Verzadigd vet slecht en linolzuur goed? Dat valt te betwijfelen, maar ... daar willen we natuurlijk niet aan want zowel Unilever's Becel (gesteund door overheid en verzekeraars) als de Hartstichting zingen al vele jaren de overbekende mantra: verzadigd vet is slecht en linolzuur is juist goed voor hart en bloedvaten. Wie kent hem niet?
Melchior Meijer bestrijdt de gedachte erachter.
Naar aanleiding van een posting van een 'unpublished Meijer' op Voeding & Gezondheid en een vraag daarover van Slow Food Nederland's vice-voorzitter Hielke van der Meulen laat wetenschapsjournalist Melchior Meijer vanmiddag zien dat zijn stellingen uit de media geweerd worden. Industrie, overheid, voedingsautoriteiten en de media kunnen en willen de discussie niet aan. Omdat de materie te complex én 'not done' is vanwege een aantal zwaarwegende belangen.
Lees Meijer's ontluisterende antwoord op Van der Meulen's vraag bij de posting Goed voor hart en bloedvaten. Het is een hele leesrit, maar het blijkt explosieve lectuur.
Ik begrijp het wel: hoe houd je autoriteit als blijkt dat je het hele volk zo lang, zo duidelijk en zo bewust een rad voor ogen hebt gedraaid omdat je niet wist hoe je moest vertellen dat je ongelijk had. Maar anderzijds: wat gebeurt er met die autoriteit als het hoe dan ook aan het licht komt?
Inzichten en kennis kunnen immers veranderen. Er lijkt op zijn minst aanleiding om in te zien dat het rationeel is om eens te bezien of de stelligheid waarmee verzadigd vet in de ban is gedaan en het 'techstofje' linolzuur de hemel in is geprezen enige bijstelling vereist.
Laten we er geen illusies over hebben: met de toenemende verwetenschappelijking van voeding zullen dit soort vragen zich steeds meer gaan voordoen. Wetenschap is nl. niks meer dan ... de laatste stand van onze inzichten.
Waarheid en zekerheid zijn per definitie een illusie. Goeie wetenschap produceert niet meer - maar ook niet minder - dan voortschrijdend inzicht. So what's the problem?
Dit artikel afdrukken
Melchior Meijer bestrijdt de gedachte erachter.
Naar aanleiding van een posting van een 'unpublished Meijer' op Voeding & Gezondheid en een vraag daarover van Slow Food Nederland's vice-voorzitter Hielke van der Meulen laat wetenschapsjournalist Melchior Meijer vanmiddag zien dat zijn stellingen uit de media geweerd worden. Industrie, overheid, voedingsautoriteiten en de media kunnen en willen de discussie niet aan. Omdat de materie te complex én 'not done' is vanwege een aantal zwaarwegende belangen.
Lees Meijer's ontluisterende antwoord op Van der Meulen's vraag bij de posting Goed voor hart en bloedvaten. Het is een hele leesrit, maar het blijkt explosieve lectuur.
Ik begrijp het wel: hoe houd je autoriteit als blijkt dat je het hele volk zo lang, zo duidelijk en zo bewust een rad voor ogen hebt gedraaid omdat je niet wist hoe je moest vertellen dat je ongelijk had. Maar anderzijds: wat gebeurt er met die autoriteit als het hoe dan ook aan het licht komt?
Inzichten en kennis kunnen immers veranderen. Er lijkt op zijn minst aanleiding om in te zien dat het rationeel is om eens te bezien of de stelligheid waarmee verzadigd vet in de ban is gedaan en het 'techstofje' linolzuur de hemel in is geprezen enige bijstelling vereist.
Laten we er geen illusies over hebben: met de toenemende verwetenschappelijking van voeding zullen dit soort vragen zich steeds meer gaan voordoen. Wetenschap is nl. niks meer dan ... de laatste stand van onze inzichten.
Waarheid en zekerheid zijn per definitie een illusie. Goeie wetenschap produceert niet meer - maar ook niet minder - dan voortschrijdend inzicht. So what's the problem?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het oude verhaal zit er zo diep ingebakken bij mensen dat ze overheden wel geloven en mij niet. Dit ervaar ik duidelijk als ik er voorzichtig met mensen over probeer te praten. Het zorgt er tevens voor dat mensen me snel drammerig vinden als ik hen probeer te overtuigen. Het valt niet mee om het andere verhaal te brengen. Ik zit daardoor nog met een probleem met de lessen voedingsleer die ik vanaf oktober ga geven.
Dick en Brigitte, het is een verademing om te zien dat er Nederlanders zijn die deze problematiek serieus nemen en verder durven kijken dan hun neus lang is.
Zoals Hylke (ik zag zijn naam aanvankelijk niet, sorry) terecht aangaf, is er sprake van een combinatie van commericële belangen, angst voor gezichtsverlies en gewoon 'eerlijke' onwetendheid/intellectuele inertie.
Hoe ver de consequenties van die laatste factor reiken, illustreer ik graag met een stukje tekst dat ik onlangs schreef nav het Women's Health Initiative, waar ik ook de illustere Lyon Diet Heart Study maar weer even uit de kast trek:
***De gezondheidsbewuste consument éíst bij wijze van spreken Becel Pro-Aktiv. Het idee is zo diepgeworteld en zo wijd verbreid, dat de Lyon Diet Heart Study door het New England Journal of Medicine werd geweigerd ‘omdat de interventie weliswaar de sterfte met 70 procent verminderde, maar geen cholesterolverlaging teweeg had gebracht’.
Dit onwetenschappelijke, haast fundamentalistische vasthouden aan een hypothese die feitelijk nooit levensvatbaar is geweest, wordt door de margarine-industrie (die het gedrocht overigens ook hielp ontwerpen) schaamteloos uitgebuit. Michèl de Lorgeril, de leider van de Lyon Diet Heart Study, zei onlangs tegen de Nederlandse editie van Men’s Health: ‘Nu steeds duidelijker wordt dat het huidige advies (verminder de inname van verzadigd vet, maar gebruik meer linolzuur om het cholesterol te verlagen) een averechts effect heeft, is dat natuurlijk ontzettend pijnlijk voor veel mensen. Er zijn deftige carrières op gebouwd. Veel instanties doen dan ook net of hun neus bloedt. De burger wordt niet ingelicht over het onschatbare belang van voldoende alfa-linoleenzuur en de schadelijke effecten van veel linolzuur. Enorme economische machten houden de boodschap doelbewust tegen. Dat kost levens. Iedere dag.’ (14)***
Dat het óók om harde pecunia gaat, werd me duidelijk toen een redactrice die ik nog nooit op een grapje - laat staan op een leugen - heb betrapt, me tussen twee sneetjes brood meedeelde dat Unilever studenten had ingehuurd om in het hele land alle *** op te kopen, toen daar een stukje over de mogelijk schadelijke effecten van plantensterolen (weer een heel ander verhaal) in stond.
Ik sta nergens meer van te kijken.
Groet,
Melchior.
Melchior, dat zijn geen grappen meer! De oplossing zit - denk ik - in een goede communicatie-strategie. Daar hebben de belanghebbenden kennelijk moeite mee. Constructief denkend: daar kunnen ze bij geholpen worden (op een positieve, niet verwijtende manier, vanuit het argument dat kennis en inzichten veranderen), maar dan moeten ze natuurlijk wel willen.
Ik denk dat we als maatschappij niet om kunnen gaan met wetenschap en de betekenis van het begrip 'waarheid'. Daarover communiceren is niet makkelijk, maar bevat m.i. wel het begin van de oplossing. Een broodnodige, want we leven in tech-maatschappij die zich heel snel ontwikkelt, maar die steeds minder mensen kunnen doorgronden.
Dick,
Unilever weet met zijn formidabele R&D exact hoe de vork in de steel zit en het is natuurlijk slechts een kwestie van tijd voor de talloze voedingsmiddelen van het concern wel aan de moderne inzichten zijn aangepast. Voorlopig genereert de huidige perceptie nog te veel winst om van de gekozen koers af te wijken.
En uiteraard is de invloed van een product als Becel op de gezondheid van de Nederlander marginaal. Het is het totale plaatje dat wordt geschetst dat veel Nederlanders in een 'niet optimale' richting duwt. Te hoge glycemische load, verkeerde vetzuurverhouding.
Ik vermoed dat de 'revolutie' ditmaal via het Internet wordt gerealiseerd (hoewel, als er vijf Nederlanders zijn die deze discussie interessant vinden, zou het wel eens veel kunnen zijn).
Melchior, ik denk dat de kracht van blogs niet onderschat moet worden. Het zijn targeted media rond specifieke onderwerpen die in de algemene pers vaak geen plek vinden.
Het is een kwestie van tijd: het publiek dat ze leest en geïnteresseerd is in de specifieke content neemt snel toe. In ieder geval is dat de gedachte die mij motiveert om zoiets als foodlog.nl te onderhouden .... de ontwikkeling in de kijkcijfers staaft die overtuiging gelukkig. En wat het allerleukste is: er zijn voldoende strategieën om iets niet alleen te brengen maar ook te boosten! Maw, je gevoel dat de revolutie van Internet te verwachten is zou wel eens 'waarder' kunnen zijn dan je vermoed.