Lees ook
Daan Remarque, gedragspsycholoog, zou “iedereen met klem willen afraden ooit aan een dieet te beginnen.” Hij wordt geïnterviewd in Het Parool over zijn boek Het jojo-effect.

Gaap, zult u zeggen. Weer een antidieetboek, niet heel erg origineel. Jojoën – niet doen dus - is nogal een boomer-onderwerp, met een eigen Wikipediapagina. De krant signaleert wel een nieuwe trend. Aangezien diëten niet werken, moet ons gedrag veranderen, daar verschijnen nu meer boeken over. “Gewoon je gewoonten aanpassen” luidt de kop boven het interview, dat ook 15 jaar geleden had kunnen verschijnen.

Hoeveel van de recepten in kookboeken en op internet zijn origineel? Je verandert ‘doperwten’ in ‘tuinbonen’ en ‘ontbijtspek’ in ‘guanciale’ of andersom en je hebt er weer een
Sonja
Op dezelfde dag van de free publicity voor Remarques boek gebeurde er nog veel meer in dieetland. Sonja Bakker, de koningin van het gewone eten-dieet, stopt met het schrijven van boeken en richt zich alleen nog op het behandelen van klanten. NU.nl citeert De Telegraaf, Bakker stopt ermee omdat ze “gesloopt” is na een “klopjacht” toen aan het licht kwam dat ze op haar Instagram recepten van andere kookschrijvers had gezet.

Ze gaf haar plagiaat ruiterlijk toe, misschien wat aarzelend, maar toen was het al te laat en ontnamen de krenkingen haar de energie en de lust om verder te publiceren. Sonja vindt, met allen die haar een warm hart toedragen (en wie zou dat niet doen?) dat ze dit niet verdiend heeft. Letterlijk overnemen van andermans schrijfwerk is inderdaad niet netjes, maar hoeveel van de recepten in kookboeken en op internet zijn origineel? Je verandert ‘doperwten’ in ‘tuinbonen’ en ‘ontbijtspek’ in ‘guanciale’ of andersom en je hebt er weer een.

Keuzedieet
Ook op die dag viel een brief van de Consumentenbond op de deurmat met informatie over het boek Het nieuwe Keuzedieet. Evenals de onlangs verschenen vraagbaak Hoe zit dat is het een leerzame moppentrommel, vol weetjes en tips.

Er zijn “geen regels en verboden” zegt de inleiding. Het nieuwe Keuzedieet “werkt omdat het is gerelateerd aan de biologie van ons lichaam” en volgens een “simpel principe”. Wat is dat principe? “Periodiek vasten”, wereldwijd bekend als intermittent fasting. Dit verschijnt juist als de voedingswetenschap waarop ook de opstellers van Het nieuwe Keuzedieet zich beroepen met enige eensluidendheid vaststelt dat intermittent fasting geen andere voordelen biedt dan gewoon vasten (minder eten). Intermittent fasting is gratis, alle tips staan online, maar Het nieuwe Keuzedieet kost €20. Voor leden.

Dit verschijnt juist als de voedingswetenschap waarop ook de opstellers van Het nieuwe Keuzedieet zich beroepen met enige eensluidendheid vaststelt dat intermittent fasting geen andere voordelen biedt dan gewoon vasten (minder eten)
Knipoog
De meeste commotie op deze dag werd veroorzaakt door een stevig initiatief van Lobke Faasen, ‘Plantaardig Diëtist’. Niet alleen komt zij, met hulp van zeven vakzusters en steun van honderden vakgenoten, met een goed doortimmerd en prima veganistisch dieet, ook trekt ze aardig wat publiciteit met een heuse aanval op het Voedingscentrum, toch een achtenswaardig instituut. Schijf for Life heet haar ambitieuze onderneming, met een niet onopgemerkte knipoog naar de Schijf van Vijf.

Dat voedingsadviesinstrument van het Voedingscentrum is veel te zuinig in het promoten van plantaardig eten, is de kritiek. Alle aanbevelingen van de Schijf overziend, leunt het officiële Nederlandse eetadvies – want het Voedingscentrum volgt de Gezondheidsraad – zwaar op zuivel, kip, vis en (onbewerkt) rood vlees. Maar het is heel goed mogelijk om zonder enig dierlijk product gezond te eten. Dat zegt Schijf for Life niet alleen, dat is de consensus in de voedingskunde.

Vega-UPF
De website van Schijf for Life is voorbeeldig. Heldere teksten, goede verantwoording en onderbouwing, geen speld tussen te krijgen. Alle tekortkomingen van een veganistische eetwijze kunnen gecompenseerd worden. Extra vitamine B12 en D en omega 3-vetten, matig met vega-UPF, zoals Beyond Burger-achtigen, het wordt allemaal duidelijk aangegeven. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat wie het advies van Schijf for Life volgt niet gezond eet.

En verantwoord. Het is ook heel goed mogelijk om gezond te eten mèt dierlijke producten, maar een vega-leefstijl heeft nog een voordeel: het is duurzaam en goed voor het milieu. Dat is een argument dat voor veel mensen steeds zwaarder gaat wegen. Gezond eten voor mens en planeet.

Het Voedingscentrum beschouwt het commentaar dat het ‘behoudend’ zou zijn, als een compliment
Compliment
Het Voedingscentrum beschouwt het commentaar dat het ‘behoudend’ zou zijn, als een compliment, schrijft Trouw. En dat het Voedingscentrum geen aandacht besteedt aan de transitie naar meer plantaardig eten klopt niet, sinds de invoering van de creatieve Eetwissel (geen spekjes, maar amandelen in de stamppot).

Volgens de initiatiefnemers van Schijf for Life is meer dan de helft van de vakgenoten ontevreden over het Voedingscentrum. Cijfers ontbreken, schrijft Trouw. Het klopt dat het Voedingscentrum veel kritiek te verduren heeft gehad, maar er is veel verbeterd en toegevoegd aan de informatie op de website, dat echt een go to-plek is geworden voor verstandig advies.

Elitair
Maar oppositie en concurrentie zijn goed. Het Voedingscentrum baseert zich op de Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad. Die dateren inmiddels alweer uit 2015. Een volgende versie zal ongetwijfeld nieuwe inzichten bevatten, ook over de keuze van voeding met een kleinere voetafdruk.

Het Voedingscentrum houdt zich aan het criterium van haalbaarheid
Punt van kritiek op Schijf for Life, schrijft Trouw, is dat het wel een heel radicale stap is voor de meeste consumenten om helemaal vegan te gaan. Het Voedingscentrum houdt zich aan het criterium van ‘haalbaarheid’. De meeste mensen moeten hun boodschappen kiezen uit het aanbod in de supermarkt en met de diepte van hun portemonnee. Dat aanbod is al heel ruim en divers, je kan in elke supermarkt heel gezond inkopen doen. Maar als je nu ook nog veganistische preparaten moet kopen om aan je omega 3-vetten en vitamine D te komen, dan zal menigeen toch bedanken.

En dan hebben we het nog niet over de kosten en de bewerkelijkheid van een veganistisch dieet. Dat is lang niet voor iedereen haalbaar. Er is een woord voor zo’n manier van leven: elitair.

Het is nogal onwaarschijnlijk dat de halve beroepsgroep van diëtisten, die toch trouw zijn aan officiële richtlijnen in hun werk, de aanpak van het Voedingscentrum afwijst. Wie daar zo’n radicaal alternatief tegenover zet, hoe gezond en verantwoord ook, heeft gezien het eetpatroon van de doorsnee consument toch wat boter op het hoofd.

Schijf for Life

Fotocredits: 'Schijf for Life', website
Dit artikel afdrukken