LTO is - zo klinkt het tenminste - verrast over uitspraken die Wouter van Eck van Milieudefensie hier deed.
Ik heb het opnieuw over het offensief van Milieudefensie tegen de sojavarkens en -kippen van AH. Hun vlees ligt net zo goed bij SuperdeBoer en de C1000. Het sojaprobleem - zo beweerde ik - zit minstens zo goed in het feit dat we hoogwaardig slachtafval (nee, zo mag ik het van VION niet zeggen, het heet op z'n officieels 'slachtbijproduct") niet in de voedselketen mogen terugstoppen.
Ik had afgelopen dagen contacten met slachters, diervoedermensen en dierwetenschappers. Verbazingwekkend nieuws deed ik op. Niemand wist iets van het terrein van de ander op het gebied van (ge- en hergebruik van) die kostbare eiwitten. Gisteren waren de diervoederfabrikanten bij elkaar, waar dit nieuws werd ingebracht. Ook daar gold: 'goh ja, we weten het eigenlijk niet. Het is gewoon uit ons hoofd gebannen door ja-wat-eigenlijk?'
Ik heb het er momenteel met een aantal mensen achterlangs over. De feiten en hypotheses tot zover zijn de volgende:
- in Europa wordt (2008) op dit moment nog 2,5 mio ton dierlijk eiwit dat van dieren en dierdelen goedgekeurd voor menselijke consumptie buiten de voedselketen gehouden
- daarbij zou je 1,7 mio (o.m. hersenen, ruggemerg en kadavers) kunnen optellen als we daarvoor goede voedselveiligheidsprocedures kunnen ontwikkelen
- op minerale mogelijkheden en onmogelijkheden ten aanzien van diervoedersamenstellingen na, is er zonder meer van uit te gaan dat de de plantaardige soja-eiwitten uitwisselbaar zijn voor dierlijke
- van het voer dat we maken obv die 1 mio ton soja wordt een deel geëxporteerd ook (niet helemaal duidelijk, zeg 20%)
- stel dat Nederland 10% van Europa's industrieel gevoerde, intensief gehouden kip- en varkenskilo's maakt (moet uitgezocht worden, maar hoeveel minder zou het wezen?)
- dan is het zelfs denkbaar dat slachtafval mogelijk het HELE sojaprobleem kan dekken
- in die zin zou zelfs duurzame soja dus wel eens uiterst onduurzaam en blijken we knettergek geworden omdat we 'maatschappelijke gevoelens' in plaats van blij makende feiten, reële mogelijkheden en schitterende verhalen daarover laten prevaleren
Of dat helemaal waar is, moeten we nu nader bezien. Dat het een behoorlijk eind in de richting van de waarheid is, is echter zonder meer waar. Het lijkt er nl. op dat niet soja maar iets heel anders het grootste probleem is.
De echte waarheidsvinding is wat mij betreft vanaf hier begonnen. De vragen staan uit. Het wordt boeiend.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Sommig slachtafval,zoals hersenen,werden geweerd wegens eventuele overdracht van ziektes. Inplaats van soja te importeren,moet men van overheids-wege eens denken aan het stimuleren van Lupine aanbouw.Lupine is al zodanig veredeld dat het zeer weinig tot geen bitterheid, meer bevat.De plant vrucht,een boon,bevat zeer hoogwaardige eiwitten.Veel meer dan in gelijk gewicht soja.De plant kan zelfs op relatief arme cq zanderige gronden verbouwd worden.Gewoon hier in Nederland/Europa.Geen dure import nodig van soja wat ook al vele gevallen,genetisch gemanipuleerd is.
Levendige discussie. Het onderwerp vleesconsumptie komt steeds pregnanter op de (inter)nationale agenda en dus ook frequenter in foodlog.nl. Laten we eens beginnen met onderscheid te maken in eiwitten. Dierlijke eiwitten bevinden zich niet alleen in vlees, maar ook in zuivel en eieren. In vrijwel alle discussies over dit onderwerp wordt het dierlijk eiwitprobleem gesimplificeerd tot minder vlees eten. Het probleem beperkt zich niet tot uitsluitend vlees, maar omvat alle dierlijke eiwitten. Dat we minder dierlijke eiwitten zullen moeten gaan consumeren, vlees, zuivel en eieren, ligt voor de hand. De arrogantie om te denken dat wij ons huidige consumptiepeil kunnen handhaven met een miljard Chinezen en een miljard Indiers die flink hun best doen om op ons welvaartsniveau te komen is op zijn zachtst gezegd een tikje kortzichtig. Insekten eten of zuiver plantaardig is misschien voor kleinere bevolkingsgroepen een interessante optie, maar als je NU oplossingen wil zoals hierboven is geschetst lijkt mij het significant ombuigen van consumptiepatronen een wel erg zware opgave. Een eiwittransitie kan m.i. alleen succesvol worden als decisionmakers stappen (durven te) zetten. Wellicht zal ook het prijsmechanisme (dierlijke eiwitten worden duur) van invloed zijn op het koopgedrag al weten we dat deze producten tamelijk in-elastisch reageren op prijsprikkels. Zoals een aantal deelnemers aan deze discussie weet hebben wij bij Meatless hybride techniek ontwikkeld die het mogelijk maakt samengestelde vleesproducten te produceren met minder vlees. Zo kan direct 25-35% dierlijk materiaal worden vervangen door een controleerbare stroom plantaardig materiaal zonder noemenswaardige invloed op smaak of textuur. En wie denkt dat dit soort geproduceerde vezels een hoge milieubelasting kent moet het rapport van Blonk lezen dat in opdracht van LNV is gemaakt. Je kunt het hier downloaden http://www.blonkmilieuadvies.nl/pdf/Definitief rapport vs 8okt 2008.pdf . Meatless komt daar op alle gebied als de meest gunstige eiwitdrager uit de bus. Bovendien maken wij gebruik van onder andere lupine, een uitermate interessant gewas met 40% eiwitopbrengst en een veel lagere klimaatafhankelijkheid dan soja. Met andere woorden, lupine kun je naast de deur verbouwen of op kale schrale grond in Polen of Rusland. In plaats van vlees vervangen laten wij vlees en vleesloos naadloos in elkaar overlopen zonder verandering van consumptiegedrag of consequenties voor smaak en textuur. Maar wel met belangrijke voordelen voor ecologie en gezondheid. Dat lijkt ons een realistischer aanpak dan de vaak drastische oplossingen die in dit kader worden bedacht. In Japan, Duitsland, Amerika en Engeland zijn verschillende producten succesvol op de markt of komen binnenkort op de markt. In Nederland zijn we minder geneigd tot pro-actieve aanpak en innovatie. Jammer is dat. Waarom organiseren we niet veel meer showcase projecten en brengen de reeds beschikbare technieken in praktijk naast het steken van geld en tijd in het bedenken van strategieen voor de meer lange termijn? Er zijn meer oplossingen mogelijk dan iedereen denkt, de sleutel ligt in het motiveren van industrie en distributie om die oplossingen ook werkelijk in praktijk te brengen.
@ Dick. We blijven elkaar over en weer van simplisme beschuldigen ;-)
Als eerder gezegd beseffen we heel goed dat dit een complex probleem is. Ten aanzien van wat de retail NU kan doen is onze analyse dat een gecombineerde aanpak op drie sporen het beste werkt.
1. maatregelen om het eten van minder vlees te stimuleren
2. stapsgewijs vervangen van soja in veevoer door eiwithoudende gewassen uit Europa
3. De soja die nog wel wordt gebruikt (dit wordt dus steeds minder) is afkomstig van duurzame landbouw met aandacht voor natuur, milieu en sociaal-economische ontwikkeling (met specifieke aandacht voor kwetsbare groepen als smallholders, inheemse volkeren, landloze boeren en landarbeiders), .
Zelfvoorzienende steden en gesloten cycli in het algemeen zijn prachtige vergezichten maar we praten nu met Albert Heijn over wat zij NU kunnen doen.
Hartelijke groet,
Michiel
Er staan wat lijnen uit om met meer geinformeerde cijfers te komen. Duidelijk is dat het onderwerp niet vanuit een simpel perspectiefje kan worden aangevlogen. Integendeel. 'Foute' soja, vervangen door 'goede' icm een beetje minder vlees eten is geen oplossing.
Het is zelfs merkwaardig dat Milieudefensie het zo aanvliegt, want MD zou een veel natuurlijker positie bij zijn standpunten kunnen kiezen in de vorm van de 'grotere kleinschaligheid' die Onno hierboven aangeeft: kleinere steden kunnen relatief gemakkelijk gesloten cycli realiseren door heel moderne natuurlijke oplossingen. Wervel zit op dat spoor en doet het.
Tussen die praktische droom en de werkelijkheid van steden van honderdduizenden en miljoenen (die alleen maar groter worden) zit de uitdaging. In al zijn complexiteit, waar buitengewoon interessant nieuws over te vertellen valt ipv acties die eigenlijk naast het werkelijke onderwerp zitten.
Ik wacht dat cijfermateriaal af en hoop erop terug te kunnen komen.
Even los van de discussiekern, maar focus op de enorme vleesverbruikscijfers.
We eten te veel vlees, dat is duidelijk. Landbouw wordt wereldwijd opgefokt om rendabel te worden voor plaatselijke landbouwactoren. Met de huidige ecologische rampen tot gevolg.
De globale markt voor landbouwproducten is door de subsidiëring van landbouw in de VS en de EU helemaal niet vrij; hierdoor wordt enerzijds in industrielanden een incentive gecreëerd om land eerder voor industrie dan voor landbouw te gebruiken en daalt dus het beschikbare westerse landbouwareaal; anderzijds wordt de nood voor ontwikkelingslanden om naar gmo en andere industriële landbouwtoestanden te grijpen wel erg groot.
Ook: zouden we in het 'westen' nog wel zoveel vlees eten als we de reële waarde ervan moesten betalen? Of zouden we dan minder vaak vlees eten en er dus zelfs meer van leren genieten als het duurder was?
Alleszins, er wordt hier vaak vermeld dat we de problematiek op een holistische manier moeten benaderen; is het dan niet logisch om m.b.t. de noord-zuid problematiek de grootste verschillen in economisch beleid in de verf te zetten? Dan zouden we eerst het westerse landbouwprotectionisme in vraag moeten stellen. Als hier een einde aan gemaakt wordt kan een Braziliaanse boer ook met minder en duurzamere productie in zijn levensonderhoud voorzien en ziet een westerse consument tegelijkertijd wat voedsel echt waard is.
Ook moeten we afwachten wat er op de klimaatconferentie in Kopenhagen zal besloten worden. LCA-technieken zijn op zich interessant maar duur; als anderzijds de milieufactoren zoals CO2-emissie direct belast worden zal de economie en de landbouw uit zichzelf al grotendeels milieuvriendelijker worden en misschien zelfs meer mensen tewerkstellen, wat tegenwoordig ook interessant is gezien de stijgende werkloosheid.