Het zou kunnen dat SARS-CoV-2, het virus dat Covid-19 veroorzaakt, niet één maar meerdere keren de sprong van dier naar mens heeft gemaakt. Dat zou blijken uit een nieuwe, voorlopige, analyse van het viraal genoom dat gevonden is bij mensen die vroeg in de pandemie ziek geworden zijn. Het onderzoek moet nog 'peer reviewed' worden, schrijft Nature (4.7), maar als verdere analyses de bevindingen bevestigen, dan kan er een streep door de theorie dat het virus ontsnapt zou zijn uit een laboratorium.

Meerdere 'spillover events'
Heel in het kort blijkt uit de vroegste genoomsequenties van het virus dat er twee verschillende afstammingslijnen zijn, A en B, die op cruciale punten genetisch verschillen. De B-lijn is wereldwijd dominant geworden en is ook gevonden bij mensen die de Huanan-vismarkt in Wuhan bezochten, waar ook wilde dieren verhandeld werden. De A-lijn verspreidde zich in China en bevat monsters van mensen die ook aan andere markten in Wuhan te linken zijn. De vraag is nu of lijn A en lijn B aan elkaar verwant zijn. Als dat het geval is, duidt dat erop dat de voorloper van het virus maar één keer van dier op mens oversprong, maar als ze verschillende oorsprongen hebben, dan zijn er mogelijk meerdere 'spillover events' geweest.

En daar lijkt het nieuwste onderzoek op te wijzen. De onderzoekers namen 1.716 SARS-CoV-2 genomen onder de loep en zoomden in op 38 'tussen'-genomen, die zowel A- als B-kenmerken vertoonden. Tot nu toe werd gedacht dat dat wees op een tussenstadium in de evolutie die A en B doormaakten. Maar de onderzoekers wisten de tussenmutaties op te schonen en aan óf lijn A, óf lijn B toe te wijzen. "Hoe dieper we groeven, des te meer leek het er op dat we wellicht geen enkel van die 'transitiegenomen' kunnen vertrouwen," zegt onderzoeker Michael Worobey, evolutionair bioloog aan de University of Arizona, in Nature.

Als het virus inderdaad op verschillende momenten van dier naar mens overgesprongen is, suggereert het feit dat de lijnen A en B in verband worden gebracht met mensen die verschillende markten in Wuhan hebben bezocht, "dat meerdere individuele dieren, van één of meer soorten, die drager waren van een stamvader van SARS-CoV-2 door Wuhan kunnen zijn vervoerd en mensen op ten minste twee plaatsen hebben besmet."

'Samen eten belangrijker dan wat je eet'
"Door covid weet ik: ik heb iets te verliezen," zegt Jamie Oliver in het AD (3.1). De populaire tv-kok en kookboekenschrijver publiceerde zojuist zijn nieuwste kookboek: Samen eten. De 46-jarige kok is veranderd door de pandemie, zegt hij. Hij durft eindelijk te denken aan ouder worden en doodgaan. "Iedereen kent wel iemand die is overleden aan covid. Daar heb ik van geleerd. Ik heb iets te verliezen. Dat betekent dat ik er nu het beste van moet maken." En dus gaat het in Samen eten over hoop, een gezonde balans tussen vrienden, familie en werk. En opvallend, voor een kookboek: "eten speelt daarin slechts een ondersteunende rol." Het gaat er niet om wat je eet of hoe dat is klaargemaakt. "Aan tafel zitten met je geliefden is belangrijker dan de gerechten."
Dit artikel afdrukken