gedocumenteerd. Niet raar dat het ook in Nederland zo werkt. Vestigingsbeleid van Gemeenten voor beperking van fastfoodzaken lijkt mij een doekje voor het bloeden. De grondoorzaak ligt ergens anders?