"We moeten snel af van de compensatie-economie," schrijft Sandra Philippen, hoofdeconoom van ABN AMRO in het Financieele Dagblad (4.2). Philippen doelt daarmee op het feit dat we vele miljarden uitgeven aan steunpakketten om onze economie te beschermen, zonder dat iemand - van burgers tot politici - zich afvraagt wat dat ons eigenlijk (gaat) kost(en). "Het lijkt erop dat niemand wil achterblijven in het regelen van compensatie voor welke vorm van schade van de pandemie dan ook," zegt Philippen. "Maar hoe we uit de kosten van deze steunmaatregelen komen, daarover wordt nauwelijks gesproken. In plaats daarvan zijn we nu helemaal gebrand op dat tientje extra wat we nodig hebben voor volledige koopkrachtreparatie."

Volgens Philippen zouden we ons serieus af moeten vragen hoe de overstap te maken is van "economisch beleid dat iedereen compenseert, naar een beleid waarmee de dynamiek in de economie en de productiviteit weer terugkeren."

Daarvoor moeten 3 vraagstukken opgelost worden. Ten eerste: hoe om te gaan met de huidige schuldenlast? Die is ontstaan door uitstel van belastingen, huurachterstanden en privéschulden. Ondernemers zullen deze schulden binnenkort terug moeten betalen en dat gaat tot faillissementen leiden. De vraag die Philippen stelt: "Wanneer wordt een faillissementsgolf zodanig hoog dat deze ook gezonde bedrijven met veel toegevoegde waarde meeneemt?" Als dat hoger uitvalt dan de trend voor de pandemie, dan is het volgens haar beter voor de hele economie om de schulden kwijt te schelden.

Ten tweede: hoe kunnen we de arbeidskrachten die nu 'vastzitten' in de steunmaatregelen weer vrijspelen voor de arbeidsmarkt? Dit najaar werden 217.000 werknemers via de coronasteunmaatregelen doorbetaald, in november en december nog meer. De kans is groot dat zij betaald zijn voor banen bij bedrijven die geen toekomstperspectief meer hebben (zogenaamde 'zombiebanen'). School die mensen om, zegt Philippen, zodat zij van baan kunnen wisselen. Afgelopen maanden deed zo'n 6% van de Nederlandse beroepsbevolking dat al, maar dat is onvoldoende om de huidige tekorten aan te vullen.

Tenslotte pleit Philippen voor zogenoemde 'coronaseizoenen'. "Als we naar een toekomst gaan waarbij in de winter meer coronarestricties zijn dan in de zomer, dan moeten we daar sommige beroepen op aanpassen. Dan moeten we gaan denken aan het faciliteren van beroepscombinaties. Iemand kan dan bijvoorbeeld debatleider zijn, of dj, tijdens het evenementenseizoen in de zomer, en docent of zorgmedewerker in de winter als de culturele sector door corona weer op slot moet."

Laten we werken aan "soepelere overstapregelingen, goede praktische trainingen en een flexibel administratiesysteem (ook in het belastingstelsel)", aldus Philippen. De kosten daarvan verdienen we dubbel en dwars terug, doordat er een dynamische en toekomstbestendige economie ontstaat. Ook als de pandemie wegblijft.
Dit artikel afdrukken