Omdat Nederland het grootste deel van zijn agrarische productie exporteert, is het de afgelopen 10 jaar populair geworden om onze boeren af te serveren als vervuilende exporteurs. Is dat hun schuld?
Nederlandse boeren maken meer melk dan Nederlanders zelf consumeren. In de vorm van melk, yoghurt, poeder en kaas gaat twee derde van de productie de grens over. Ook vleeskuikens, varkens, eieren, aardappelen en suiker gaan in vergelijkbare volumes naar het buitenland. Het verwijt dat we boeren voor de export klopt. En dat kost inderdaad natuur die we al vele eeuwen geleden hebben omgezet in vruchtbare grond. Voor een aantal productgroepen die we in Nederland consumeren kunnen we dus best met minder dieren en productie af. Dat verlaagt de lokale emissies en druk op de natuur.
Met die woorden wil ik niet de zoveelste boer zijn, die beweert dat we eigenlijk voedselimporteurs zijn. Ik probeer de cijfers op een rijtje te krijgen en ga nog even verder. Naast eten en drinken, rijden en vliegen we de wereld rond, kopen kleren, verwarmen onze huizen, gebruiken elektriciteit, hout en andere grondstoffen. Al die consumptieve genoegens kun je relateren aan CO2-emissies die je via hectares bos kunt compenseren zoals dat gebruikelijk is bij de berekening van je ecologische voetafdruk.
Nederlanders blijken de meeste hectares bos nodig te hebben voor hun energiegebruik (gas en elektra), de bestedingen van de overheid, wonen, kleding en verkeer en vervoer ( figuur 3.5). Deze vier groepen veroorzaken, in de genoemde volgorde van hun impact, ieder met ruim 2 ton CO2-equivalenten per Nederlandse inwoner. Pas na die vier komt voeding met slechts 13% van de emissies.
De totale voetafdruk van een Nederlander komt uit op 4,9 hectare. Mondiaal is echter maar 1,63 hectare per persoon beschikbaar. We laten het als consumenten dus breed hangen.
De gedachte heeft postgevat dat krimp van de landbouw Nederland zijn bijdrage aan het wereldklimaatprobleem helpt oplossen. Maar als de consumptieverslaving blijft, verandert er niets ten goede.
Dat brengt me tot 3 vragen. Zijn boeren vervuilers omdat ze voedsel maken en exporteren maar de Nederlandse consument niet eens kunnen voeden? Of moeten we ons als samenleving afvragen waarom we zoveel grond we aan de natuur onttrekken door ons ruime consumptiepatroon op alle gebied? We zijn verslaafd aan consumptie. Is dat de schuld van de producent? Mij is het om het even wie je daaronder verstaat - de boer, BMW, Ikea of het digitale winkelcentrum Amazon.
Dit artikel afdrukken
We zijn verslaafd aan consumptie. Is dat de schuld van de producent? Mij is het om het even wie je daaronder verstaat - de boer, BMW, Ikea of het digitale winkelcentrum AmazonNederland telt 1,81 miljoen hectare landbouwgrond (in 1980 was dat nog 2,02 miljoen), 56% van alle grond in ons land. Voor onze eigen consumptie gebruiken we daarvan 0,8 miljoen hectare. Daarbovenop gebruiken we 2,5 miljoen hectare buitenlandse landbouwgrond waarop daar rundvlees, graan, wijn, koffie, thee, bananen, sinaasappels en andere soorten fruit worden geproduceerd. Van die import eten we de helft zelf op; de andere voeren we weer uit, grotendeels naar Europese achterland. Zonder dat we het doorhebben eten we van zo’n 2 miljoen hectare voor ons eigen voedsel. Met onze eigen 1,8 miljoen komen we dus eigenlijk te kort in Nederland.
Met die woorden wil ik niet de zoveelste boer zijn, die beweert dat we eigenlijk voedselimporteurs zijn. Ik probeer de cijfers op een rijtje te krijgen en ga nog even verder. Naast eten en drinken, rijden en vliegen we de wereld rond, kopen kleren, verwarmen onze huizen, gebruiken elektriciteit, hout en andere grondstoffen. Al die consumptieve genoegens kun je relateren aan CO2-emissies die je via hectares bos kunt compenseren zoals dat gebruikelijk is bij de berekening van je ecologische voetafdruk.
Nederlanders blijken de meeste hectares bos nodig te hebben voor hun energiegebruik (gas en elektra), de bestedingen van de overheid, wonen, kleding en verkeer en vervoer ( figuur 3.5). Deze vier groepen veroorzaken, in de genoemde volgorde van hun impact, ieder met ruim 2 ton CO2-equivalenten per Nederlandse inwoner. Pas na die vier komt voeding met slechts 13% van de emissies.
De totale voetafdruk van een Nederlander komt uit op 4,9 hectare. Mondiaal is echter maar 1,63 hectare per persoon beschikbaar. We laten het als consumenten dus breed hangen.
De gedachte heeft postgevat dat krimp van de landbouw Nederland zijn bijdrage aan het wereldklimaatprobleem helpt oplossen. Maar als de consumptieverslaving blijft, verandert er niets ten goede.
Dat brengt me tot 3 vragen. Zijn boeren vervuilers omdat ze voedsel maken en exporteren maar de Nederlandse consument niet eens kunnen voeden? Of moeten we ons als samenleving afvragen waarom we zoveel grond we aan de natuur onttrekken door ons ruime consumptiepatroon op alle gebied? We zijn verslaafd aan consumptie. Is dat de schuld van de producent? Mij is het om het even wie je daaronder verstaat - de boer, BMW, Ikea of het digitale winkelcentrum Amazon.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Antwoord.
Hoe het geld georganiseerd is.
En dan vergeten we nog dat we een gemeenschappelijke markt hebben in de EU. Meer dan 70% van de export blijft gewoon in de EU. In de VS waar de afstand van oost naar west groter is dan de afstanden van Nederland naar de rest van de EU noemen ze het gewoon binnenlandse consumptie
Over handel gesproken. Voorbeeldje. De grootste cacaohaven ter wereld is die van Amsterdam. Daar in de regio groeien verdomd weinig cacaobonen. Handel is menselijke interactie is vrede. Alleen tegen welke prijs, is de vraag. Dat China de WTO misbruikt, door wel lid te zijn sinds 2001, maar zich aan geen enkele regel ervan te houden bijv. is een gotspe. Daardoor hebben we Actionprulzooi, andere meuk en kunnen ze hun leger- en vlootmacht opbouwen, door onze verslaving, omdat ze geld zat hebben om ook een tech-mogendheid te worden.
Amsterdam is trouwens ooit groot geworden door de Moedernegotie, graanhandel op de Oostzee en met houthandel met Scandinavië. Van daar uit ging ze naar de Oost met de VOC vanaf 1602 om specerijen, etc. op te halen. (Sinds de val van Constantinopel in 1453 in handen van de Turken zochten Europanen alternatieven om de Zijderoute over land te omzeilen. Dat gebeurde dus eerst door de Portugezen en Spanjaarden omstreeks en voor 1492 toen Columbus westwaarts probeerde). Ook sinds de handel op de Oost (VOC) en West (WIC) bleef de bulkhandel, de handel op de Oostzee eigenlijk de geldmotor van Amsterdam. (90% van de omzet zat eigenlijk in de graan- en houthandel). Dat op mercantilistische wijze afgedwongen. Dat deed men toen. Dat deden alle mogendheden toen.
3 vragen, maar nu de antwoorden.
Je eerste vraag vind ik de lastigste. Het waardeoordeel 'vervuiler' ophangen aan boeren om het feit dat we onze eigen bevolking slechts deels voeden, en veel exporteren? Als hollanders alleen appels peren boerenkool brood zuivel vlees etc uit eigen land zouden eten, en wij minder of niet meer exporteren zouden wij niet meer vervuilen?
Wat ik zie is dat we gedreven door wetgeving het recht om te vervuilen aan het herverdelen zijn. Dus minder koeien geeft ruimte aan anderen. Dat gaat makkelijker als je de ruimte gever kunt veroordelen tot vervuiler.
De tweede: jazeker moeten wij dat onszelf als samenleving afvragen. Besef begint bij het stellen van vragen, daarna komt de oplossing. Zonder besef oogst je alleen weerstand.
De 3e: het is niet de schuld van de consument en ook niet van de producent. Het is de schuld van de Schepper die ons genetisch imperfect heeft afgeleverd. Ons bestempeld als rentmeester maar daar zijn wij helemaal niet toe in staat, sterker nog wij versnellen het proces wat tot chaos leidt omdat wij kampioen verstoorder van natuurlijke processen zijn. Ook Corona lijkt ons er niet onder te krijgen....
Mooi gezegd Piet: handel is de beschaafdere vorm van roven. Alhoewel veel handel nog steeds op roven lijkt.