De groene taxonomie is geen wet, maar een lijstje waarmee de Europese Commissie beleggers duidelijkheid verschaft over wat een duurzame investering mag heten. Het is een advies maar geen voorschrift aan financiers. Door duidelijk te maken welke energiebronnen in de Europese Unie al dan niet een 'groen stempel' krijgen, zijn investeringen te sturen. Door het advies zou de EU tegen 2050 daadwerkelijk klimaatneutraal moeten zijn, zoals afgesproken in het Parijse Klimaatakkoord. Maar er is voortdurend gesteggel over.

In de groene taxonomie krijgen naast zonnepanelen en windmolens ook nucleaire energie en moderne gascentrales die felbegeerde groene status. Onder strenge voorwaarden: gascentrales mogen tot 2030 alleen nieuw gebouwd worden ter vervanging van kolencentrales en niet meer uitstoten dan 270 gram CO2 per kilowattuur en na 2030 zelfs niet meer dan 100 gram. De vergunning voor een nieuwe kerncentrale moet voor 2045 zijn afgegeven en er moeten deugdelijke plannen liggen voor de opslag van het kernafval.

De Oostenrijkse minister van Klimaat Leonore Gewessler heeft al om een juridische opinie gevraagd en onderzoeken. Groene en socialistische Europarlementariërs onderzoeken juridische wegen
Compromis
Het nu voorliggende voorstel lijkt een compromis tussen de 2 grootste lidstaten, Duitsland (dat zijn kerncentrales uit productie haalt maar zijn kolencentrales moet ombouwen en gas daarvoor als transitiemiddel ziet) en Frankrijk (dat 70% van zijn energieproductie uit kernenergie haalt en dat wil blijven doen). "De Europese Commissie had er ook voor kunnen kiezen streng te zijn naar beide grote lidstaten," zegt Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) teleurgesteld in het Financieele Dagblad. "Nu hebben ze allebei een beetje hun zin gekregen."

"Toch schat ik de gevolgen beperkt in, mocht het ervan komen”, zegt Kees van der Leun in Trouw. Het gaat immers alleen maar om een groen label, niet om beleidsplannen en vrij baan voor EU-subsidies. Met een 'groen keurmerk' gelden er gunstigere financiële condities voor de bouw van kern- of gascentrales. Meer kansen dus op nieuwe kerncentrales, omdat ze goedkoper te financieren zijn (ook die twee Nederlandse!) en meer mogelijkheden voor Oost-Europese landen die hun bruin- en steenkoolcentrales door gascentrales willen vervangen. In de energiemix van Europa als totaal verwacht Van der Leun geen grote verschuivingen.

'Juridisch moddergevecht'
Eickhout verwacht een 'juridisch moddergevecht' omdat verschillende lidstaten, vooral die met groene ministers van Energie en Klimaat, zich zullen verzetten tegen het voorstel. Zo heeft de Oostenrijkse minister van Klimaat Leonore Gewessler al om een juridische opinie gevraagd en onderzoeken ook groene en socialistische Europarlementariërs juridische wegen. Zal het zoden aan de dijk zetten? "Naar alle waarschijnlijkheid vechten ze tegen windmolens," schrijft Knack.

Want hoe hoog de discussie binnen het Europees Parlement ook mag oplopen, het Parlement kan het voorstel alleen blokkeren als een meerderheid tegenstemt. En met 2 van de 3 grootste fracties (christendemocraten en liberalen) vóór, is die kans klein. Idem de lidstaten: alleen als 20 van de 27 tegenstemmen en die samen minstens 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen, is het voorstel te blokkeren. Tot nu toe hebben alleen Duitsland, Spanje, Oostenrijk, Luxemburg, Portugal en Denemarken zich tegen kernenergie in de taxonomie uitgesproken. Nederland is vóór kernenergie maar tegen gas en bestudeert het Commissievoorstel nog.

En dus lijkt de Europese Commissie met de taxonomie een bij voorbaat gewonnen race te lopen. Geef de meeste en belangrijkste lidstaten wat ze willen en ze zullen ook akkoord gaan met hetgeen ze niet willen, luidt het devies.
Dit artikel afdrukken