Aan de redactietafel hadden we erover. We moesten grinniken toen we het hoorden, maar werden er ook een beetje somber van. Het is zo sneu voor die mensen die wel degelijk iets echt streeks proberen te maken. De streek wordt onder hun serieuze pogingen vandaan gegrist, nog voor ze streek serieus inhoud hebben kunnen geven. Want ook al heeft Nederland nauwelijks vier producten die streek zijn zoals een appellation contrôlée of een denominazione d'origine controllata dat is, ze doen hun best om ze te maken. Zo begon het daarginds ten slotte ook, al lopen wij een jaar of honderd achter.
Het Sallandse brood van het plaatje wordt gemaakt van buitenlands meel. In fabrieken die niet in het Salland staan. Voor brood dat geen Sallander ooit at, behalve dan tegenwoordig. Albert Heijn laat het bakken van broodmix door zijn grootbakker die er ook zijn andere 'streekbroden' van bakt. Het meel is geen meel maar kant-en-klare mix. Het komt van de grote broodmixmakers Meneba en Zeelandia, die kannie-mislukken-meel maken voor bakkers die te lui zijn om zelf hun deeg te maken. En natuurlijk voor bakkers die geen bakkers meer zijn, maar net als wij thuis de mix in de broodmachine weten te mikken in de juiste verhoudingen met water, suiker, vet en zout.
Wat moet je nou tegen dat soort streken, als je wel probeert iets volgens de regels van een kunst te maken? Eer je een eerbaar streekproduct hebt, zijn de grootwinkeliers en snelle jongens alweer bezig met de volgende hype. Een rotstreek, want dan wil niemand jouw echte streek meer. Alsof Cartier op de markt komt, nadat het merk eerst groot is gemaakt door Chinese kopieerders.
En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat echte Goudse streekkaas nooit uit Gouda kan komen. Daar hebben ze nl. vergeten er een Beschermde Oorspongsbenaming - een zgn. BOB - van te maken. De beste Goudse kwam de laatste jaren dan ook uit Friesland en Groningen. Of ze daar geen eigen koeienrassen, eigen gras, een eigen typische ondergrond, eigen wind en weet-ik-wat-nog-meer aan eigens hebben. Niettemin maken ze er Goudse kaas.
Nederlanders doen het met grote stappen om gauw thuis te wezen. Een jaar geleden werd een spinazie-geitenkaastaartje het beste streekproduct uit de IJsselvallei. De dag voor het beroemd werd was nog niet bekend dat bewoners IJsselvallei er ooit van hadden gegeten. Daarna trouwens ook niet.
Geen wonder natuurlijk, want zelfs de echte strekers vroegen zich niet af wat dat blije taartje met de IJsselvallei te maken had.
Streken moeten ergens op slaan. Maar waarop? Is het wat Slow Food in zijn Ark van de Smaak en Praesidia stopt? Of wat Erkend Streekproduct mag heten? Gaat dat helpen tegen de Chinese Cartiers die nuchtere Hollandse nepverkopers laten maken omdat ze geld zien in een leuk 'verhaaltje' om hetzelfde spul dat ze altijd al verkochten weer even te peppen?
Als het je werkelijk serieus is met 'streek', moet er dan geen echt en meteen maar heel streng Nederlands Institut national de l'origine et de la qualité? Een streekbewakingsinstituut van appellaties, zoals de Fransen het hebben en waarin Friese Kaas toch echt moet komen van Fries Roodbont van kleigronden, Leidse van Blaarkoppen, Maasse kant-en-klare Boeuf Meusien van MRIJ-runderen die op uiterwaarden liepen.
Als er echte Nederlandse streek moet komen, aan welke voorwaarden zou het dan moeten voldoen? Of heeft het geen zin en moeten de makers ervan gewoon zorgen voor een goed, misschien wel lokaal product? En waarin onderscheidt dat zich dan van de Chinese Cartiermakers die in Nederland als paddestoelen uit grond schieten? Want één ding is ook de echte strekers die het goed bedoelen duidelijk: zo kan het niet doorgaan, want met al die woordkapers op de kust wordt het fröbelen in de marge.
Let wel, dit debat is bedoeld om een beetje te helpen. Tegen rotstreken die nergens op slaan.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Een Nationaal Instituut voor de Berscherming van Originele Streekproducten lijkt mij zeer verstandig, ter bundeling van de krachten die goedbedoelend maar met te weinig armslag en gewicht aan het 'zelfkazen' zijn (of is dat in dit verband een beetje een foute woordkeus?). Paal en perkstellen aan de flauwekulstreken.
Zijdelings in dit verband: gisteren vertelde iemand me al dat ze kersen uit de boomgaard hadden gekocht, vorige week. Eh..... dat is knap, die bomen zijn net aan het vruchtzetten. Dat duurt nog wel een maandje. Nepstreek dus. Want weliswaar de Betuwe, maar Buitenlandse kers. Zonder dat te vermelden natuurlijk.
Ik dacht al: waarom blijft het reactieveld zo lang maagdelijk? Omdat de redactie zo suf was het debat niet voor ieder's reacties open te zetten bloot. Dat was nog een ondemocratische weeffout uit het ontwerp van de huidige site.
Het ziet er trouwens zo'n beetje naar uit dat er hier weer accenten kunnen worden geplaatst, zodat ingrediënten niet zonder trema door het leven hoeven, 'des gens qui ont des façons' en 'les arts ménagers' weer zoals het hoort kunnen worden aangesproken.
Ik stuurde zonet een kopie van een reclame uit de Belgische pers naar Dick, waarin kaasboer "Oudendijk" doet alsof het over een AOC beschikt. Dit moet het bestaan van een Nederlands INAO impliceren?
Nick, het staat erop (onder de hoofdtekst). Om wat technische redenen duurde het een beetje lang voor het plaatje erop stond.
Noord-Hollandse Gouda heeft een Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB), terwijl de echte Goudse (uit Gouda) die niet heeft. De zgn. Boeren Goudse Oplegkaas die wordt gemaakt door twee Zuid-Hollandse boeren (in Zoeterwoude en Rijpwetering) is vogelvrij hoewel het een oorspronkelijker en rauwmelkse kaas is van uitsluitend grasmelk.
Als je BOB door AOC vertaald liegt Oudendijk niet. De vraag is alleen, zoals Flipse in een verwante draad zegt, of de Nederlandse BOB's wel een voldoende streng 'cahier des charges' hebben om zinvol te kunnen zijn.
Noord Hollandse Gouda, eh.... geografische miskleun of opzet? Of hebben we twee Gouda's in Nederland? Eén in Zuid- en één in Noord-Holland?