Een opiniepeiling na al dat gepalaver en de ontdekking dat zaadverdelaars Monsanto en Syngenta de zeggenschap willen over een belangrijk deel van ons eten zoals het van het land komt:
- vind je het erg als we nog maar een paar varianten van een gewas kunnen eten (wist je überhaupt dat tarwe uit honderden en zelfs duizenden varianten bestaat)?
- ben je voor gentech, maar tegen de Monsanto's of ben je voor gentech en voor de Monsanto's?
Leest hier trouwens iemand me die kan vertellen hoe groot de soortenrijkdom in bijv. granen die we vroeger (bijv. tussen 1850 en 1950) aten was ten opzichte van die van vandaag en die van de verwachten toekomst?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Als we terug kijken naar de eerdere lijn, dan komt er denk ik nog een derde vraag bij:
1. zijn we voor of tegen gentech/GMO (of eigenlijk het versnellen van het creatie proces van nieuwe rassen).
2. zijn we voor of tegen grote bedrijven die een te dominante marktpositie hebben.
3. zijn we voor of tegen het beschermen van intellectueel eigendom (kweekersrechten / octrooien).
Mijn antwoorden op deze vragen:
1. Het is niet goed om op een generieke manier over GMO te praten. Waarschijnlijk ontkom je er niet aan om per casus hier een uitspraak over te doen. Doe je dat niet dan blijven we hangen in algemeenheden. Ik ben voor een genuanceerde discussie van geval tot geval. Het versnellen van 'kruisen' lijkt me prima, het inbrengen van vreemd materiaal uit een andere soort begint al discutabeler te worden.
2. Ik kijk met zorg naar de dominantie van sommige bedrijven. Stel dat Ahold+Tesco+Aldi zouden gaan fuseren? De NMA en Mevrouw Kroes zouden beter mogen kijken naar monopolies en oligopolies in de voedselketen. En inderdaad de macht van Syngenta en Monsanto is te groot aan het worden. Maar laten we wel eerlijk zijn. Andere bedrijven zijn waarschijnlijk niet innovatief genoeg! En waarom gaan tuinders en boeren net zelf een R&D;organisatie opzetten? Klanten van Monsanto hebben zichzelf afhankelijke gemaakt lijkt me. Welke tuinder kan zelf nog nieuwe soorten bedenken? Dit is het resultaat van een systeem waarbij elke actor zijn kennis en innovatie 'gratis' haalt bij zijn toeleveranciers. Ik zie twee fenomenen: (1) toeleveranciers die door deze houding erg sterk en machtig worden (Monsanto en Microsoft) en (2) toeleveranciers die zo uitgehold worden dat ze failliet gaan (bv machinebouwers en telers/tuinders richting retail).
3. Het octrooi-systeem is in de UK bedacht als een plicht om uitvinden te publiceren. De toenmalige Engelse koning vond het vreemd dat op veel verschillende plekken 'inventors' bezig waren problemen op te lossen die elders in het land al opgelost waren. Zijn oplossing was simpel : "verplicht uitvinders tot publicatie en geef deze uitvinders een vergoeding als anderen gebruik maken van zijn vinding". Dit systeem heeft de laatste 100 jaar best goed gewerkt, wel lopen ook hier aan tegen de grenzen van dit systeem. Veel octrooien worden defensief aangevraagd, veel uitvindingen zijn eigenlijk geen uitvinden en we hebben nu octrooien op DNA/biologische systemen/moleculen en stukjes software. Bij een octrooi wordt alleen gekeken of het nieuw is (lees niet eerder is gepubliceerd), er wordt niet gekeken of het ook een echte uitvinding is (dat wordt pas achteraf in een rechtszaak getoetst). Spijtig genoeg is de enige oplossing een systeemwijziging op EU niveau. Ik ken geen politicus die over dit aspect voldoende kennis heeft of de politieke moed om de noodzakelijke aanpassingen te initiëren.
@ Dick, deze reactie is zeker weer eens te lang :-)
De milieubeweging heeft veel bijgedragen aan de monopoliepositie van Monsanto. Door jarenlang leugens en propaganda over de gevaren van gentech te verspreiden is de Nederlandse agro biotech kapot gemaakt. In Europa wil de consument geen GM voedsel omdat ze wijsgemaakt is dat het gevaarlijk en ongezond is. Alleen de grote bedrijven konden zich het veroorloven verder te gaan met de ontwikkeling van GM gewassen. Het resultaat is weinig diversiteit en een fijne positie voor Monsanto.
@ Jurgen, ik denk dat met je opmerking een belangrijke actor noemt die inderdaad mede-verantwoordelijk is voor de mooie positie van o.a. Monsanto. Ik voel weer aan dat deze lijn ook straks weer gaat over de niet al te hoge competentie en kennisniveaus van NGO's .... ;-)
Dat de milieubeweging schulig is aan de monopoliepositie, dat kan ik niet met je eens zijn, Jurgen. Want dan zou dat in Amerika bijv anders moeten liggen.
Inderdaad is er sprake van propaganda-oorlogsvoering, maar dan van allerlei zijden.
Het belangrijke punt is dat veel van de risico's niet zijn in te schatten.
Wat betreft (on)gezondheid van GMO: Veel van de GMO-genen zijn ingebracht door ze te koppelen aan antibiotica (weliswaar verouderde antibiotica). Het effect is dat deze dan door de plant voortdurend worden geproduceerd. Nou is er net op foodlog een uitgebreide discussie geweest over het ontstaan van MRSA-bacteriën en de ongewenstheid van overdadig antibiotica-gebruik.
Hetzelfde geldt voor alle Bt-gewassen, die een bacterie-gen hebben om insecten te bestrijden. Ook de herbicidenresistente rassen hebben als gevolg het optreden van onkruiden die met Round-up niet meer kunnen worden bestreden.
Resistentiegevaar heb je ook in landbouw die GMO-vrij is. Maar GMO geeft nog meer eenvormigheid, in planten en ook in middelengebruik. Maar de natuur werkt als een groot organisme. Als door catastrofale gebeurtenissen (zoals een komeetinslag) heel veel soorten verdwijnen, dan volgt een enorme soortenontwikkeling die het braakliggende terrein bevolken. Niks aan de hand kun je daar uit concluderen. Maar dat zullen niet allemaal van die lieflijke organismen als pandaberen en lieveheersbeestjes zijn (die overigens juist heel vraatzuchtig zijn).
@ Huub, schuldig is niet het juiste woord. Ikzelf heb in mijn reactie bewust het woord mede-verantwoordelijke gebruikt. Ik denk dat de milieubeweging in Europa veel sterker is dan in Amerika. En een (te) grote sloot aan subsidie die onze overheden aan deze NGO's geven speelt denk een belangrijke rol in de 'sterkte' van deze milieubewegingen. Het maakt het daarom voor veel innovatieve bedrijven moeilijk om met 'iets' nieuws op de markt te komen. Daarnaast wordt in Amerika ondernemerschap belangrijk ervaren en is technologie adaptatie beter maatschappelijk geaccepteerd dan in Europa.
Bewust ga ik niet inhoudelijk in op je opmerkingen rondom GMO gewassen. Ik probeer gewoon wat te verklaren, zonder gelijk ik een 'goed-fout' discussie te verzanden. Een discussie over het 'systeem', de betrokkenen en het effect van het systeem-zoals-het-nu-is op de maatschappij vind ik zelf een veel interessantere discussie.